شكى نيست كه قول به منع نام بردن از روى تعبّد، خالى از تحقيق است؛ اگرچه برخى از بزرگان بدان تصريح كرده‌اند. . . ظاهر اين است كه منع، داير مدار وجود ملاك تقيه است. بنابراين نام بردن از آن حضرت به اين نام در زمان ما هيچ منعى ندارد. به علاوه دستۀ چهارم روايات كه بر جواز دلالت مى‌كرد، از دسته‌هاى ديگر به مراتب، هم از نظر عدد بيشتر و هم از نظر دلالت اقوا است.

آن‌گاه نتيجه مى‌گيرد:

حرمت تنها هنگام تقيه بوده و تنها راه جمع بين روايات همين قول است؛ وگرنه بايد هردو دسته روايت را قبول نكنيم و به اصطلاح، از اعتبار ساقط بدانيم يا قائل به تخيير شويم -اگر بگوييم روايات ظنى هستند-و حاصل اين هم چنين مى‌شود كه به جواز قائل شويم.

در پايان قوى‌ترين قرينه بر نظر خود (جواز نام بردن) را همان دستۀ چهارم از روايات دانسته، احتياط را نيز لازم نمى‌داند. [1]

با توجه به آنچه ذكر شد به نظر مى‌رسد، در زمان غيبت كبرا اگر نام بردن آن حضرت موجب ضرر و زيان نشود، جايز است.

نيز ن. ك: احمد.

دومين نايب خاص حضرت مهدى عليه السّلام در غيبت صغرا

دومين نايب از نواب چهارگانه امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف، محمد بن عثمان، فرزند نايب نخست است. وى پيش از آن، در زمان زندگى پدرش، از سوى امام عسكرى عليه السّلام به نيابت امام غايب معرفى شده بود. بدين صورت كه آن حضرت، هنگامى كه گروهى از شيعيان يمن در شهر سامرا به حضورش شرفياب شدند، عثمان بن سعيد را نزد خود فرا خواند و بر وكالت و وثاقت او تصريح كرد. سپس فرمود:

گواه باشيد عثمان بن سعيد عمرى، وكيل من است و فرزندش محمد بن عثمان وكيل فرزند من، مهدى شما است. [2]