نام کتاب : فرهنگ نامه مهدویت نویسنده : سلیمیان، خدامراد جلد : 1 صفحه : 41
ادلۀ رجعت-رجعت اسماعيليه
از موعود باوران غير معتقد به حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف
«اسماعيليه» به امامت شش امام اول شيعيان اثنا عشرى معتقد بودند؛ امّا پس از امام صادق عليه السّلام بزرگترين فرزند او اسماعيل، يا فرزند او محمد را به امامت پذيرفتند. [1]و از پذيرش امامت امام موسى كاظم عليه السّلام خوددارى كردند.
شيخ مفيد دربارۀ اسماعيل مىگويد:
اسماعيل، بزرگترين پسر امام صادق عليه السّلام بود و امام، او را بسيار دوست داشت و به او بيش از ديگران نيكى و محبت مىكرد؛ ولى اسماعيل در زمان حيات پدر در «عريض» (درهاى نزديك مدينه) از دنيا رفت. مردم، جنازهاش را به مدينه نزد امام صادق عليه السّلام آوردند و در قبرستان بقيع دفن كردند. روايت شده است حضرت در مرگ او بسيار بىتابى مىكرد؛ به گونهاى كه با پاى برهنه و بىردا، دنبال تابوت او مىرفت.
همچنين دستور فرمود تابوت او را پيش از دفن، چندين بار به زمين نهادند و هربار حضرت مىآمد و پارچه از روى صورتش برمىداشت و در روى او نگاه مىكرد. مقصود امام عليه السّلام از اين كار اين بود كه مرگ او را پيش چشم آنان كه گمان امامت و جانشينى او را داشتند، قطعى كند و شبهۀ آنان را دربارۀ زنده بودنش، بر طرف سازد و به آنها بفهماند كه اسماعيل از دنيا رفته است.
افرادى از اصحاب كه او را پس از حضرت صادق عليه السّلام امام مىپنداشتند، از اين عقيده بازگشتند. گروهى اندك از مردمان بىخبر كه نه در زمرۀ نزديكان امام بودند و نه از راويان حديث آن بزرگوار گفتند: اسماعيل زنده و امام پس از پدرش است و بر اين عقيده باقى ماندند. [2]
گروهى از شاخه اسماعيليه (فرقه مباركيه) هم محمّد بن اسماعيل را مهدى و امام زنده غايب مىدانند. [3]
قرامطه (از گروه اسماعيليه) ، محمّد بن اسماعيل را مهدى موعود
[1] . شهرستانى، الملل و النحل، ج 1، ص 149؛ دهخدا، لغتنامه، اسماعيليه.