رويدادهاى بين المللى
ارکان فائزه

تحولات سياسى اخير در عراق
شش عضو جديد توافق عراق كه 46 كرسى از 275 كرسى پارلمان اين كشور را در اختيار دارد، در طى هفته‌هاى اخير اقدام به كناره‌گيرى از قدرت كرده‌اند. كناره‌گيرى اين جبهه از دولت چهارده ماهه المالكى، دومين اقدام مشابه توسط يكى از گروه‌هاى عراقى، از دولت نورى المالكى مى‌باشد. پيش از اين پنج وزير فراكسيون صدر از كابينه خارج شدند. المالكى در پى انتشار خبر خروج چند تن از اعضاء جبهه توافق از پارلمان در بيانيه‌اى آمادگى خود را براى مذاكره با رهبران اين جبهه اعلام كرد. به علاوه وى همچنان درخواست اين جبهه مبنى بر مشاركت‌شان در مسائلى امنيتى و خلع سلاح نيروهاى شيعه را قابل قبول ندانسته، ولى اظهار داشت كه سعى مى‌كند در سياست‌هاى دولت تجديد نظر نمايد، تا برادرانش از جبهه توافق به كابينه باز گردند. وى ادامه داد كه واقعيت اين است كه با تمام خواسته‌هاى آنان موافقت نخواهد كرد. به باور بعضى از تحليل گران اين اقدام جبهه توافق باعث تضعيف دولت نورى المالكى است. البته اقدامات مالكى در جهت ايجاد آشتى ملى ميان گروه‌هاى عراق همچنان ادامه دارد.
موضوع ديگرى كه در هفته اخير در عراق جنجال برانگيز بوده است، اذعان بوش مبنى بر اينكه دولت المالكى نتوانسته است درگيرى‌هاى قومى و مذهبى را حل و فصل نمايد و مردم عراق بايد در مورد كنار گذاشتن المالكى خود تصميم بگيرند؛ هر چند كه وى در نوامبر گذشته اظهار داشته بود كه نخست وزير عراق آدمى است كه به درد اين كشور مى‌خورد. المالكى هم در پاسخ به اين اظهار رئيس جمهور امريكا پاسخ داد: در صورتى كه بوش نحوه مديريت وى را قبول ندارد، مى‌تواند در جاى ديگر دوستانى را براى خود برگزيند. در همين راستا سفارت امريكا در عراق با صدور بيانيه‌اى اعلام كرد كه از سخنان بوش سوء برداشت شده است و رئيس جمهور امريكا هنوز معتقد است كه مالكى و كابينه‌اش توانايى ايجاد توافق را در عراق دارند.
- با انفجار خونين در كربلا در نيمه شعبان و كشته شدن تعدادى از زائران، انگشت اتهام به سوى مقتدى صدر روحانى شيعه عراقى رفت، ولى وى فوراً اين خبر را تكذيب كرد. در همين راستا جنبش المهدى از سوى مقتدى صدر بيانيه‌اى را مبنى بر توقف شش ماه گروه‌اش اعلام كرد. اين اقدام صدر مورد استقبال دولت عراق و گروه‌هاى شيعه و سنى قرار گرفت.
در روزهاى اخير نظاميان بريتانيائى اقدام به خروج از سرزمين عراق (بصره) كرده‌اند. دولت بريتانيا اين موضوع را نشانه‌اى از پيشرفت و توانمندى عراق تلقى كرد و گوردن براون اظهار داشت كه خروج نيروهاى بريتانيائى از بصره به اين معنا نيست كه بريتانيا عراق را به حال خود رها مى‌كند، اين مسأله را يك جا به جائى برنامه‌ريزى شده از كاخ بصره به پايگاه هوايى اين شهر مى‌داند و ادامه مى‌دهد كه تمام مسئوليت‌هايش را عراق به جا آورده است. دولت بريتانيا معتقد است با خروج نيروهايش از بصره نقش نظامى خود را به نقش نظارتى تبديل مى‌كند. در همين راستا در طى يك نظر سنجى از طرف شبكه B.B.C دو سوم مردم بريتانيا خواهان خروج سربازان بريتانيائى از عراق بوده‌اند.
- گزارش ژنرال ديويد پترائوس فرمانده نيروهاى بين المللى و امريكا در عراق و بريان كراكر سفير امريكا در عراق مبنى بر عقب نشينى نيروهاى امريكائى از عراق از ديگر موضوعات مربوط به اوضاع سياسى در عراق است. اين گزارش كه در رابطه با اوضاع امنيتى در عراق بوده است در روز دوشنبه و سه شنبه در كنگره ارائه شد تا درباره عراق تصميم‌گيرى نمايند. اين گزارش كه از سياستهاى بوش در عراق دفاع كرد با انتقادات دموكرات‌ها و تعدادى از جمهورى خواهان در كنگره رو به رو شد. بوش نيز در يك سخنرانى از اين گزارش حمايت كرد و از تصميم دولتش مبنى بر كاهش 30 هزار نفرى نيروهاى نظامى امريكا كه از سياه پوستان و شهروندان درجه 2 و 3 اين كشور مى‌باشند، خبر داد. اهميت اين جلسه در كنگره را شايد بتوان به خاطر حضور هيلارى كلينتون و جان مك، نامزدهاى رياست جمهورى امريكا در سال 2008 م داشت. عده‌اى از تحليل گران معتقدند كه اين گزارش (پترائوس) نكته جديدى در بر نداشته و در جهت همان استراتژى قبلى بوش در عراق بوده است. با توجه به اين موارد است كه اوضاع سياسى عراق پيچيده به نظر مى‌آيد.

مسابقه تسليحاتى در منطقه خاورميانه
در ديدارى كه رئيس جمهور امريكا جرج دبليو بوش با نخست وزير اسرائيل ايهود اولمرت داشتند، يك توافق خصوصى مبنى بر كمك تسليحاتى به مبلغ 30 ميليارد دلار در مدت ده سال آينده به اسرائيل پرداخت شود كه همه ساله اين كمك‌ها 2/300 ميليون دلار افزايش پيدا مى‌كند. گفته مى‌شود اين كمك‌هاى نظامى 25% رشد نسبت به كمك‌هاى نظامى قبلى آمريكا به اسرائيل داشته است. در همين راستان نيكلاس برنز به تل آويل رفته و در يك اقدامى جنجالى با رژيم صهيونيستى قرار داد نظامى جديدى را به امضاء رسانده، اين قرارداد بين معاون وزير امور خارجه آمريكا »هاورن آبراموويتر« و مدير كل وزارت امور خارجه اسرائيل در بيت المقدس به امضاء رسيد. ايهود اولمرت درباره امضاء اين قرارداد اظهار داشته كه اين قرارداد در قوام و پايدارى استحكام اسرائيل بسيار پر اهميت است و نشان دهنده عمق مناسبات در روابط ميان امريكا و اسرائيل، تعهد امريكا در برابر امنيت اسرائيل و حفظ برترى اسرائيل به خود بر ديگر كشورهاى خاورميانه است (به نقل از خبرگزارى ايران)، شايد بتوان گفت علت اين كمك‌هاى نظامى را تأمين امنيت اسرائيل در برابر كشورهاى عرب و برترى نظامى اسرائيل نسبت به كشورهاى عرب منطقه دانست تا تهديدى از جانب كشورهاى عربى براى اسرائيل نباشد. گفتنى است كه از اواخر دهه 50 و 60 ميلادى كه اسرائيل يك حكومت شكننده بوده، كمك‌هاى نظامى امريكا به اين كشور شروع شده است. به علاوه در اين مسابقه تسليحاتى امريكا 34 ميليارد دلار تسليحات نظامى را به كشورهاى عرب خاورميانه بفروش رسانده است كه 20 ميليارد دلار آن براى تسليحات نظامى به عربستان سعودى متحد نظامى و سياسى امريكا است.
شايد بتوان گفت كه كمك‌هاى گسترده نظامى به كشورهاى عربستان، مصر و اسرائيل در شرايط حساس و بحرانى خاور ميانه به دليل بحرانهاى عراق،لبنان و برنامه هسته‌اى ايران به اين دليل است كه بوش بتواند هم پيمانان خود را در خاورميانه تقويت نمايد.
مسابقه تسليحاتى جديدى كه دولت امريكا در منطقه خاورميانه به راه انداخته شايد بتوان گفت براى مبارزه با برترين قدرت شيعى يعنى ايران است. روزنامه گاردين در مقاله‌اى فروش تسليحات نظامى به منطقه خاورميانه را آخرين اقدام نظامى واشينگتن در رابطه با ايران دانست. گفتنى است بعد از فروش تسليحات نظامى امريكا به شاه ايران در سال 1974م، اين دومين مسابقه تسليحاتى است كه امريكا در منطقه خاورميانه به راه انداخته است.

تونى بلر و مسئوليت مستقيم صلح
بلر نخست وزير اسبق بريتانيا پس از استعفا از مقام نخست وزيرى به عنوان نماينده صلح در خاورميانه از جانب بوش انتخاب شد. بلر كه نماينده صلح براى بحران‌هاى عراق، لبنان، فلسطين خوانده شده است، سفر دوره‌اى خود را با ورود به سرزمين فلسطين آغاز كرده و البته بايد گفت كه مأموريت جديد بلر به عنوان نماينده صلح خاور ميانه دور جديدى از فعاليت‌هاى ديپلماتيك وى پس از پست نخست وزيرى‌اش مى‌باشد.
حل بحران‌هاى عراق، فلسطين، لبنان، برقرارى صلح در اين مناطق و احياى روند صلح بين اسرائيل و فلسطين از اهداف مأموريت وى خوانده شده است.
تونى بلر نماينده گروه چهارجانبه (اتحاديه اروپا، آمريكا، روسيه، سازمان ملل متحد) در اولين مرحله از سفر دوره‌اى خود سعى كرده است، رهبران كشورهاى عربى از جمله اردن، مصر، عربستان سعودى براى اجراى مأموريتش و رسيدن به اهدافش با سران اين كشورها به مذاكره بپردازد.
در همين راستا سخنگوى تونى بلر در رابطه با سفر دوره‌اى وى به خاور ميانه اعلام كرده كه بلر در جريان سفر خود به منطقه مذاكراتى را با سران اسرائيل در رابطه با مسائل امنيتى و اقتصادى انجام خواهد داد .اين سفر در آستانه نشست گروه 4 كه از رابطه با صلح در خاورميانه در نيويورك برگزار خواهد شد انجام مى‌گيرد.

رئيس جمهور جديد تركيه
عبدالله گل از حزب عدالت و توسعه در تركيه به مقام رياست جمهورى انتخاب شد. وى كه فردى مسلمان و پاى بند به نظام سكولار است كه توانست در پارلمان اين كشور با اكثريت نسبى آرا، به مقام رياست جمهورى دست يابد. مقام رياست جمهورى در تركيه تشريفاتى و نماد يك نظام لائيك است، ولى رئيس جمهور به راحتى مى‌تواند قوانين را وتو كند و پارلمان را منحل نمايد.
از هشتاد و چهار سال پيش كه نظام سياسى جمهورى در اين كشور برقرار شد، اين اولين بار است كه يك سياستمدار با گرايش‌هاى اسلامى توانسته به مقام رياست جمهورى نائل آيد. البته گفتنى است اعلام نامزدى گل شكاف بين احزاب سياسى اين كشور را به وجود آورده و باعث شده است تظاهرات‌هايى صورت گيرد كه منجر به انتخاب زود هنگام رياست جمهورى گرديد. در همين راستا گروه مخالف وى رأى‌گيرى در اين مورد را در پارلمان تحريم كرد و ارتش كه زمانى قدرت اصلى صحنه سياست بود بيانيه‌اى تند در محكوميت نامزدى گل منتشر كرد و هشدار داد كه »ارزش‌هاى مركز جمهورى« به خطر افتاده است. (اعتماد ملى 86/6/6)
يك ساعت بعد از اعلام نتايج رياست جمهورى، وى بدون هيچ مراسم رسمى خاصى و بدون حضور خبرنگاران سوگند ياد كرد. شايد بتوان گفت اين يك نوع واكنش به انتخاب گل است كه به روابط نه چندان گرم »احمد نجدسزر« با حزب عدالت توسعه است. عبدالله گل در سال 1950 ميلادى در تركيه به دنيا آمده داراى تحصيلات عالى در رشته اقتصاد مى‌باشد و در استانبول و انگلستان تحصيلات خود را گذرانده است و به زبان عربى و انگليسى تسلط دارد. گل داراى سى سال تجربه در امور سياسى است و در سال 1991م، با حزب رفاه و به عنوان نماينده كشور تركيه به پارلمان اين كشور راه پيدا كرد و زمانى وزير امور خارجه شد و در آخر توانست با دو شعار جزب‌اش يعنى »همه چيز براى تركيه« و »ما توقف نداريم و راه با ادامه خواهد داشت« به مقام رياست جمهورى نائل آيد.
رئيس جمهور جديد تركيه كه مسلمان معتقد و پاى بند به ارزش‌هاى اسلامى است و همسر و دخترش به خاطر پوشش اسلامى مجبور شده‌اند براى تحصيل به خارج از كشور بروند، خود را يك اصلاح طب معرفى مى‌كند. همچنين وى از پيوستن تركيه به اتحاديه اروپا استقبال كرد و در همين راستا با انتخاب على بابا جان كه زمانى مسئول مذاكرات تركيه براى پيوستن به اتحاديه اروپا بوده است به عنوان وزير امور خارجه موافقت كرده است. البته گفتنى است، تركيه براى اينكه بتواند وارد اتحاديه اروپايى بشود، بايد در قوانين حقوقى، اقتصادى و سياسى خود اصلاحات عميقى را انجام دهد كه اين اصلاحات چندين سال به طول خواهد انجاميد.

آخرين نشست اپك (APEC)
مقامات 21 كشور عضو اپك (اتحاديه آسيا - اقيانوسيه) نشست سالانه خود را در سيدنى استراليا در طى دو روز و در ميان تدابير شديد امنيتى آغاز كردند. مسائل مهم مورد بحث در اين نشست عبارت بودند از تغييرات آب و هواى زمين، ايجاد منطقه آزاد تجارى در دو سوى اقيانوس آرام و بحث و گفت در رابطه با مسائل مهم جهانى مانند عراق، تروريسم، افغانستان.
جان هاوارد نخست وزير استراليا كه رياست دوره‌اى اين سازمان را بعهده دارد در آغاز اين اجلاسيه بر لزوم همبستگى هر چه بيشتر اعضاء در زمينه مسائل اقتصادى و سياسى تأكيد كرد.
سازمان اپك در سال 1989 ميلادى تاسيس شد. اين سازمان 21 عضو دارد كه عبارتنداز: استراليا، ژاپن، برونئى، كانادا، شيلى، چين، هنگ كنگ، اندونزى، كره جنوبى، مالزى، زلاندنو، گينه جديد، پرو، فيليپين، سنگاپور، روسيه، تايوان، تايلند، امريكا و ويتنام...
مهمترين دستاورد اين نشست دو روزه توافقى در رابطه با »تعيين هدفى بلند مدت« براى كاهش گازهاى گلخانه‌اى بر اساس پروتكل كيوتو بوده است. بعلاوه در اين نشست كشورهاى عضو خواستار راه اندازى، مذاكرات آزاد سازى تجارت در دو سوى اقيانوس آرام موسوم به »دور دوحه« شدند. حضور مهمترين سران دنيا يعنى رئيس جمهور آمريكا جرج دبليوبوش، رئيس جمهور چين هوجين تائو و ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه بر حساسيت و اهميت اين اجلاس افزود.

پايان گروگانگيرى در افغانستان
در طى توافقى گروگانهاى كره‌اى از بند طالبان آزاد و تحويل صليب سرخ در شهر كابل شدند. چند هفته پيش كه گروهى از شهروندان كره جنوبى براى فعاليت‌هاى مذهبى و بشر دوستانه به كشور افغانستان سفر كرده بودند، به دست گروه طالبان دستگير و به اسارت برده شدند.
طالبان دو نفر از اين گروه بيست و يك نفره را به قتل رساندند! اين مسأله باعث نگرانى شديد دولت و مردم كره جنوبى شد كه البته توجه جهانيان را در طى چندين هفته به خود جلب كرد. در همين حال دولت كره جنوبى اعلام كرد: »نهايت تلاش خود را براى آزادى شهروندانش انجام مى‌دهد تا بتوانند به آغوش گرم خانواده‌هايشان باز گردند لذا، وظيفه دولت است كه در رابطه با نجات شهروندان كشورش انعطاف پذيرى بيشترى از خود نشان دهد«. در همين راستا دولت كره تحت فشار داخلى براى مذاكره با گروه طالبان هيأتى را روانه افغانستان كرد تا در رابطه گروگانها با اين گروه شبه نظامى مذاكره نمايند. بالاخره در طى چندين روز بحث و گفت و گو بين سخنگوى طالبان و هيأت اعزامى كره جنوبى توافقى صورت گرفت، البته توافق بين اين گروه و هيأت اعزامى كره جنوبى مشروط به شروط خاصى شد. طالبان خواهان جلوگيرى از فعاليت مبلغين مسيحى در افغانستان و خروج سربازان كره‌اى از اين كشور تا پايان سال 2007 ميلادى شدند.
»قرى يوسف احمد« سخنگوى طالبان پس از آزادى تمامى گروگانها اعلام كرد كه گروه طالبان با شهروندان كره جنوبى هيچ گونه دشمنى و خصومتى ندارد. اين گروگان‌گيرى شايد مردم كره جنوبى را متأثر كرده باشد، ولى طالبان دلايل اين برخورد را توضيح مى‌دهد: حمله نيروهاى بين‌المللى به رهبرى امريكا به دليل منافع سياسى و امنيتى‌شان صورت گرفته كه باعث كشته شدن طالبان شده و اين گروگان‌گيرى عكس العملى در برابر كشتار شهروندان آنان مى‌باشد.
در آخر بايد گفت كه طالبان و هيأت اعزامى كره جنوبى هرگونه پرداخت باج را رد كردند و اعلام كردند كه مطابق با موازين بين المللى عمل كرده‌اند.