گشت و گزارى در بازار كتاب و كتابخوانى
محسنی فرد فرزانه

اين سو
منابع فقه شيعه؛ صد كتاب و منبع روايى فقه شيعه و آيات الاحكام قرآنى در تمام مباحث و عناوين فقهى، در كتاب منابع فقه شيعه تدوين شده است. كتاب كه در واقع ترجمه »متون جامع احاديث شيعه« مى‌باشد، تأليف آيت الله حسين طباطبايى بروجردى و ترجمه محمد حسين سهورى است. كتاب علاوه بر بيان منابع‌شناسى جامع احاديث شيعه و راويان منابع جامع احاديث شيعه سه باب با عناوين جست و جوى روزى، اسباب و مناسبت‌هاى آن، كسب‌هاى حلال و حرام و قرارداد، عقد بيع، شرايط، اقسام و احكام آن نيز آمده است.
حكمت متعاليه و تفكر فلسفى معاصر؛ كتاب مجموعه مقالاتى به شيوه تطبيقى و مقايسه‌اى است كه نويسنده اين پرسش را طرح مى‌نمايد: نظام فلسفى حكمت متعاليه چگونه مى‌تواند با فلسفه جديد يا به تعبير ديگر با تفكر فلسفى معاصر ارتباط برقرار كند؟ وى مى‌نويسد: »ويژگى مهم يك نظام فلسفى كار آمد آن است كه بتواند پاسخگوى سؤالات مهم و اساسى جديد باشد، هر چند شايد فيلسوف مورد نظر آن مسئله را به طور دقيق مطرح كرده باشد، اما محقق و متعمق در آثار وى بايد بتواند از مجموعه آثار و انديشه آن فيلسوف، پاسخ به پرسش موجود را پيدا كند. درميان نظام‌هاى حكمى و فلسفى جهان اسلام، بهترين مكتبى كه مى‌تواند اين انتظار را برآورده سازد، مكتب حكمى و فلسفى حكمت متعاليه است. كتاب فوق به قلم رضا اكبريان و انتشارات حكمت اسلامى صدرا آن را منتشر كرده است.
حلقه ولا؛ تحميد، خداشناسى، پيامبرشناسى و ولى‌شناسى بخش‌هاى تشكيل دهنده اين كتاب است كه مهديه السادات كسايى زاده آن را به رشته تحرير در آورده است. نكته بديع حلقه ولا آن است كه خطبه فدك حضرت زهرا(س) از ديدگاه اعتقادى مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده پس از آوردن متن و ترجمه خطبه مذكور سند آن را در كتب اهل سنت و شيعه مورد ارزيابى قرار داده است.
عناوين فصل اول: ثنا و ساحت فاطمى، جامعيت حمد فاطمى. فصل دوم: توحيد و مراتب آن، شهادت به توحيد، نسبت توحيد و اخلاص، شناخت‌شناسى توحيدى. فصل سوم: شهادت ويژه به رسالت پيامبر، اوليت و خاتميت پيامبر اكرم(ص) رهاورد بعثت و رحلت پيامبر و فصل چهارم: ظهور امامت در پرتو ولايت، سيادت اولياء الله، ولايت الهى در مقام قرآن. انتشارات هاديان ناشر كتاب فوق است .
نماز در چشم عارفان؛ انتشارات تيرگام كتابى با اين عنوان را روانه بازار نشر كرد كه منوچهر عليپور و زينب يزدانى به عنوان دو مؤلف كتاب، با اقتباس از آثارى مانند تذكرة الاولياء عطار نيشابورى، مكتوبات، مجالس سبعه، فيه ما فيه مولوى، رسائل خواجه عبدالله انصارى، كشف المحجوبه هجويرى، اسرار التوحيد ابو سعيد، رساله قشريه و نظرات شيخ خرقانى و اهميت نماز از منظر اين عارفان بزرگ را بررسى كرده است. اين كتاب با تيراژ 2000 نسخه منتشر شده است.
آيات الكريم فى ما نزل بقية الله فى الارضين؛ كتابى با اين عنوان با تمركز بر روى 257 آيه از قرآن كريم جنبه‌هاى مختلفى از مسئله ظهور را بررسى كرده، علائم آن را با استفاده از آيات مرتبط با ظهور حضرت مهدى اثبات و تأويل كرده است. على اصغر اكبرى نويسنده كتاب، تلاش خود را با استناد به مباحث كتاب‌هاى موجود، پيرامون مسئله ظهور از جمله »المحجة فى ما نزل فى القائم الحجه« تأليف آيت الله سيد هاشم بحرانى و »المهدى فى القرآن« تأليف علامه سيد صادق حسينى شيرازى و برخى تفاسير شيعى و سنى به ثمر رسانده است.
دولت رسول خدا؛ بيان و نداى اسلام، تشكيل حكومت در مدينه، جهاد و به كار بردن سلاح، گسترش اسلام در شبه جزيره عرب، سخن و پيام اسلام، از موضوعات محورى كتابى با اين عنوان است كه صالح احمد العلى آن را تأليف كرده و دكتر هادى انصارى به فارسى برگردانده است و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ناشر آن است. دولت رسول خدا، شامل بررسى‌هايى تاريخى از وضعيت يثرب و نظام زندگى در آن، روابط ميان عشاير، زمينه‌هاى هجرت و نظام اجتماعى مردم در آن زمان، جايگاه يهوديان يثرب، جهاد اسلامى و پيكار با قريش نظام حكومتى در شبه جزيره عرب، زكات و صدقات پس از گسترش اسلام، ديدگاه جهانى قرآن، نيكوكارى و خيرانديشى و فعاليت اقتصادى از نگاه اسلام است.
تماشاى فرزانگى و فرد زندگى؛ مجموعه‌اى از چند سخنرانى آيت الله مصباح يزدى است كه در آن به تبيين ويژگى‌هاى اخلاقى و ابعاد و شخصيتى علامه سيد محمد حسين طباطبايى پرداخته شده است. اين مجموعه با تلاش غلامرضا گلى‌زواره تدوين و تنظيم يافته است. علامه طباطبايى طلايه‌دار تحقيق و تزكيه، علامه و آيت الله بروجردى، كوشش‌هاى فرهنگى و توجه به نيازهاى جامعه، توجه به مسائل سياسى و اجتماعى، احياى فلسفى اسلامى، ارتباط با دانشگاهيان، تبيين مبانى فكرى انقلاب اسلامى، تشريح روش نگارش تفسير الميزان و سبك تفكر فلسفى علامه، فصول اين كتاب است كه مؤسسه آموزشى و پرورشى امام خمينى به چاپ رسانده است.
نگاهى گذرا به بسيج و بسيجى؛ كتاب ديگرى است از آيت الله مصباح يزدى كه در آن به ماهيت و بايسته‌هاى بسيج و نقش تفكر بسيجى در تعالى اجتماعى پرداخته شده است. حسين ارجينى و عليرضا تاجيك كتاب فوق را تنظيم و تدوين كرده‌اند. ويژگى‌هاى بسيج و بسيجى در قرآن و نهج البلاغه، نقش بسيج و تفكر بسيجى در تحولات فرهنگى و سياسى، نقش بسيج و تفكر بسيجى در انقلاب اسلامى و سنگر دانشگاه، نقش اجتماعى بسيج، خاستگاه و بايسته‌هاى معرفتى بسيج، بخش‌هاى تشكيل دهنده اين كتاب است كه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى (ره) آن را منتشر كرده است.
فلسفه دين و كلام جديد؛ مجموعه‌اى از مقالات در باب فلسفه دين و كلام جديد است كه توسط محمد صفر جبرئيلى تأليف و پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامى آن را منتشر كرده است. الهيات فلسفى با نگاهى عقلانى به دين فلسفه دين، منطق اكتشاف دين و فلسفه معرفتى دينى، چيستى فلسفه دين و مسائل آن تحليل مفهوم تجدد و در كلام جديد، درآمدى بر مبادى كلام جديد، علم كلام همراه با سنت و تجدد كلام جديد در جهان اسلام، مرورى بر تاريخ و علل پيدايش مسائلى جديد در علم كلام و شبكه معرفت دينى، عناوين فصل‌هاى مختلف اين كتاب است كه در 354 صفحه تأليف شده است.
اخلاق در پژوهش‌هاى پزشكى؛ كتاب تأليف ترور اسميت درباره عمده‌ترين مسائل اخلاق پزشكى است كه به اين موضوع زير عنوان بخش‌هاى مختلف از جمله خاستگاه بازنگرى اخلاقى پژوهش‌هاى پزشكى، پژوهشگر و امكانات وى، فرا روندهاى پژوهشى قابل قبول، اصل راز دارى، كار آزمايى‌هاى بالينى و پرداخت غرامت همت گمارده است. در اين كتاب كه توسط محمد فرغام ترجمه و انتشارات براى فردا آن را به چاپ رسانده تاريخچه قوانين اخلاق و اخلاق پزشكى و نيز برنامه‌هاى آينده در زمينه اخلاق پزشكى بررسى شده است.
پيام‌ها و نامه‌هاى امام خمينى (ره)؛ در ميان كتاب‌هايى كه به تازگى منتشرشده، دو كتاب پيرامون شخصيت امام خمينى به بازار نشر عرضه شده است، كتاب نامه‌ها و پيام‌هاى امام خمينى (ره) را رسول سعادتمنددر دو جلد و مجموعاً يازده فصل تهيه كرده است كه شامل تمامى نامه‌ها و پيام‌هاى حضرت امام از آغاز انقلاب تا مرحله رحلت مى‌باشد. »درس‌هايى از امام خمينى« عنوان كتاب ديگرى است كه سازمان تبليغات آن را منتشر كرده و در آن خاطراتى از امام درباره اخلاق در خانواده، تربيت فرزندان، احترام به والدين توجه و محبت به اطرافيان، تربيت بدنى، رعايت حجاب و عفاف، ازدواج فرزندان و... نقل شده است.

آن سو
گفت و گوى سه جانبه يهوديان، مسيحيان و مسلمانان؛ در گفت و گو سه استاد دانشگاه، لئونارد سوئيدلر، رون فاير استون و خالد دوران هر يك متعلق به سنت دينى مختلف، در كتابى با عنوان فوق به تبيين سنت دينى خود و چالش‌هاى آن پرداخته‌اند. هر يك از اين سه نويسنده، با طرح ديدگاه‌هاى حائز اهميت پيرامون اشتراك ريشه‌هاى سنتى اديان ابراهيمى، به اين نكته پرادخته‌اند كه چگونه اعتقادات و آداب آنها طى قرون متمادى، تا زمان معاصر تغيير كرده و توسعه يافته است. كتاب فوق در 232 صفحه توسط انتشارات نوفتى‌ثر روانه بازار كتاب شده است.
اسلام و فرهنگ‌هاى دينى مديترانه؛ كتاب از ديدگاهى تازه درباره موضوعات مختلف منطقه مديترانه، مانند نسبت بين اديان، هويت در قرون وسطى و اوايل دوره مدرن، با استناد به ديدگاه كارشناسان برجسته اسلام، مسيحيت و مهدويت پرداخته است. محل ظهور سه دين اصلى توحيدى در سه فضاى فرهنگى مختلف، تاريخ نگارى هنرى، ادبى، فرهنگى، اقتصادى و سياسى مديترانه پيش از دوران مدرن و تشريح تاريخ مديترانه مباحث مطرح شده اين كتاب است كه به قلم عرفان حسين و ناشر آن وان ورلد در آمريكا به زبان انگليسى است.
پايه‌هاى حقوقى و تاريخى گفت و گوى اديان در اسلام؛ ارائه نظريه ملموس در باب ارتباط و درك اديان با استفاده از تاريخ صدر اسلام و سنت نبوى و قرآن، محتواى كتاب فوق است كه در قالب مجموعه مقالاتى، توسط ارغون كيان كارشناس قرآن و عضو بنياد تحقيقات آكادميك استانبول و سر دبير يكى از مجلات علوم اسلامى استانبول به نگارش درآمده است. انتشارات لايت در تركيه به تازگى اين كتاب را در 175 صفحه منتشر كرده است.
نظريه اخلاقى مور؛ مور از جمله فيلسوفانى است كه آثار او در فلسفه اخلاق داراى مرجعيت است. از اين رو كتاب فوق تحليلى است از كل آراء اخلاق مور تأليف برايان‌ها چينيون. سادگى و دفاع ناپذيرى و غير طبيعى بودن، خيز غير طبيعى، پارادوكس اخلاق و كلمه آن، موقعيت اخلاق تشخيص خود گرايى و نتايج رد آن، فلسفه عملى و سياسى مور، محافظه گرايى كيهانى، موقعيت اخلاقى و مبدأ آگاهى اخلاق از مباحث مطرح شده در اين كتاب است كه انتشارات دانشگاه كمبريج آن را منتشر كرده است.
مفتاح الاسرار؛ كتابى با اين عنوان هم در ازبكستان منتشر شده كه سر دفتر مثنوى، معنوى را شرح كرده است. شيخ آدينه محمد خوارزمى در اين كتاب دفاتر سه گانه جلال الدين بلخى را شرح كرده كه دكتر محمود حسنى مدير گنجينه نسخ خطى موسسه ابوريحان بيرونى فرهنگستان علوم ازبكستان اين شرح را به زبان ازبكى ترجمه كرده است. اين كتاب تنها نسخه خطى از شرح خوارزمى مثنوى مولاناست كه در موسسه ابوريحان بيرونى ازبكستان نگه‌دارى مى‌شود. اين كتاب در 352 صفحه و تيراژ يك هزار نسخه از سوى رايزنى فرهنگى ايران در تاشكند منتشر شده است.
خاطرات يكسال بد؛ رمانى است كه جى. ام. كوتزى نويسنده آفريقايى تبار ساكن استراليا، در آن به شرح داستانى انتقادى درباره مسائلى چون تروريسم و دموكراسى پرداخته و در آن از برخى چهره‌ها و پديده‌هاى معاصر، چون تونى‌بلر، القاعده و زندان گوانتانامو به بيانى شكوه‌آميز، انتقاد مى‌كند. در يكى از فصل‌هاى چند گانه اين كتاب، نويسنده به طرح ديدگاه فلسفى و شخصى خود نسبت به اوضاع زندگى در جهان هستى و موقعيت پيرامونى خود و رويدادها و اتفاقاتى كه در اين محيط دائماً در حال رخ دادن است مى‌پردازد.
خرد تقسيم شده ويليام جيمز؛ عنوان كتابى است كه دانشگاه كمبريج به قلم ريچارد گيل آن را منتشر كرده و در آن به تبيين و تفسير فلسفه ويليام جيمز و توضيح تناقضات موجود در ابعاد مختلف انديشه‌هاى فلسفى او پرداخته است. نويسنده در مقام استاد دانشگاه پيتبرگ، با بررسى تجربه رمزى ويليام جيمز كه پيروى از هرگونه چشم اندازى را نفى مى‌كند در پى تبيين نگرش او در خصوص ارتباط ناگسستنى اين تجربيات، تمايلات نسبى گرايانه بر آمده است. خواست باور، پراگماتيسم، اخلاق، آزادى باور، اخلاق صدق، معنا شناسى صدق، خرد و طبيعت گرايى جيمز گونه ديوئى از مهم‌ترين عناوين فصل‌هاى اين كتاب است.
عقايد الاماميه؛ دو تن از پژوهشگران علوم اسلامى و استادان عالى رتبه دروس دينى در كشور مقدونيه كتاب عقايد الاماميه مرحوم آية الله شيخ محمد رضا مظفر (ره) را به منظور آشنايى مسلمانان اهل سنت و علويون آلبانيايى تبار ساكن در منطقه بالكان با مذهب جعفرى، از زبان عربى به آلبانيايى ترجمه كرده‌اند.
مسلمانان، مسيحيان و چالش گفت و گوى بين دينى؛ پرسش محورى نويسنده در اين كتاب آن است كه چه زمانى گفت و گو ناموفق خواهد بود و در سال‌هاى آينده بايد از چه رويكردى براى گفت و گو سود برد. جين آيدلمان استاد مطالعات اسلامى دانشكده علوم دينى هارتفورد آمريكا در كتاب جديد خود وضعيت گفت و گوى كنونى مسلمانان و مسيحيان را با ارائه تاريخ اسلام و غرب معاصر تبيين كرده است. وى پيشرفت فرايند گفت و گو و نوشته‌هاى الهياتى اخير كاتوليك‌ها و پروتستان‌ها را درباره گفت و گو تكثر گرايى بررسى كرده است. وى معتقد است كه حملات 11 سپتامبر 2001 حساسيت مردم آمريكا را نسبت به موضوعات متفاوت دينى بيشتر كرده است. كتاب فوق در 200 صفحه از سوى انتشارات آكسفورد منتشر شده است.
آغاز تمام امور؛ نويسنده اين كتاب بر خلاف تصورى كه علم و دين را در تضاد با هم مى‌پندارد، در پى استدلال اين موضوع است كه علم و دين نه تنها مانعة الجمع نيستند، بلكه مكمل هم مى‌باشند هانس كونگ متأله كاتوليك در اين كتاب تمام نظريه‌هاى مربوط به آغاز و انجام در اين جهان را بررسى كرده و از طريق پرادختن به اصول و آموزه‌هاى مختلف علمى در صدد برآمده مصالحه ميان الهيات و آخرين ديدگاه علمى را براى خواننده كتاب خود استدلال نمايد. از ديدگاه اين متأله سوييسى، اكنون رابطه متضاد ميان علم و الهيات دوران خود را سپرى كرده، ديگر چنين رابطه خصومت‌آميزى قابل توجيه نيست، حتى اگر بنيادگرايان متأله با فيلسوفان تعقلى چنين پنداشتى از اين رابطه داشته باشند. اين كتاب از سوى انتشارات اردمانس در ايالات متحده منتشر شده، كه داراى216 صفحه مى‌باشد.
ساختن ما قبل تاريخ؛ انتشارات دانشگاه كمبريج اخيراً كتابى را منتشر كرده است كه اين عنوان را بر روى خود دارد: »ساختن ما قبل تاريخ: علم تاريخ و مضامين مربوط به رئاليسم علمى«. نويسنده اين كتاب (درك ترنر) با تكيه بر رهيافت رئاليسم علمى به دنبال كشف موجوداتى در حوزه‌هايى مانند جغرافيا و باستان‌شناسى زيستى است كه نمى‌توان آنها را ديد، مانند موجوداتى كه در علوم نظير فيزيك و شيمى و زيست‌شناسى مولكولى، با اين مشخصه وجود دارند. ترنر با استفاده از مباحث فلسفه علم رئاليسم تجربه گرايى و هستى‌شناسى طبيعى، بررسى مى‌كند كه چگونه اين علوم و شاخه‌هاى علمى، با جغرافيا نسبت برقرار مى‌كند. در اين كتاب مباحثى تحت عنوان عدم تقارن‌ها با رنگ‌هايى دايناسورى، ساختن مواد، تبارشناسى موجودات افسانه‌اى، پيش بينى‌هاى جالب توجه در علوم تاريخ و در نهايت ساختن ما قبل تاريخ مورد بحث قرار گرفته است.