اين روايت، به اين صورت فقط در كتاب كفاية الاثر نوشتۀ على بن محمد خزاز قمى از علماى قرن چهار و پنج هجرى آمده و مرحوم علامه مجلسى آن را از كتاب ياد شده نقل كرده است. آنچه در بررسى اين روايت، قابل تأمل است اينكه: اين روايت، در كتابهاى پيش از آن مورد اشاره قرار نگرفته است.
همچنين برخى از افراد كه در سند روايت آمدهاند مجهول بوده، در هيچ يك از كتابهاى رجالى سخنى از آنها به ميان نيامده است. در ادامه روايت نيز مطلبى آمده كه با اعتقاد شيعه در تعارض است و آن اينكه شمار امامان سيزده نفر خواهد شد؛ چرا كه شمار امامان كه از نسل على عليه السّلام است، دوازده نفر ذكر شده است كه با خود آن حضرت سيزده خواهد شد؛ بنابراين استناد به اين روايت، براى ادعاى ياد شده ناكافى مىنمايد.
2. شيخ صدوق به نقل از ابا صلت هروى گويد: از امام رضا عليه السّلام شنيدم كه فرمود:
«به خدا سوگند! نيست از ما مگر كشتهشدۀ به شهادت رسيده. [2]
اين روايت را فقط شيخ صدوق نقل كرده است. وى روايت ياد شده را در كتاب من لا يحضره الفقيه، [3]به صورت مرفوعه (بدون ذكر كامل سند) و در دو كتاب امالى [4]و عيون اخبار الرضا عليه السّلام [5]با ذكر سند آورده است.
اين احتمال كه مقصود حضرت فقط امامان پيش از خود است و شهادت امامان پس از آن حضرت به دليل نياز دارد، استدلال قطعى آن بر همۀ امامان عليهم السّلام را نيز ناتمام خواهد ساخت. [6]
بررسى و قضاوت در اين امر، مبتنى بر دو امر است:
الف. آيا همۀ امامان عليهم السّلام به شهادت
[1] . «. . . ما منّا إلاّ مقتول أو مسموم» ، على بن محمد خزاز قمى، كفاية الاثر، ص 226.
[2] . «و اللّه ما منّا إلاّ مقتول شهيد» ، شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 585، ح 3192.