طبقات مفسرين:

اولين كسى كه از شاگردان اسلام در باره معانى قرآن سخن گفت و داناترين آنان به اين كتاب آسمانى بود همانا على بن ابى طالب (ع) است.

ابن مسعود ميگويد: قرآن بر هفت حرف نازل شد و نيست حرفى جز اينكه ظاهر و باطن دارد و علم ظاهر و باطن قرآن نزد على 7 بود.

دوّمين مفسّر عبد اللَّه بن عباس است كه او ترجمان قرآن و وارث دو سوّم از علوم رسول اكرم است و رسول اكرم برايش دعا كرد و گفت: خدايا او را در دين فهيم و فقيه گردان و به او علم بتأويل عنايت فرما.

از ابن عباس روايات فراوانى در باره تفسير نقل شده كه ميتوان گفت نيمى از احاديث تفسير از او است.

سوّمين مفسّر عبد اللَّه بن مسعود است كه مقامى ارجمند بين مفسّرين دارد و پس از ابن عباس بيشتر روايات تفسير از او است.

ابىّ بن كعب نيز يكى از چهار نفرى است كه در عهد رسول اكرم قرآن را جمع آورى و همو مقدّم قراء است.

غير از اين چهار نفر افراد ديگرى از صحابه رسول اكرم بودند كه در تفسير مطلبى بيان كرده‌اند ولى آنچه از آنان نقل شده كم است.

مفسّر از تابعين‌[1] كسانى كه از تابعين در تفسير قرآن وارد بودند و شهرت فراوانى در اين زمينه كسب كردند در درجه اوّل:

علىّ بن ابى طلحه شاگرد ابن عباس، قيس بن مسلم كوفى، مجاهد بن جبر مكى، قتادة بن دعامه و اسماعيل بن عبد الرحمن كوفى و عكرمه و پس از آنها طاوس بن كيسان يمانى. كه ابن تيميه او را داناترين مردم در تفسير ميداند و عطاء بن ابى رياح مكّي و جابر بن يزيد جعفى و محمّد بن سائب كلبى كه علامه زمانش بود و حسن‌

[1] مسلمانانى كه عهد رسول اكرم را درك نكرده‌اند بآنان تابعين ميگويند.