برگزيده تحولات جهان
ارکان مائده

گزارش آژانس از فعاليت‌هاى هسته‌اى
قطعنامه شوراى حكام عليه ايران: آخرين گزارش آژانس بين‌المللى انرژى اتمى كه به احتمال وجود ابعاد نظامى در برنامه هسته اى ايران اشاره مى‌كند به صدور قطعنامه‌اى از سوى شوراى حكام عليه ايران منجر شد.
يوكيو آمانو، دبير كل آژانس بين‌المللى انرژى اتمى سه شنبه 17 آبان / 8 نوامبر آخرين گزارش خود را از برنامه اتمى ايران صادر كرد. اين گزارش كه شامل ده صفحه اصلى و پانزده صفحه ضميمه مى‌باشد به احتمال وجود فعاليت هسته‌اى نظامى اشاره مى‌كند. در همين راستا اين نهاد بين‌المللى برخى از مداركش را در رابطه با احتمال نظامى بودن برنامه اتمى ايران به اعضاء شوراى حكام نشان داد وبه اين ترتيب اين شورا قطعنامه‌اى را عليه تهران به تصويب رسانيد.گزارش آژانس از فعاليت اتمى ايران مصادف شد با جنجال رسانه‌اى حمله اسرائيل به ايران. كه اين امر با واكنش جمهورى اسلامى روبرو شد. در همين راستا، رهبر ايران در طى سخنانى به آمريكا و اسرائيل در مورد حمله احتمالى هشدار داد .ايشان تاكيد كردند كه جمهورى اسلامى هر نوع حمله نظامى "بلكه هرگونه تهديدى" را به نحوى پاسخ خواهد داد كه متجاوزان را از درون متلاشى مى‌كند.
در گزارش مدير كل آژانس آمده است در حالى كه آژانس همچنان عدم انحراف ايران از استفاده از مواد هسته‌اى اعلام شده در توافقنامه پادمان هسته‌ايش در تاسيسات هسته‌اى و LOF اين كشور را مورد بررسى قرار مى‌دهد، اما تا جايى‌كه ايران همكارى‌هاى لازم با آژانس را به عمل نياورد از جمله پروتكل‌هاى آن را اجرا نكند، آژانس نخواهد توانست اطمينان خاطر و معتبرى در مورد نبود مواد و فعاليت‌هاى‌هسته‌اى پنهان و اعلام نشده در ايران فراهم آورد و نتيجه بگيرد كه تمام مواد هسته‌اى موجود در ايران در راستاى اهداف صلح‌آميز اين كشور مى‌باشد. در اين گزارش از ايران خواسته شده بدون فوت وقت و با هدف شفاف‌سازى وجود جنبه‌هاى نظامى احتمالى در برنامه هسته‌اى‌اش همكارى نمايد. البته درضميمه گزارش آمانو سه اتهام عليه ايران ذكر شده است. 1. استفاده ايران از دانشمندان خارجى‌براى توليد سلاح هسته‌اى و غلبه بر مشكلات فنى؛ 2. تصاوير ماهواره‌اى كانتيز فولاد "دى اى" كه ادعا شده در آن آزمايش‌هاى هسته‌اى انجام مى‌شود و 3. تلاش ايران براى طراحى نمونه‌هاى رايانه‌اى‌كلاهك هسته‌اى را نگران كننده مى‌دانند؛ زيرا كه معتقدند اين ايران بر روى ساخت كلاهك اتمى كار مى‌كند.
اين گزارش با واكنش دولت ايران، چين و روسيه مواجه شد. على اصغر سلطانيه، نماينده ايران در آژانس بين‌المللى انرژى اتمى، گزارش اين نهاد بين‌المللى را فاقد موضوع جديدى خواند و آن را تكرار ادعاهاى سابق آژانس خواند. در همين رابطه جنش عدم تعهد بنا به درخواست سلطانيه جلسه فوق العاده‌اى را تشكيل داد. نماينده ايران در آژانس در اين جلسه اظهار داشت كه تاكنون حُسن نظر خود را نشان داده است. وى ضمن تقدير از زحمات جنبش عدم تعهد تأكيد كرد كه عدم تعهد را به خاطر حمايتى كه از ايران داشته نااميد نكرده‌ايم و به تعهدات خود عمل مى‌كنيم؛ در عين حال كه هيچ وقت از حق خود نمى‌گذريم. در همين حال وزارت امور خارجه روسيه با انتشار بيانيه‌اى اعلام كرد كه اظهارات جديدى در گزارش اخير آژانس ديده نمى‌شود. ضمن اين كه روسيه مخالفت خود را با تحريم‌ها، آشكار اعلام كرد. دولت چين هم پس از انتشار گزارش آژانس اعلام كرد كه ديپلماسى و تفاهم تنها راه حل بحران هسته‌اى ايران است. اين در حالى است كه دولت‌هاى فرانسه، آلمان، بريتانيا، ايالات متحده از اين گزارش حمايت كردند و خواستار فشار بيشتر عليه جمهورى اسلامى ايران شدند. فرانسه خواستار ارجاع پرونده اتمى ايران به شوراى امنيت و صدور قطعنامه جديد عليه ايران شد. اين دولت خواستار تحريم‌هاى‌شديدتر عليه جمهورى اسلامى ايران براى جلوگيرى از برنامه اتمى اين كشور شد. در همين رابطه خانم هيلارى كلينتون، وزير امور خارجه آمريكا از ايران خواست كه در روزهاى آينده به سؤال‌هاى آژانس بين‌المللى پاسخ دهد.
بنابراين با گزارش يوكيو آمانو و صدور قطعنامه شوراى حكام آژانس بين المللى انرژى اتمى عليه ايران بحث تحريم ها عليه تهران شدت يافته است. در اين قطعنامه از ايران خواسته شده بطور كامل وبدون تاخير غنى سازى اورانيوم را متوقف كند وبه سوال هاى آژانس درباره ابعاد احتمالا نظامى برنامه هسته ايش پاسخ دهد.
تحريم هاى جهانى عليه جمهورى اسلامى ايران يا توسط شوراى امنيت سازمان ملل صورت گرفته و يا از سوى دولت آمريكا و اتحاديه اروپا. در ده سال گذشته سازمان ملل متحد 4 قطعنامه عليه ايران صادر كرده است. اين تحريم‌ها 117 فرد يا نهاد ايرانى را به اتهام دخالت در برنامه هسته‌اى و موشكى تحريم كرده‌اند. آخرين بارى كه اعضاى شوراى امنيت قطعنامه‌اى عليه ايران صادر كرد تابستان سال 1389 بود . برزيل و تركيه به اين قطعنامه راى منفى دادند. لبنان رأى ممتنع داد و بقيه اعضاى شوراى امنيت رأى مثبت. به اين ترتيب دور ديگرى از تحريم عليه ايران آغاز شد. اكنون هم با گزارش آمانو و به دنبال آن صدور قطعنامه شوراى حكام عليه ايران احتمال شدت يافتن تحريم‌ها وجود دارد. اين در حالى است كه اوباما تلاش مى‌كند براى موافقت چين و روسيه براى اعمال تحريم‌هاى سخت تر عليه ايران رأى مثبت آنها را به دست آورد. اوباما در سخنان خود در حاشيه اجلاسيه آپك (APEC ) در هاوايى، ضمن دفاع از تحريم‌هاى بين‌المللى براى وادار كردن ايران به پذيرش قطعنامه شوراى امنيت و توقف بخشى از برنامه‌هاى‌اتمى ايران، گفت كه تحريم‌هاى اقتصادى جارى عليه ايران "بسيار گزنده" است.
انتشار گزارش مدير كل آژانس بين‌المللى انرژى اتمى از آخرين فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران به گفته مقامات ايران همچون گذشته سياسى و مانند ديگر گزارش‌هاى اين نهاد بين‌المللى مبتنى بر استدلال قانونى‌نمى باشد. گرچه سخنگوى خانم كاترين اشتون، رئيس اتحاديه اروپا اظهار داشته است كه آخرين گزارش آژانس از برنامه هسته‌اى ايران بر پايه منابع معتبر و مستدلى تهيه شده است. وى هشدار آژانس مبنى بر اين‌كه ايران بر روى ساخت يك كلاهك اتمى كار مى‌كند را نگران كننده خواند.
گزارش دبير كل آژانس از برنامه اتمى ايران در حالى تهيه شد و در اختيار اعضاء شوراى حكام آژانس قرار گرفت كه با هياهوى رسانه‌اى اسرائيل مبنى بر حمله نظامى به ايران همراه گشت. رژيم اشغالگر قدس كه خود داراى تأسيسات هسته‌ايست خواهان يك ايران غيرهسته‌اى مى باشد. اين كشور معتقد است برنامه اتمى ايران جنبه نظامى دارد و مى‌تواند اسرائيل را هدف حمله قرار دهد .چرا كه مساله امنيت براى اين رژيم بسيار حياتى است . رژيم اشغالگر قدس كه در حال حاضر گرفتار مشكلات داخلى همچون مشكلات اقتصادى ناشى از گران شدن كالاها، موضوع مهاجرت معكوس و ديگر موضوعات داخلى‌مى باشد و از طرف ديگر ناآرامى‌هاى جهان عرب وضعيت اين كشور را در منطقه تضعيف كرده و البته حمايت كشور هائى چون مصرو تركيه را هم از دست داده است ، سعى مى‌كند وضعيت متزلزل و بى ثبات خود را با هياهوى رسانه‌اى حمله نظامى به ايران كاهش دهد ودر عين حال توجه مردم كشورش را از امور داخلى به مسائل بيرون سوق دهد. از طرفى اظهارات مقامات صهيونيستى مبنى بر حمله به ايران به منظور فشار بيشتر غرب و شوراى امنيت عليه تهران مى‌باشد ، تا عرصه را بر اين كشور تنگ تر كرده و بر ايران فشار بيشترى وارد آورند تا بنا به ادعاى آنان تهران همكارى بيشترى با آژانس داشته باشد و هم‌چنين دست از فعاليت‌هاى نظامى هسته‌اى بردارد. اين موضوعات بعلاوه دور كردن جامعه جهانى از به رسميت شناختن كشور مستقل فلسطين از ديگر اهداف رژيم صهيونيستى از اين جنجال رسانه‌اى مى باشد. اما به نظر مى رسد امنيت اسرائيل مهمترين مساله براى واشينگتن مى باشد. چرا كه زمانى كه دولت ايران سخن از نابودى اسرائيل به ميان آورد فشارها ى جهانى بر تهران ا فزايش يافت و از احتمال وجود فعاليت هاى اتمى نظامى در ايران سخن به ميان آمد. در همين رابطه روزنامه گاردين مى‌نويسد در صورتى كه اوباما متقاعد شود كه اسرائيل در معرض خطر حياتى است در رابطه با حمله نظامى به ايران وارد عمل مى‌شود. نويسنده گاردين مى‌افزايد كه رئيس جمهور آمريكا نمى‌خواهد از او به عنوان رئيس جمهورى كه موفق به تضمين موجوديت اسرائيل نشده، ياد شود. البته اوباما هنوز تصميمى براى حمله به ايران نگرفته است. گرچه برخى از تحليل گران معتقد هستند كه وى بايد در اين زمينه تصميم بزرگى اتخاذ كند . بويژه آنكه به انتخا بات رياست جمهورى آمريكا زمان زيادى نمانده است. اما برخى هم معتقدند در آمريكا هيچ گونه صحبتى از حمله نظامى به ايران نيست.در همين راستا به گزارش روزنامه القدس عربى به نقل از روزنامه اسرائيلى يعدوت احرونوت يك ديپلمات ارشد آمريكا با انتقاد صريح و با لحنى تهاجمى نسبت به اسرائيل گفته است كه در كاخ سفيد و وزارت دفاع آمريكاهيچ‌گونه آمادگى و حتى شنيدن امكان حمله نظامى به ايران وجود ندارد. در آمريكا حتى نمى‌فهمند كه اسرائيلى‌ها براى چه اصرار دارند كه چراغ زرد يا نارنجى به آنها در اين زمينه داده شود. به اعتقاد آنها اصلاً در حال حاضر چيزى به اسم گزينه نظامى وجود ندارد. (به نقل از سايت ديپلماسى ايران) چرا كه حمله نظامى به ايران منافع غرب و ديگر كشورهاى منطقه را به خطر مى‌اندازد و جامعه جهانى را با خطر جنگ مواجه مى‌كند. كشيده شدن جنگ به خليج فارس براى غرب بسيار خطرناك است. به نوشته مجله فارن پالس حمله هوايى به ايران موجى از حملات عليه منافع آمريكا و اسرائيل را به همراه خواهد داشت و ضمن تقويت چهره ايران به عنوان يك قدرت اسلامى در بين افكار عمومى نه تنها ضررى به برنامه اتمى ايران نمى‌زند، بلكه اين اقدام نظامى انگيزه ايران را براى ورود به باشگاه هسته‌اى تشديد خواهد كرد. به همين دليل است كه اكنون از روش‌هاى غير مستقيم براى مبارزه با برنامه اتمى ايران استفاده مى كنند. ترور دانشمندان هسته‌اى و ارسال ويروس استاكس نت به اين تأسيسات هسته اى.
باراك اوباما با ورود به كاخ سفيد خواهان مذاكره بدون قيد و شرط با ايران در رابطه با برنامه اتمى اين كشور شد اما مقامات ايران از اين امر سر باز زدند. سپس با ادامه فعاليت هسته‌اى ايران، واشنگتن به همراه ديگر كشورهاى غربى فشارها بر تهران را افزايش دادند و هريك جداگانه به علاوه شوراى امنيت تحريم‌هايى را عليه ايران صادر كردند. با اين وجود برنامه اتمى متوقف نشد، لذا اين موضوع مطرح شد كه آيا حمله نظامى به ايران مى‌تواند فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران را متوقف كند يا خير؟ البته اين در حالى بود كه نيروهاى نظامى آمريكا درگير دو جنگ ديگر يعنى افغانستان و عراق بودند. اين موضوع به علاوه هزينه‌هاى سنگين حمله كه با فشار افكار عمومى آمريكا همراه مى‌شود آمريكا را وارد اقدامات غيرمستقيم و مخفيانه كرد . يعنى ارسال ويروس استاكس نت به تأسيسات هسته‌اى ايران كه اين امر منجر به كاهش تعداد سانتر يفويوژها شده و فعاليت هسته‌اى ايران را با اخلال مواجه كرد. اكنون با تشديد تحريم‌ها عليه ايران و آخرين گزارش دبير كل آژانس مبنى بر احتمال وجود فعاليت نظامى هسته‌اى در ايران به گفته برخى از تحليل‌گران اوباما بر سر يك تصميم بزرگ قرار دارد. حمله به ايران يا خير؟ در همين رابطه روزنامه وال استريت ژورنال مى‌نويسد اكنون ايالات متحده آمريكا در حال محاسبه سود و زيان اين ماجرا است، تأثيرپذيرفتن ايران به عنوان يك قدرت هسته‌اى عاقلانه‌تر و بى‌خطرتر است يا اقدام به حمله پيشدستانه و تحمل هزينه‌هاى احتمالى آن (به نقل از سايت ديپلماسى ايران). البته اين در حالى است كه جمهورى‌خواهان كه رقيب انتخاباتى آقاى اوباما مى‌باشند سعى كرده‌اند از هياهوى رسانه‌اى عليه ايران استفاده كنند و عرصه رقابت را بر رئيس جمهور آمريكا تنگ‌تر گردانند. جمهوريخواهان آمريكايى معتقد هستند باراك اوباما در مقابله با برنامه اتمى ايران كوتاهى مى‌كند و معتقدند كه انتخاب مجدد باراك اوباما به رياست جمهورى به معنى مجوز به ايران براى توليد بمب هسته‌اى.
به اين ترتيب با صدور قطعنامه آژانس بين‌المللى انرژى اتمى عليه برنامه اتمى ايران، اتهام طرح ترور سفير عربستان سعودى توسط ايران و انتشار گزارش احمد شهيد از وضعيت حقوق بشر در ايران نشان از فشارهاى غرب عليه تهران مى دهد تا اين كشور باغرب همكارى كند.لذا دولت ايران بايد سعى كند با درايت و ديپلماسى اين نوع فشارها را كاهش و به جامعه جهان نشان دهد كه فعاليت هاى هسته ايش صلح آميز مى باشد.