مى‌خورند.

در پى تلاش‌هاى فراوان امامان پيشين عليهم السّلام، در زمان امام عسكرى عليه السّلام تشيّع در مناطق و شهرهاى مختلف، گسترده شده و شيعيان در گسترۀ وسيعى زندگى مى‌كردند. گستردگى و پراكندگى مراكز شيعى، وجود سازمان ارتباطى منظمى را ايجاب مى‌كرد، تا پيوند شيعيان را با حوزۀ امامت و نيز ارتباط آنان را با هم‌ديگر برقرار سازد و از اين رهگذر، آنان را از نظر دينى و سياسى، رهبرى و سازماندهى كند.

اين نياز، از زمان امام نهم عليه السّلام احساس مى‌شد و چنان‌كه در روش آن حضرت و امام دهم عليه السّلام آمده، شبكۀ ارتباطى وكالت و نصب نمايندگان در مناطق گوناگون، از آن زمان وجود داشته است. اين برنامه، زمان امام عسكرى عليه السّلام نيز پى‌گيرى شد. بنابر يافته‌ها و شواهد تاريخى، آن حضرت نمايندگانى از ميان شخصيت‌هاى برجستۀ شيعه، در مناطق فراوان نصب كرده و با آنان در ارتباط بود و از اين راه، شيعيان را در همۀ مناطق زير نگاه داشت.

يكى از نمايندگان امام «احمد بن اسحاق بن عبد اللّه قمى اشعرى» ، از ياران ويژۀ امام و از شخصيت‌هاى بزرگ شيعى در قم بود. برخى از دانشمندان علم رجال، از او به عنوان رابط بين قمى‌ها و امام و از جمله اصحاب خاصّ آن حضرت ياد كرده‌اند. [1]اما دانشمندان ديگر، او را وكيل و نماينده امام دانسته‌اند. [2]

در رأس وكيل‌هاى امام، «محمد بن عثمان عمرى» قرار داشت و وكيل‌هاى ديگر، به وسيلۀ او با امام در ارتباط بودند. آنان نوعا اموال و وجوهات جمع- آورى شده را به وى تحويل مى‌دادند و او آن‌ها را به امام عليه السّلام مى‌رساند.

افزون بر شبكۀ ارتباطى وكالت، امام از طريق فرستادن پيك، با شيعيان و پيروان خود ارتباط برقرار مى‌ساخت و مشكلات آنان را برطرف مى‌كرد. امام، گذشته از پيك‌ها، از طريق نامه‌نگارى نيز با شيعيان ارتباط داشت و آنان را در موقعيت‌هاى حساس راهنمايى مى‌كرد.

نامه‌اى كه امام به «ابن بابويه» نوشته، نمونه‌اى از اين نامه‌ها است. امام دو نامه