مقدمه‌

لازم بود تا پيش از آغاز بحث، نكاتى چند درباره‌ى اين كتاب‌شناسى را به عرض خوانندگان برسانم: 1. كار اين كتاب‌شناسى به صورت اجمال انجام يافته كه در غير اين صورت نياز به فضايى در اندازه‌ى كتابى مستقل براى شناسايى تمام نسخه‌هاى خطّى و چاپى يك اثر مى‌بود. 2. به فقهيّات نپرداخته‌ام. 3. كتب شامل احاديث شريف، به شرطى كه همه‌ى روايات موجود در آن‌ها اخلاقى بوده، ذكر شده است. 4. در كتاب‌شناسى حاضر، هر آن چه مربوط به تدبير منزل و سياست مدن بود را آورده‌ام، در حالى كه كتب جديد در اين باره - به ويژه از مشروطه به اين سو - را بايد جزء كتب حقوقى به شمار آورد. 5. بخشى از كتاب‌ها شامل مواعظ و پند و اندرز بوده است كه از قديم آنها را زير مجموعه‌ى كتب اخلاقى دانسته‌ايم، ولى از ذكر كتاب‌هاى روضه و سوگوارى خوددارى شده است. 1 . آرانى كاشانى، غلام‌رضا بن محمدعلى (1192 - 1265 ق). قلائد اللئالى[1] برگرفته از جامع الحكايات ترمذى در دوازه باب و هر باب در دوازده حكايت براى فتحعلى شاه قاجار (1211 - 125ق). نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى[2]؛ كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[3]. 2 . آرانى، محمّد باقر بن محمّد على. كنزالواعظين، در اخلاق اسلامى به همراه تمثيل‌ها و حكايت‌ها در يك مقدمه و سى باب و يك خاتمه. عكسى احياء، شماره‌ى 171[4]. 3 . آقا نجفى اصفهانى، محمد تقى بن محمد باقر (1262 - 1332 ق). كارهاى او در اين زمينه عبارت‌اند از: اخلاق المؤمنين[5]، چاپ سنگى اصفهان، 1297 ق. ترجمه‌ى عقاب الاعمال[6]. ترجمه‌ى ثواب الاعمال[7] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى وزيرى يزد، شماره‌ى 1368[8]. 4 . آملى اصفهانى، سيدامير علاءالدين حسين (م 1064 ق)، وزير شاه عباس اول و دوم صفوى (1052 - 1077 ق). توضيح الاخلاق[9]، گزيده‌ى اخلاق ناصرى است در سه مقاله براى شاه صفى (1038 - 1052 ق). نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشكده‌ى ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران[10]؛ كتابخانه‌ى دانشكده‌ى حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران[11]؛ كتابخانه‌ى ملى ملك، شماره‌ى 306.6[12]. 5 . ابن مسكويه، احمد بن محمد (م 420 ق). كارهاى او در اين زمينه عبارت‌اند از: آداب العرب والفرس[13]، توسط محمد بن محمد ارجانى در قرن يازدهم ترجمه شده و محمدحسين بن شمس الدين نيز آن را گزيده كرده است[14]. طهارة الاعراق فى تحصيل الاخلاق، در هفت مقاله كه چاپ‌هاى مختلف دارد. ناشناسى آن را به فارسى ترجمه كرده است. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى ملّى شيراز[15]؛ كتابخانه‌ى دانشگاه ادينبورگ، شماره‌ى 216؛ كتابخانه‌ى انجمن ترقّى كراچى، شماره‌ى 48[16]. 6 . اديب كاشانى، عبدالمطلب. ترجمه و شرح خطبه‌ى طاووسيه و ترجمه‌ى خطب و كلمات و فقرات و نامه‌ها، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم، شماره‌ى 2633[17] و نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مرحوم مينوى[18]. 7 . اصفهانى، آمنه بيگم. راه سعادت بشر[19]. 8 . اصفهانى، حسين بن على. نور اليقين[20] چاپ تهران، 1332 ش. 9 . اصفهانى، سيد محمد باقر بن حسين. روض الجنان فى مواعظ شهر رمضان[21]، چاپ سنگى مشهد، 1350 ق و چاپ سربى تهران، 1372 ق. 10 . اصفهانى، عبدالجواد بن عبدالرحيم. تذكرة السلاطين، با يارى محمد حسين تاجر كازرونى، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[22]. 11 . اصفهانى كلباسى، محمد جعفر بن محمد طاهر (1080 - 1175 ق). گوهر مراد[23]، در پند و اندرز به پسرش. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى دانشكده‌ى ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران[24]. 12 . اصفهانى، محرّم على بن محمد. راحة القلوب[25]، در نوزده باب، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى گنج‌بخش [26]. 13 . اصفهانى، محمد جعفر. زينة العابدين، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى، شماره 19/103 [27]. 14 . اصفهانى، محمد شريف بن عبدالحسين. پند و اندرز، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 8924 [28]. 15 . اصفهانى، محمد شفيع. بحرالفوايد و عقد الفرايد[29]، آغاز: «صد شكر كه بنمود رخ آن غيرت حور». نسخه‌ى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى؛ كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى[30]؛ كتابخانه‌ى وزيرى يزد[31]. 16 . اصفهانى، محمود بن حسين. دستور الوزارة فى قوانين الوزارة، ميكروفيلم كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران[32]. 17 . اصفهانى، ملا محمد نصير بن محمد صادق، (قرن 11 ق). اربعين[33]، براى شاه سليمان صفوى (1077 - 1105 ق)، آغاز: «بهتر ثنايى كه بلبل هزار دستان زبان از قفس دهان به آن مترنم مى‌شود». 18 . اصفهانى، ميرزا ابراهيم. لب المرام، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى[34]. 19 . امامى اصفهانى، سيد على بن محمد. ترجمه‌ى خصال شيخ صدوق (م 381 ق) در خصال نيكو براى آموزش شيعيان[35]. 20 . اميران اصفهانى، غياث الدين على. تدبير نامه آفاق و انفس، در دو تذكره و سه تدبير و يك خاتمه. آغاز: «سبحان الذى خلق الانسان مما تنبت الارض ومن انفسهم...». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مدرس در هندوستان، شماره‌ى 422 [36]. 21 . امينى نجف آبادى، ابراهيم (1304 ش - )، عالم معاصر. تعاليم الحياة الزوجية، قم: نشر الفقاهة، 258 ص. در آثار ديگر اين مؤلف گران قدر، هر چند كه عنوان «اخلاق» به چشم مى‌خورد؛ ولى عمده‌ى مسايل مطرح شده در آن‌ها تربيتى، خانوادگى، عقيدتى و كلامى است. 22 . انصارى، محمد رفيع، مشهور به ميرزا رفيعاى منشى (قرن 12 ق). دستور الملوك يا تذكرة الملوك براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق) در پانزده باب و يك خاتمه. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى دانشكده‌ى ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، شماره‌ى 67[37]. نسخه‌ى عكسى آن به همراه ترجمه‌ى انگليسى از مينورسكى به سال 1943 م در كمبريج چاپ شده است؛ هم‌چنين به كوشش محمد دبير سياقى، تهران، 1332 ش و با مقدمه‌ى دانش‌پژوه به سال 1348 ش در تهران انتشار يافته است. 23 . بحرانى كاشانى، سيد ماجد (قرن 12 ق). اخلاق طهماسبى، براى شاه تهماسب دوم صفوى (1135 - 1144 ق).[38] 24 .پزشك اصفهانى كاشانى، محمد. اخلاق شاهى يا اخلاق شفايى براى شاه تهماسب اول صفوى (930 - 984 ق)[39] در يك مقدمه و دو مقاله و يك خاتمه، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[40]؛ كتابخانه‌ى دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران[41] كتابخانه‌ى دانشكده‌ى الهيّات دانشگاه تهران[42]؛ كتابخانه‌ى ملى ملك ؛ كتابخانه‌ى ملى تاجيكستان[43]. 25 . تونى سپاهاتى، نور على شاه. پندنامه يا هدايت‌نامه[44]، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[45]. 26 . تويسركانى اصفهانى، حسين على بن نوروز على (م 1287 ق). نجات المؤمنين[46]، در يك مقدمه و دو مقصد و يك خاتمه. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 3470[47] و شماره‌ى 5884[48]؛ كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم[49]. 27 . ثقة الاسلام اصفهانى، مهدى بن محمد على. اندرزنامه[50]، در پند به جوانان مدارس كه دين با دانش برخوردى ندارد، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى يحيى ذكاء[51]، بارها به صورت چاپ سنگى منتشر شده است. 28 . جرفادقانى، محمد صادق متخلص به مدهوش. سرّ العزيز[52]، آغاز «بنده‌ام خداوندى را كه جان داد و روان پروريد، دانش آموخت و بينش آفريد». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 6068 [53]؛ كتابخانه‌ى ملى ملك[54]. 29 . جزائرى، سيد نور الدين على بن سيد نعمت اللَّه (1088 - 1158 ق). طهارة الباطن، نويسنده آن را با عنوان اخلاق سلطانى[55] براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق) در يك مقدمه و شانزده باب و يك خاتمه ترجمه كرده است، آغاز: «تهذيب عنوان ديباچه‌ى مكارم اخلاق انسانى به حمدسرايى». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مركزى دانشكاه تهران؛ كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهرى)[56]؛ كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[57]. همين ترجمه را ناشناسى با عنوان الاخلاق السلطانية المحمدية[58] گزيده كرده است[59]. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى موزه‌ى بريتانيا، شماره‌ى 1844[60]. 30 . حاجى كرباسى، ابراهيم. تبصرة العوام، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران[61]. 31 . حزين لاهيجى اصفهانى، محمد على بن ابوطالب. وصيت نامه[62]. 32 . حسينى بهارانچى، سيد محمد، عالم معاصر. بشارت‌هاى معصومين عليه السلام يا درهاى اميد، قم: اجرا، چاپ اول 1384 ش، 263 ص. 33 . خاتون آبادى، محمد باقر بن اسماعيل (1070 - 1127 ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: ترجمه‌ى عهدنامه‌ى مالك اشتر، براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق).[63] ترجمه‌ى مكارم الاخلاق از طبرسى (469 - 538 ق).[64] 34 . خاتون آبادى حسينى، مير محمد حسين بن عبدالحسين (ز 1139 ق). آداب سلام كردن، براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق)[65]، مقدمه درباره‌ى اين كه بايد در جواب و مستحب پيروى پيامبر را كرد. باب نخست: آيت‌ها درباره‌ى سلام. باب دوم: حديث‌ها درباره‌ى سلام، خاتمه در ثواب ترويج سنت‌ها. آغاز: حمد له ... ، «و بعد، بنابر آن كه ترويج سنن حضرت سيد المرسلين از اهم مطالب و وسيله‌ى اعظم مقاصد». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى[66]. 35 . خاتون آبادى حسينى، مير محمد حسين بن مير صالح (م 1151 ق). لباس التقوى[67]، درباره‌ى غيبت، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم[68]. 36 . خاتون آبادى، مير محمد صالح بن عبدالواسع (1058 - 1116 ق).[69] كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: آداب، براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق) در مورد برده‌دارى است در سه مقاله: 1. كسانى كه مى‌توان آن‌ها را به بردگى گرفت در چهار باب 2. آداب خريد و فروش برده و حقوق و تأديب آنان در هفت باب 3. در آزاد كردن برده و آداب آن در دوازده باب. آغاز: «الحمد اللَّه مالك الرقاب ومحررها بفضله من اليم العقاب و بعد، گوشه‌نشين زاويه‌ى عبوديت». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى شخصى آية اللَّه روضاتى در اصفهان.[70] روادع النفوس[71] در يك مقدمه و سه باب و يك خاتمه. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 1931 [72]، شماره‌ى 4035 [73]؛ كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران، شماره‌ى 3570 [74]؛ كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[75]. 37 . خاتون عاملى، شمس الدين محمد بن على. قطب شاهى، ترجمه‌ى اربعين استادش شيخ بهايى است به دستور و تقريظ همو[76] نسخه‌هاى فراوان از جمله در كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس[77]. 38 . خنجى اصفهانى، فضل اللَّه بن روزبهان. كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: سلوك الملوك، در يك مقدمه و پانزده باب[78]. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى ملى تاجيكستان[79]؛ كتابخانه‌ى آكادمى علوم جمهورى ازبكستان در تاشكند، شماره‌ى 2090[80]. وصاياى خواجه عبدالخالق غجدوانى[81]. 39 . خوانسارى، آقا جمال (م 1125 ق). ترجمه و شرح غرر الحكم و درر الكلم، براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ق)[82]، نسخه‌هاى خطى فراوان دارد از جمله نسخه‌ى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى[83]؛ كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهرى)[84]؛ كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى[85]؛ كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى[86]. 40 . خوانسارى اصفهانى، سيد محمد باقر بن زين العابدين (1226 - 1313 ق)، صاحب روضات الجنات. كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: ادب اللسان[87]، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى شخصى آية اللَّه روضاتى در اصفهان[88]. تسلية الاحزان[89]، چاپ سنگى 1339 ق، 255ص. 41 . درب امامى اصفهانى، سيد محمود بن عبدالعلى مشهور به صدر الواعظين. ثمرات الحيات، در بيست و پنج مجلس، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى وزيرى يزد[90]. 42 . دردى اصفهانى، اسماعيل بن ابراهيم. تجارب و آراى خود من[91]، چاپ سنگى هند، 1301 ق.[92] 43 . دماوندى اصفهانى، عبدالرحيم بن محمد يونس. سخنان كوتاه على عليه السلام[93]. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه[94]. 44 . ده سرخى اصفهانى، محمود بن مهدى. هداية الاخوان فى الاخلاق والمواعظ النافعة لاهل الايمان[95]، در يك مقدمه و هفت باب و يك خاتمه. 45 . راغب اصفهانى، ابوالفضل حسين. الذريعه الى مكارم الشريعه[96]، با مقدمه و تحقيق حجة الاسلام دكتر على ميرلوحى فلاورجانى توسط انتشارات دانشگاه اصفهان در سال 1375 ش در قطع وزيرى به چاپ رسيده است. با نام كنوز الوديعه توسط ابن شمس الدين حسن ظافر به فارسى ترجمه شده است[97]، و نسخه‌ى خطى آن در كتابخانه‌ى مدرسه‌ى مروى تهران به شماره‌ى 390 نگهدارى مى‌شود[98]. 46 . زفره‌اى، رضا. انيس الواعظين، در هفده مجلس، آغاز: «الحمد اللَّه الواحد الذى لم يلد ولم يكن له كفواً احد، هو الذى نزل القرآن». نسخه‌ى كتابخانه‌ى محمد حسن رجاء زفره‌اى.[99] 47 . زواره‌اى، فخرالدين ابوالحسن على بن حسن. كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: روضة الابرار[100]، نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 118[101]؛ كتابخانه‌ى ملى ملك، شماره‌ى 1967 [102]. نشر الامان فى الامصار و الاوطان[103]. 48 . سپاهانى، على بن ابوحفض (قرن 7 ق). تحفه الملوك ونصيحة العجايب، در پانزده باب: 1. در خرد 2. در دانش 3. نادانى 4. سخن 5. حكم و امثال پند 6. دوستى 7. دشمنى 9. پادشاهى و كيفيت آن 10. خدمت پادشاه 11. صبر و شتاب 12. نيكى و بدى 13. خوى نيك و بد 14. نهفته داشتن راز 15. دنيا و حرص و آز. آغاز: «شكر و سپاس يس منتهاى حضرت آن خداى را كه مستحق حمد و ثنا و وجوب وجود است». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى[104]؛ كتابخانه‌ى مرحوم مينوى[105]؛ كتابخانه‌ى قونيّه[106]؛ كتابخانه‌ى موزه‌ى بريتانيا[107]؛ كتابخانه‌ى لالا اسماعيل[108]. در سال 1317 ش در 113 ص با حذف نام نويسنده چاپ شده است. به كوشش على‌اكبر احمدى دارانى توسط انتشارات ميراث مكتوب در تهران به سال 1384 ش در 182 ص وزيرى انتشار يافته است. 49 . سپهر كاشانى، احمدعلى. سخنان كوتاه على عليه السلام[109]. 50 . سپهر كاشانى، عباسقلى خان (قرن 14ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: سلوك الملوك مظفّرى[110]، براى مظفر الدين شاه قاجار، در آداب كشوردارى و اندرزهاى پادشاهان به فرزندان خويش. نسخه‌ى خطى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى[111]؛ كتابخانه‌ى ملى تهران[112]. قانون مظفّرى[113]، براى مظفّر الدين شاه در پنجاه و دو فصل در ذكر ناهنجارى‌هاى اخلاقى اجتماع روزگار خود، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى ملّى تهران.[114] 51 . سپهر كاشانى، عبدالحسين. ارمغان مظفّرى[115]، صد و پنجاه داستان اخلاقى، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى سلطنتى.[116] 52 . سپهر كاشانى، هدايت اللَّه بن لسان الملك (م 1323 ق). اخلاق، براى ناصر الدّين شاه قاجار (1264 - 1313ق)[117]، آغاز: «چنين گويد بنده‌ى درگاه فروزنده‌ى مهر و ماه». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى ملّى ملك، شماره‌ى 6203.[118] 53 . سلطان العلماى اصفهانى، سيّد ضياء الدين محمّد بن محمّدصادق بن محمّد طاهر بن سيّد على نوّاب صفوى فرزند سلطان العلما مشهور به خليفه سلطان.[119] رساله‌ى آب حيات، آن را براى شاه تهماسب دوم صفوى (1135 - 1144 ق) نگاشته است.[120] 54 . سلطان الواعظين موسوى واعظ كاشانى، سيّد حسين (م 1305ق). اخلاق، در يك مقدّمه، چهار فصل و يك خاتمه.[121] 55 . شريف اصفهانى، ابوالحسن بن محمّد طاهر (1070 - 1038ق). نصايح الملوك وآداب السلوك،[122] براى شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135ق) در يك مقدّمه و پنج باب. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشكده‌ى حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران؛[123] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى).[124] 56 . شفروه‌ى اصفهانى، شرف الدين عبدالمؤمن (م 598 ق). اطباق الذّهب، صد مقاله است به دستور استادش ظهير الدين احمد خويى.[125] توسّط ناشناسى به فارسى ترجمه شده است، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 880 ؛[126] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى.[127] 57 . شهشهانى اصفهانى، محمّد بن عبدالصّمد (م 1287 ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: انيس المتّقين،[128] در يك مقدّمه و سه باب: 1. گناهان كبيره . 2. معاصى صغيره. 3. در مهمّى از علم اخلاق. آغاز: «چون اهم مواعظ و اعظم نصايح، تحصيل تقوى مى‌باشد ...». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى؛[129] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[130] عدالت،[131] در سه باب: 1. گناهان كبيره و صغيره. 2. شمار گناهان بزرگ. 3. در بيان مهمّى از علم اخلاق. كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، رساله‌ى دوم از مجموعه‌ى شماره‌ى 5540.[132] 58 . شيبانى كاشانى، ابونصر فتح اللَّه (م 1308 ق). مكارم الاخلاق قدسى.[133] 59 . شيخ بهايى. اربعون حديثاً كه چندين بار چاپ شده و نسخه‌هاى خطّى متعدّدى نيز دارد. 60 . شيرازى، ملّا حسن بن روزبهان. اخلاق شمسى،[134] در قرن دوازدهم در اصفهان براى وزير دربار در چهارده باب: 1. بعضى از مكارم اخلاق. 2. حسن خلق. 3. اخلاص با اهل علم ... ، آغاز: «نحمدك يا ذى الجود والفضل».[135] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[136] دانشكده‌ى ادبيّات و علوم انسانى دانشگاه تهران ؛[137] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[138] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى).[139] 61 . صافى اصفهانى، حسن. مجموعه درس‌هاى اخلاق مرحوم آية اللَّه صافى در حوزه‌ى علميه‌ى اصفهان، زبان‌زد خاص و عام بود، بخشى از آنها با عنوان شوق وصال، به كوشش حامد ناجى و با ويرايش و فهارس محمّدرضا زادهوش توسّط مؤسّسه‌ى فرهنگى صاحب الامرعليه السلام در دو جلد به سال 1383ش در قم منتشر شده است. 62 . طباطبايى زوّاره‌اى، محمّد. توقيعات كسرى[140] يا دستورنامه‌ى كسروى كه ابتدا از پهلوى به درى درآمده، و سپس به عربى ترجمه شده، و آن‌گاه به فارسى بازگردان شده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى بادليان، شماره‌ى 1470 ؛[141] كتابخانه‌ى آكادمى علوم جمهورى ازبكستان در تاشكند، شماره‌ى 2064 ؛[142] كتابخانه‌ى دانشگاه بنارس در هندوستان، شماره‌ى 878 .[143] ويليام يانگ آن را به انگليسى ترجمه كرده است. 63 . طباطبايى زوّاره‌اى، محمّدعلى. ادب وزرا يا شرح رساله‌ى جنگ شير و فيل در 27 جمادى الاوّل 1282ق به پايان رسيده و به ناصر الدّين شاه (1264 - 1313ق) پيش‌كش شده است. آغاز: «مخفى نماناد كه در زمان سنوات ماضيه كه از تأثيرات كواكب سبعه نقّاش قضا صورت انقلاب در صفحات»، به كوشش غلام‌حسين زرگرى‌نژاد در رسايل سياسى عصر قاجار، تهران: كتابخانه‌ى ملّى، 1380ش به چاپ رسيده است.[144] 64 . طبيب كاشانى، تقى بن محمّد هاشم (م 1300 ق). تربيت‌نامه،[145] ترجمه از كتاب كار لرد برى درباره‌ى آموزش و پرورش كودكان. چاپ سنگى اصفهان، 1299ق. 65 . عبرت نايينى، محمّدعلى (1285 - 1321ش). آيينه‌ى عبرت در تحصيل سعادت.[146] 66 . علم الهدى محمّد بن محسن فيض كاشانى (1039 - 1115ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: تحفة الابرار،[147] در سه باب: 1. اصول پنج‌گانه در پنج گفتار 2. در اعمال نيكو و بد در سه گفتار 3. اطاعت قلب و گناهان در سه گفتار، آغاز: «سپاس حق‌شناس و ستايش نيايش اساس نيازمند شايستگى قبول». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى؛[148] نسخه‌ى عكسى كتابخانه‌ى مركز احياء ميراث اسلامى.[149] مجلاة الفؤاد فى تعداد ما يراد من الخصال،[150] در سه مقاله. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 5821.[151] مواعظ.[152] 67 . علوى عاملى، سيّد عبدالحسيب بن احمد (م 1121ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: گناهان كبيره،[153] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[154] مناهج الشارعين،[155] براى شاه سليمان صفوى (1077 - 1105ق)، در چهارده منهج. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى، شماره‌ى 34/154.[156] 68 . فروغى اصفهانى، ابوالحسن بن محمّدحسين. سرمايه‌ى سعادت،[157] چاپ سنگى تهران، 1327ق، 125ص. 69 . فروغى اصفهانى، محمّدحسين خان ذكاء الملك (1255 - 1325ق). دستور حكومت[158] يا ترجمه‌ى عهدنامه‌ى مالك اشتر، چاپ سنگى، تهران، 1321ق، 84 ص. 70 . فشاركى اصفهانى، ملا محمّدباقر بن محمّدجعفر (م‌1314ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: آداب الشريعة[159] در چهارده باب، چاپ سنگى 1295 ق ؛ چاپ 1335 ق ؛ اصفهان : مهر قائم؛ اصفهان، به كوشش احفاد مؤلّف به ضميمه‌ى دعاى كميل، رقعى.[160] اسباب الفقر والغنا والمغفرة،[161] چاپ سنگى اصفهان، 1347ق؛ چاپ سنگى 1332 ق.[162] ذخيرة المعاد، در پنجاه و شش مجلس،[163] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى؛[164] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران.[165] مجالس،[166] در آداب و اخلاق، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 6975 .[167] 71 . فيض كاشانى، ملا محسن (1007 - 1091ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: النخبة فى الحكمة العمليّة والاحكام الشرعية.[168] ترجمة الشّريعة،[169] در آداب و آيين‌ها براى شاه عبّاس دوم صفوى (1052 - 1077ق) در هشت «در»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 1077 [170] و 11266 ؛[171] كتابخانه‌ى وزيرى يزد.[172] چاپ سنگى 1290ق و چاپ سنگى 1321ش. ابواب الجنان در آداب نماز جمعه در هشت باب و يك خاتمه.[173] آغاز: «سپاس و ستايش مر خدايى را كه صوامع آسمان را به صنوف طاعات ملايك پيراست». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[174] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 10177 ؛[175] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى).[176] با عنوان ابواب الخيال گزيده شده است: آغاز: «بعضى فوايد به طريق انتخاب من»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشگاه بنارس.[177] الحقايق فى اسرار الدين ومكارم الاخلاق،[178] ترجمه از نور الدين محمّد كاشانى، نوه‌ى برادر مؤلّف، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[179] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى)، شماره‌ى 5796 ؛[180] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى؛[181] چاپ سنگى 1299ق. الفت‌نامه[182] يا حصول الفت، آغاز: «ربّنا الّف بين قلوبنا وقلوب اخواننا بحبل طاعتك وطاعة الرّسول»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[183] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، رساله‌ى نخست از مجموعه‌ى شماره‌ى 82 ؛[184] كتابخانه‌ى آستان حضرت شاهچراغ‌عليه السلام ؛[185] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى ؛[186] چاپ 1320ش. محبّت، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى.[187] 72 . قمى اصفهانى، محمّدباقر بن محمّدجعفر (1239 - 1319ق). نصيحت‌نامه،[188] مجلس شوراى اسلامى.[189] 73 . قهپايى، محمّد مؤمن. ترجمه‌ى كشف المحجّة لثمرة المهجة،[190] شامل پندهاى ابن طاووس (م 664 ق) به فرزندش. 74 . كاشانى اخبارى، نور الدّين محمّد (ز 1114ق). مصفاة الاشباح ومجلاة الارواح،[191] ترجمه و گزيده‌اى از آن با عنوان آيينه‌ى حق‌نما[192] يا آيينه‌ى جهان‌نما يا مرآت حقايق‌نما[193] در چهار فن: 1. مجارى تفكر در اسرار اطاعات در پانزده باب؛ 2. مواقع تفكّر در اسرار اخلاق پسنديده و ناپسنديده در يك مقدّمه و ده باب 3. مسارح تفكر در انوار علوم حقيقيه و معارف عقليه در يك مقدمه و پنج باب 4. مطارح تفكر در انوار عجايب مصنوعات و لطايف مخلوقات در بيست و يك باب، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى.[194] 75 . كاشانى، بابا افضل (610 - 701ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: المفيد للمستفيد،[195] در پنج باب. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشگاه تهران؛[196] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى، شماره‌ى 1975 ،[197] به كوشش سيّد نصراللَّه تقوى به سال 1310ش در 93 ص چاپ شده است. خجسته اندرز، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشگاه كمبريج و ميكروفيلم آن در كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران.[198] ساز و پيرايه‌ى شاهان پرمايه،[199] در يك مقدّمه و سه گفتار و يك خاتمه. نسخه‌هاى متعدد از جمله در كتابخانه‌ى دانشكده‌ى ادبيّات و علوم انسانى دانشگاه تهران؛[200] كتابخانه‌ى دانشكده‌ى الهيّات دانشگاه تهران؛[201] كتابخانه‌ى دانشكده‌ى حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران.[202] سه چيز كه رهروان را مى‌بايد، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[203] كتابخانه‌ى آصفيّه، شماره‌ى 420.[204] نامه‌ى كاشانى،[205] نامه‌اى است به شاگردش شمس الدّين محمّد دزواگوش. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى مروى تهران؛[206] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران.[207] بابا افضل، چند نامه‌ى ديگر نيز دارد كه بيشتر براى انجام درخواست‌هايى بوده، و يا روش فلسفى دارد. نصايح به طالبان حكمت،[208] مجلس شوراى اسلامى ؛[209] ملّى تهران.[210] نصيحت اخوان،[211] در بيست و هشت كلمه. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دانشكده‌ى ادبيّات و علوم انسانى دانشگاه تهران؛[212] كتابخانه‌ى مرحوم مينوى؛[213] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[214] كتابخانه‌ى ملّى ملك.[215] وصف العلما، چاپ شده در ميراث اسلامى ايران، ج 2، صص 581 - 612. 76 . كاشانى، عبدالعزيز. روضة الناظر ونزهة الخاطر،[216] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى دار الكتب قاهره،[217] در سه بخش، خود آن را تلخيص كرده است.[218] 77 . كاشانى، كمال الدّين عبدالرزّاق (م 735 ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: تحفة الاخوان فى خصايص الفتيان،[219] به عربى و سپس ترجمه به فارسى توسّط خود او. شرح حديث المهلكات والمنجيات،[220] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران.[221] فتوّت‌نامه،[222] در يك مقدّمه و ده باب. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركز احياء ميراث اسلامى.[223] 78 . كاشانى، محمّدتقى بن محمّدحسين (1236 - 1321ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: ارشاد المؤمنين،[224] تهران، 1320ق. جامع المواعظ،[225] در شش مجلّد و صد باب. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركز احياء ميراث اسلامى، شماره‌ى 49 ؛[226] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى)؛[227] كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم.[228] 79 . كاشانى، ملّا فتح اللَّه (م 988 ق). تنبيه الغافلين وتذكرة العارفين،[229] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 2442،[230] شماره‌ى 5539؛[231] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران، شماره‌ى 2992 ؛[232] كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم؛[233] چاپ سنگى تهران، 1275ق؛ چاپ سنگى تهران، 1305ق؛ چاپ سنگى تهران، 1313ق. 80 . كاشانى، ملّا محمّد. اخلاق شاهى.[234] 81 . كاشف دزفولى اصفهانى، سيّد صدر الدّين محمّدباقر. منهج المعرفة والهداية،[235] آغاز : «الحمد للَّه الّذى هدانا الى معرفته بأفصح كلام البلغا». 82 . كتابى، سيد بدر الدّين (1291 - 1366ش). اخلاق اثر پير ژانه (1859 - 1947م) را ترجمه كرده، ويرايش دوم آن با مقدّمه‌ى محمّد خوانسارى توسّط آموزش و پرورش اصفهان در سال 1373ش در 240 ص منتشر شده است. 83 . كلباسى، محمود بن محمّدتقى. راه سعادت،[236] چاپ سنگى تهران، 1358ق، 64 ص. 84 . كوكبى گيلانى كاشانى، ملّا ميرقارى (ز 1016 ق). انيس العاقلين يا انيس الغافلين،[237] در 23 محرّم 1005ق به پايان رسيده است، آغاز: سبحان من تحيّر فى ذاته سواه‌ فهم و خرد به كنه ذات او نبرد راه‌ نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى وزيرى يزد.[238] 85 . گلپايگانى، محمّدجواد بن عبّاس. مصباح الفلاح ومفتاح النجاة،[239] در 1322ق چاپ شده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 10780.[240] 86 . گلستانه‌اى، محمود بن محمود. انيس الوحدة وجليس الخلوة، آغاز: «الحمد للَّه على نعمائه وصلواته على خير انبيائه».[241] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى، شماره‌ى 3507 ؛ مركز احياى ميراث اسلامى.[242] 87 . گلستانه‌ى اصفهانى، علاء الدين محمّد (م 1100 ق). منهج اليقين[243] يا نهج اليقين[244]، ترجمه‌ى وصيت امام صادق‌عليه السلام ، در 1081ق به پايان رسيده، و در 1303ق در بمبئى چاپ سنگى شده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى، شماره‌ى 758 ؛[245] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[246] كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم.[247] 88 . گوگدى گلپايگانى، محمّد حسن بن محمّد اسماعيل. عروة الوثقى،[248] در 1285ق به پايان رسيده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى، شماره‌ى 20/28.[249] 89 . گيلانى اصفهانى، محمّدمحسن بن محمّدرفيع متخلّص به عاصى.[250] كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: وسيله[251] در 1279ق براى ناصرالدّين شاه قاجار (1264 - 1313ق) در چهارده صفت نيكو. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركز احياء ميراث اسلامى.[252] تحفة الايادى،[253] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى،[254] شماره‌ى 739. مصابيح الواعظين، مجالسى در پند و اندرز در چهل مصباح كه در 1269ق به پايان رسيده است. كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[255] مصباح الذّاكرين، سى مجلس براى سى روز ماه مبارك رمضان. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[256] 90 . گيلانى بيدآبادى، آقامحمّد بن محمّدرفيع (م 1197 ق). پندنامه.[257] 91 . لاجوردى مظفّرى كاشانى، سيّد حسين بن رضى الدين محمّد (1215 - 1285 ق). اخلاق.[258] 92 . لندنى اصفهانى، ابوطالب بن محمّد (1165 - 1221ق). اخلاق، آغاز: «بدان ايّدك اللَّه تعالى فى الدّارين كه اصول فضايل انسانى چهار است: حكمت و شجاعت و عفّت و عدالت»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[259] 93 . مجلسى، محمّدباقر (م 1110 ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: بحار الانوار، جلد هفدهم در مواعظ و پند و اندرز و وصيت‌ها. ترجمه از شيخ عبّاس بن احمد خوانسارى به دستور آقانجفى اصفهانى (1262 - 1332)، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 5446.[260] ترجمه‌ى ديگر از محمّدمهدى بن محمّدكاظم خوانسارى به دستور محمود خان احتشام السّلطنة علامير در 1296ق، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى.[261] آداب اسب‌دوانى و تيراندازى[262] يا آداب الرّمى[263] يا آداب السّبق والرمى[264] يا آداب سبق و رمايه،[265] آغاز: بسمله، حمدله، «امّا بعد، اين رساله‌اى است در بيان بعضى از احكام و آداب اسب تاختن»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، رساله‌ى ششم از مجموعه‌ى شماره‌ى 4076.[266] آداب الولاة[267] يا سلوك الولاة[268] يا رساله در كيفيّت سلوك ولاة عدل با كافه‌ى عباد، در كشوردارى است كه در ربيع الاول 1095ق در دو فصل به اتمام رسيده است. آغاز: «الحمد للَّه وسلام على عباده الّذين ... امّا بعد، اين رساله‌اى است در ترجمه‌ى بعضى احاديث ...». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، رساله‌ى دوازدهم از مجموعه‌ى شماره‌ى 8839 ؛ كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيّه، شماره‌ى 896 ؛[269] كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم ؛[270] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى، شماره‌ى 2375 ؛[271] كتابخانه‌ى ملّى تهران، شماره‌ى 1541.[272] آداب تجهيز اموات[273] يا احكام الاموات[274] در پنج فصل: 1. آداب و احكام حال احتضار و برداشتن ميت 2. غسل دادن 3. كفن كردن 4. نماز ميت 5 . آداب دفن. آغاز: «الحمد للَّه الّذى لا يبقى الّا وجهه ... امّا بعد، اين رساله‌اى است در بيان تجهيز و تغسيل و تكفين و تلقين اموات مؤمنين و مؤمنات». نسخه‌ى خطى كتابخانه‌هاى پاكستان؛[275] كتابخانه‌ى دانشكده‌ى الهيّات دانشگاه مشهد؛[276] كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[277] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى؛[278] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى؛[279] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى؛[280] كتابخانه‌ى آكادمى علوم جمهورى ازبكستان در تاشكند؛[281] كتابخانه‌ى فرهنگستان علوم روسيّه؛[282] كتابخانه‌ى گنج‌بخش؛[283] كتابخانه‌ى موزه‌ى ملّى پاكستان در كراچى.[284] آداب حج،[285] آغاز: «الحمد للَّه الّذى جعل من فضايل الانعام على الانام ان فرض عليهم حجّ بيته ... چنين گويد ذرّه ... : در اين‌جا مقصود بر آداب و ادعيه بود، و احكام را به رسائل ديگر حواله مى‌كنم». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[286] كتابخانه‌ى دايرة المعارف بزرگ اسلامى؛[287] نوربخش؛[288] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى)؛[289] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى؛[290] كتابخانه‌ى ملّى ملك؛[291] كتابخانه‌ى ملّى تهران؛[292] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى.[293] كتابى ديگر نيز در مناسك حج دارد كه به مناسك حجّ صغير مشهور است.[294] حلية المتّقين،[295] در 1079ق در چهارده باب و يك خاتمه نگاشته شده است. نسخه‌هاى خطّى فراوانى در كتابخانه‌هاى ايران و جهان دارد. با عنوان تهذيب السلام يا تهذيب مؤمنين به عربى ترجمه شده است.[296] در سال 1400ق ترجمه‌ى اردوى آن در لاهور چاپ شده است. شيخ عبّاس قمى (1290 - 1359ق) آن را با عنوان مختصر الابواب فى السّنن والآداب در چهارده باب خلاصه كرده است.[297] گزيده‌ى ديگر آن فوايد المؤمنين نام دارد كه نسخه‌ى خطّى آن در كتابخانه‌ى مسجد جامع تهران ديده مى‌شود.[298] عين الحياة،[299] وصيت پيامبرصلى الله عليه وآله به ابوذر غفارى همراه با مطالبى در اخلاق دينى و پند و اندرزها. نزديك به سى بار چاپ شده است،[300] و نسخه‌هاى خطّى فراوان دارد[301] از جمله: كتابخانه‌ى دانشگاه بنارس ؛[302] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى آية اللَّه گلپايگانى؛[303] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيّه، شماره‌ى 1710.[304] سيّد محمّدباقر هندى آن را به اردو ترجمه كرده است.[305] وصيّت‌نامه[306] سيّد محمّد مشكات آن را به فارسى ترجمه كرده و به چاپ رسانده است. 94 . مجلسى، محمّدتقى (م 1070 ق). كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: اخلاق، آغاز: «وبعد، چون بناى ايمان و ايقان به رياضات و مجاهدات است».[307] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى خاتم الانبياء بابل.[308] شرح خطبه‌ى همام،[309] در 1069ق به انجام رسيده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 9763.[310] 95 . مقدّس اصفهانى، محمّد (1266 - 1337ش). موعظه‌هاى لقمان حكيم، به كوشش علويّه سادات آل الرسول شمس آبادى، تهران: كتاب زمان، 1377ش، 280ص. 96 . مظاهرى، حسين (1312ش - ). از پركارترين دانشمندان اخلاقى، كارهاى او در اين باره بسيار است، و هر يك نيز بارها به زيور چاپ درآمده است؛ شمارى از آنها كه در كتابخانه‌ى اين حقير يافت شد عبارت‌اند از: اخلاق در اداره، قم: فرماندارى قم، 1370ش، 174ص. اخلاق در توحيد، قم: انجمن اسلامى معلّمان قم، 1374ش. اخلاق در خانه، قم: رئوف، 1370ش؛ قم: دار العلم، 1371ش؛ قم: نشر اخلاق، 1373ش، 2 ج. اخلاق فرماندهى و فرمانبرى، تهران: شفق، 1364ش، 128ص. اخلاق و جوان، قم: شفق، 1375ش. اخلاق و خودسازى در مكتب قرآن و اهل بيت‌عليهم السلام، تهران: پيام آزادى، 1375ش، 302ص. به سوى حق، تهران: صيدا، 1368ش، 215ص. پندها و حكايت‌هاى اخلاقى برگرفته از آثار استاد مظاهرى، على اصغر ابراهيمى، تهران: يمين، 1377ش، 288ص. تهذيب نفس از ديدگاه قرآن، مشهد: دانشگاه علوم اسلامى رضوى، 1374ش، 172 ص. جبهه و جهاد اكبر، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، ويرايش دوم، 1366ش، 199ص. جهاد با نفس، قم: انجمن اسلامى معلّمان قم، 1363ش، 215ص؛ 1373ش، 215ص؛ قم: فدك فاطمى، چاپ هشتم، 1384ش، 504ص. دراسات فى الاخلاق وشؤون حكمة العمليّة، قم: شفق، 1413ق. اين كتاب با عنوان كاوشى نو در اخلاق اسلامى و شؤون حكمت عملى، توسّط محمود ابوالقاسمى ترجمه و چاپ شده است (تهران: ذكر، 1375ش). گفتارى در رابطه با مديريّت و كار در اسلام، قم: انجمن اسلامى كارخانه‌ى ايران ترمه، 1371ش، 48ص. عوامل كنترل غرائز در زندگى انسان، تهران: ذكر، 1371ش، 251ص. 97 . مير داماد (م 1041 ق). اربعة ايّام،[311] به دستور شاه صفى (1038 - 1052ق)، آغاز: حمد له ... ، «حقّ حمده و اداء مجده والصّلاة على صفوة الانبياء، امّا بعد، داعى دولت قاهره‌ى ابديّه‌ى صفويّه ...»، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى آستان قدس رضوى ؛[312] كتابخانه‌ى آية اللَّه مرعشى، شماره‌ى 2711؛[313] كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى؛[314] به تحقيق رضا استادى در ميراث اسلامى ايران، دفتر چهارم، صص 637 - 686 چاپ شده است. 98 . ناشناس اصفهانى (قرن 11 ق). تحفه‌ى علويّه‌ى سليمانيّه، براى شاه سليمان صفوى (1077 - 1105ق) در 1101ق، مؤلّف از شاگردان علّامه محمّدتقى مجلسى (م 1070 ق) بوده است. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيّه.[315] 99 . نراقى، ملّا احمد (1185 - 1245ق). معراج السعادة،[316] از كتب مشهور حوزوى، نسخه‌هاى خطّى و چاپى آن فراوان است. از جمله نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مسجد اعظم.[317] دست كم دو بار به اردو ترجمه شده است. 100 . نراقى، ملّا مهدى (م 1209ق). جامع السعادات، نسخه‌هاى خطّى و چاپى آن فراوان است. 101 . نفيسى، ابوتراب، دانشمند معاصر. تاريخ اخلاق پزشكى، اصفهان: دانشگاه علوم پزشكى اصفهان (ش 110)، 1371ش، 213ص. 102 . نقّاش اصفهانى. اوصاف الاوباش، آغاز: «اوصاف اجلاف و رندان، اوصاف اوباشى، رندى، دردمندى ...». نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مركزى دانشگاه تهران؛[318] كتابخانه‌ى مدرسه‌ى سپهسالار (مدرسه‌ى عالى شهيد مطهّرى).[319] 103 . ورنوسفادرانى، محمّدحسن بن عين على. سلوك الرّجال، در آداب زن خواستن و رفتار با آنان. نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى رضويّه در قم.[320] 104 . هاشمى طالخونچه‌اى، اسماعيل (م 1379ش). هداية الاخوان. 105 . هرندى كوهپايه‌اى محمّدباقر بن محمّدمهدى. ترجمه‌ى ارشاد القلوب از ديلمى.[321] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مسجد اعظم قم.[322] 106 . هزارجريبى، محمّدكاظم بن محمّد شفيع. كارهاى او در اين باره عبارت‌اند از: تنبيه الغافلين.[323] ترجمه‌ى احاديث قدسيّه.[324] درر الاخبار،[325] احاديث اخلاقى، نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مجلس شوراى اسلامى، شماره‌ى 4527 .[326] درّه‌ى صافيه و حكمت شافيه، ترجمه‌ى سخنان اخلاقى على‌عليه السلام[327] نسخه‌ى خطّى كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيّه.[328] محك الايمان،[329] در اخلاق و اوصاف مؤمنان. هداية الغافلين،[330] در مذمّت كج‌فكرى و ترك عقل. مجلس شوراى اسلامى.[331] 107 . هندى اصفهانى، سيّد اسماعيل مشهور به قوام الواعظين. ذخيرة المعاد،[332] چاپ سنگى تهران، 1323ق. 108 . يزدى اصفهانى، سيّد حسن بن حسين، متخلص به فانى (م 1338ق). فلاح الايمان فى زناد الاشجان،[333] چاپ سنگى اصفهان، 1317ق، 477ص.

پی نوشت ها:
[1] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 17، ص 164، ش 863 . [2] فهرست، ج 6، ص 454. [3] فهرست، ج‌6، ص 195. [4] فهرست، ج 1، ص 193. [5] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج‌1، ص 380 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 14، ص 247 ؛ زركلى، خير الدين، اعلام، ج‌1، ص 348. [6] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج‌4، ص 116 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج‌1، ص 368. [7] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 4، ص 93. [8] فهرست، ج‌3، ص 94. [9] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج‌2، ص 993 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج‌4، ص 490 ؛ مدرس قاموسى (تبريزى)، محمدعلى، ريحانة الادب، ج 3، صص 56 - 57. [10] فهرست، ص 20. [11] فهرست، ص 66. [12] فهرست، ج 2، ص 169. [13] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج‌1، ص 25. [14] مشار، خان بابا، مؤلفين كتب چاپى، ج‌1، ص 515. [15] فهرست، ج‌2، ص 111. [16] فهرست، ص 20. [17] فهرست، ص 244. [18] فهرست، ص 16. [19] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 10، ص 64. [20] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 7، ص 207 ؛ ج 24، ص 388. [21] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 11، ص 274: همو، طبقات اعلام الشيعة، ج 14، ص 206؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 284. [22] فهرست، ج 6، صص 184 - 185. [23] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 18، ص 250، ش 257 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعة، ج 12، ص 141 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 11، ص 431. [24] فهرست، ج 3، ص 23. [25] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 12، ص 56 . [26] فهرست، ج 2، ص 928. [27] فهرست جديد، ص 398. [28] فهرست، ج 23، ص 100. [29] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 3، ص 44 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعة، ج 12، ص 779: زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2510. [30] فهرست، ج 19، ص 43. [31] فهرست، ج 1، ص 336. [32] فهرست، ج 1، ص 85 . [33] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 1، ص 430 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 779 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2510. [34] فهرست الفبايى، ص 203. [35] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 4، ص 99. [36] فهرست، ج 1، صص 459 - 460. [37] فهرست، ج 1، ص 105. [38] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 1948 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 11، ص 1482 ؛ نشريه نسخه‌هاى خطى، دفتر پنجم، ص 417. [39] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 2، ص 1075. [40] فهرست، ج 2، ص 114. [41] فهرست، ج 1، ص 21. [42] فهرست، ج 1، صص 6 و 265. [43] فهرست، ج 1، ص 2. [44] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 24، ص 63 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعة، ج 13، ص 238 ؛ [45] فهرست، ج 3، صص 604 - 605. [46] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 24، ص 63 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 13، ص 238 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 684. [47] فهرست، ج 9، ص 269. [48] فهرست، ج 15، ص 265. [49] فهرست، ص 406. [50] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2406 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 11، ص 119، ش 746. [51] نشريه‌ى نسخه‌هاى خطى، دفتر سوم، ص 135. [52] هدايت، رضاقلى بن محمد هادى، مجمع الفصحا، ج‌2، ص‌483 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج‌3، ص‌2254 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 9، ص 1024 ؛ خيام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج 2، ص 830 . [53] فهرست، ج 16، ص 69. [54] فهرست، ج 4، ص 666. [55] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 1، ص 374 ؛ ج 4، ص 115 همو، طبقات اعلام الشيعة، ج 12، ص 793. [56] فهرست، ج 3، ص 84 . [57] فهرست، ج 6، ص 177. [58] نشريه‌ى نسخه‌هاى خطى، دفتر اول، ص 212. [59] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 22، ص 370. [60] ريو، فهرست، ج 3، ص 1095. [61] فهرست، ج 11، ص 7373. [62] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 526 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 515. [63] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 272 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 87 . [64] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 272 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 87 . [65] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 655 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 200. [66] فهرست، ج 19، ص 75. [67] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 18، ص 122 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 12ص 198. [68] فهرست، ص 459. [69] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 2، ص 1154 ؛ تهرانى، آقا بزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 368 ؛ نشريه نسخه‌هاى خطى، دفتر دوم، ص 1515. [70] فهرست، ج 1، ص 72. [71] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 11، ص 265 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 11، ص 368. [72] فهرست، ج 5، ص 298. [73] فهرست، ج 11، ص 39. [74] فهرست، ج 9، ص 1365. [75] فهرست، ج 6، ص 189. [76] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 1، ص 425 ؛ مدرس قاموسى (تبريزى)، محمد على، ريحانة الادب، ج 3، ص 301 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2069. [77] فهرست، ج 6، ص 403. [78] صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ الادب، ج 3، ص 103 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2069. [79] فهرست، ج 1، ص 52. [80] فهرست، ج 3، ص 132. [81] صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيات در ايران، ج 4، ص 540. [82] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 13، ص 376 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 12، ص 146 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 465 ؛ مدرس قاموسى (تبريزى)، محمد على، ريحانة الادب، ج 3، ص 154 ؛ كحاله، عمررضا، معجم المؤلفين، ج 3، ص 154. [83] فهرست،ج 5، ص 145. [84] فهرست، ج 2، ص 34. [85] فهرست، ج 6، ص 13. [86] فهرست، ج 26، ص 251. [87] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 1، ص 388 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 273. [88] فهرست، ص 82 . [89] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 4، ص 177، ش 876 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 273. [90] فهرست، ج 5، ص 1623. [91] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 9، ص 321 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 815 ؛ خيام پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج 1، ص 336. [92] فهرست كتب چاپى موزه‌ى بريتانيا، ص 300. [93] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 2، ص 1321. [94] فهرست، ج 1، ص 451. [95] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 25، ص 205 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 3، ص 2227. [96] حاجى خليفه، عبداللَّه قسطنطنى رومى، كشف الظنون، ج 1، ص 827 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 10، ص 28 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 6، ص 81 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام‌ج 1، ص 846 . [97] تفضلى، احمد، تاريخ ادبيات ايران، ص 128. [98] فهرست، ص 209. [99] نشريه نسخه‌هاى خطى، دفتر دوم، ص 1527. [100] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 14، صص 136، 145 ؛ طبقات اعلام الشيعه، ج 10، ص 152 ؛ نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج 1، ص 371. [101] فهرست، ج 3، ص 357. [102] فهرست، ج 4، ص 865 . [103] تهرانى، آقابزرگ، ذريعهف ج 2، ص 343 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج 10، ص 152 ؛ نفيسى، سعيدتاريخ نظم و نثر در ايران، ج 1، ص 371 ؛ زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 2، ص 1572. [104] فهرست، ج 6، ص 397. [105] فهرست، ص 107. [106] فهرست، ص 5484. [107] فهرست، ص 7863. [108] فهرست، ص 255. [109] زركلى، خيرالدين، اعلام، ج 1، ص 118 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 14، ص 115. [110] تهرانى، آقا بزرگ، ذريعه، ج 17، ص 227 ؛ ج 23، ص 208. [111] فهرست، ج 15، ص 238. [112] فهرست، ج 1، ص 335. [113] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج 17، ص‌27 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج 2، ص 1278. [114] فهرست، ج 1، ص 305. [115] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج 2، ص 1299. [116] فهرست كتابخانه‌ى سلطنتى، بخش عرفان، صص 29 - 31. [117] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج 3، ص 2629. [118] فهرست، ج 2، ص 17. [119] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1028. [120] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌11، ص‌3. [121] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2569. [122] تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، ص‌174 ؛ همو، ذريعه، ج‌13، ص‌373 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌569. [123] فهرست، صص 151، 218 . [124] فهرست، ج‌2، ص‌33. [125] حاجى خليفه، عبداللَّه قسطنطنى رومى، كشف الظنون، ج‌1، ص‌116 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1062. [126] فهرست، ج‌3، ص‌67. [127] فهرست، ج‌25، ص‌33. [128] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌2، ص‌464 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2111. [129] فهرست، ج‌1، ص‌74. [130] فهرست، ج‌5، ص‌148 ؛ ج‌14، ص‌214. [131] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌3111. [132] فهرست، ج 15، ص 324. [133] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌21، ص‌388 ؛ ج‌22، ص‌149 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1750. [134] امين عاملى، سيّد محسن بن عبدالكريم، اعيان الشيعه، ج‌21، ص‌293. [135] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌375. [136] فهرست، ج‌6، ص‌379. [137] فهرست، ج‌1، ص‌168. [138] فهرست، ج‌16، ص‌77. [139] فهرست، ج‌3، ص‌85 . [140] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌92 ؛ خيّام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج‌1، ص‌217 ؛ تفضّلى، احمد، تاريخ ادبيّات ايران، ص‌242. [141] فهرست، ج‌2، ص 897 . [142] فهرست، ج‌3، ص‌120. [143] فهرست، ص‌162. [144] صص 173 - 234. [145] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌388. [146] خيّام‌پور، عبدالرّسول، فرهنگ سخنوران، ج‌2، ص‌623. [147] صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيّات در ايران، ج‌5،ص‌1496 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌3، ص‌407 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1481 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، صص 488 - 491 ؛ همو، مصفّى المقال، ص‌266. [148] فهرست، ج‌10، ص‌234. [149] فهرست، ج‌1، ص‌263. [150] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌23، ص‌20 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، ص‌488 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌12، ص‌1481. [151] فهرست، ج‌15، ص‌208. [152] تهرانى، آقابزرگ، مصفّى المقال، ص‌266 ؛ همو، ذريعه، ج‌23، ص‌224 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، ص‌488 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1481. [153] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌17، ص‌258 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، صص‌415 - 418 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1293. [154] فهرست، ج‌25، ص‌3. [155] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1293 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، صص 415 - 418. [156] فهرست، ص 703. [157] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌12، ص‌173 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1774. [158] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1773 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌8 ، ص‌153، ش‌619. [159] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌121 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌200 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌279. [160] مشار، خان‌بابا، فهرست كتب چاپى فارسى، ج‌1، ص‌50. [161] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌2، ص‌12 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌299 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌279. [162] مشار، خان‌بابا، فهرست كتب چاپى فارسى، ج‌1، ص‌265. [163] نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌1، ص‌265. [164] فهرست، ج‌1، ص‌120. [165] فهرست، ج‌16، ص‌501. [166] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌279 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌200. [167] فهرست، ج‌18، ص‌152. [168] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌24، ص‌97. [169] تهرانى،آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌109 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌491 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1804 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيّات در ايران، ج‌5، ص‌5461. [170] فهرست، ج‌26، ص‌140. [171] فهرست، ج‌28، ص‌396. [172] فهرست، ج‌3، ص‌1021. [173] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه‌ج‌1، ص‌771، ش‌371. [174] فهرست هزار و پانصد نسخه‌ى اهدايى، ص‌368. [175] فهرست، ج‌26، ص‌134. [176] فهرست، ج‌1، ص‌351. [177] فهرست، ص 1. [178] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌7، ص‌28. [179] فهرست، ج‌2، ص‌321. [180] فهرست، ج‌3، ص‌58. [181] فهرست، ج‌6، ص‌58. [182] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌2، ص‌293 ؛ همو، طبقات‌اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌491 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1804. [183] فهرست هزار و پانصد نسخه‌ى اهدايى، ص‌380. [184] فهرست، ج‌1، ص‌99. [185] فهرست، ج‌2، ص‌170. [186] فهرست، ج‌9، ص‌309. [187] فهرست، ج‌5، ص‌204. [188] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌290 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌200. [189] فهرست، ج‌9، ص‌190. [190] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2393 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌596. [191] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌21، ص‌225. [192] نشريّه‌ى نسخه‌هاى خطّى، دفتر چهارم، ص‌434. [193] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌20، ص‌271. [194] فهرست، ج 2، ص‌332. [195] نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌1، ص‌145 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌21، ص‌374 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌257. [196] فهرست، ج‌3، ص‌365. [197] فهرست، ج‌5، ص‌474. [198] فهرست، ج‌1، ص‌544. [199] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌12، ص‌100 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيّات در ايران، ج‌3، ص‌252 ؛ نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌1، ص‌145. [200] فهرست، ج‌1، ص‌308 ؛ ج‌2، ص‌43. [201] فهرست، ج‌1، ص‌74. [202] فهرست، ص‌133. [203] فهرست، ج‌2، ص‌1634. [204] فهرست، ج‌3، ص‌684. [205] نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌1، ص‌145 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌22، ص‌1604 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌257. [206] فهرست، ص‌315. [207] فهرست، ج‌3، ص‌383. [208] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌9، ص‌85 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌257. [209] فهرست، ج‌14، ص‌175. [210] فهرست، ج‌6، ص‌816 . [211] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌257 ؛ تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌9، ص‌85 . [212] فهرست، ج‌2، ص‌60. [213] فهرست، ص‌44. [214] فهرست، ج‌3، ص‌327. [215] فهرست، ج‌7، ص‌250. [216] حاجى خليفه، عبداللَّه قسطنطنى رومى، كشف الظنون، ج‌1، ص‌933. [217] فهرست، ج‌1، ص‌283. [218] مجلّه‌ى راه‌نماى كتاب، ج‌5، ص‌867 . [219] تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌8 ، ص‌112 ؛ همو، ذريعه، ج‌16، ص‌115 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1327 ؛ نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌1، ص‌758. [220] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌13، ص‌159 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌8 ، ص‌112 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1327. [221] فهرست، ج‌12، ص‌2881. [222] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌16، ص‌515 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌8 ، ص‌112 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1327 ؛ نفيسى، سعيد، تاريخ نظم و نثر در ايران، ج‌2، ص‌758. [223] فهرست، ج‌3، ص‌23. [224] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌523 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌253 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌388. [225] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌5، ص‌75، ش‌289 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌388. [226] فهرست، ج‌1، ص‌142. [227] فهرست، ج‌4، ص‌21. [228] فهرست، ص‌102. [229] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌145 ؛ ج‌14، ص‌143 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص‌1750 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيّات در ايران، ج‌5، ص‌1676. [230] فهرست، ج‌7، ص‌42. [231] فهرست، ج‌14، ص‌302. [232] فهرست، ج‌10، ص‌1917. [233] فهرست، ص‌269. [234] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌11، ص‌44. [235] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌145 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1877. [236] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌10، ص‌63 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2238. [237] نشريّه‌ى نسخه‌هاى خطّى، دفتر دوم، ص‌1547. [238] فهرست، ج‌2، ص‌527. [239] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌21، ص‌116 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌231 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌480. [240] فهرست، ج‌27، ص‌200. [241] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌2، ص‌469. [242] فهرست، ج‌3، ص‌14. [243] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌23، ص‌200 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2171 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌4، صص‌163 - 165. [244] تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، ص‌486. [245] فهرست، ج‌5، ص‌194. [246] فهرست، ج‌5، صص‌1584 - 1586. [247] فهرست، ص‌428. [248] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌15، ص‌250، ش‌1615. [249] فهرست جديد، ص‌428. [250] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌9، ص‌1004. [251] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1986. [252] فهرست، ج‌1، ص‌107. [253] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1986. [254] فهرست، ج‌2، ص‌339. [255] فهرست، ج‌2، ص‌340. [256] فهرست، ج‌2، ص‌301. [257] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌2034 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، ص‌283 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌1، ص‌301. [258] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌373 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌13، ص 393 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌700. [259] فهرست، ج‌23، ص‌109. [260] فهرست، ج‌14، ص‌230. [261] فهرست، ج‌2، ص‌336. [262] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌101 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيّات در ايران، ج‌5، ص‌1471. [263] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه‌ج‌1، ص‌18. [264] مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌5، ص‌194. [265] درگاهى، حسين و على اكبر تلافى داريانى، كتاب‌شناسى مجلسى، ص‌66. [266] فهرست، ج‌11، ص‌83 . [267] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1967. [268] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌12، ص‌227. [269] فهرست، ج‌2، ص‌34. [270] فهرست، ص‌644. [271] فهرست، ج‌5، ص‌161. [272] فهرست، ج‌4، ص‌34. [273] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌101 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌5، ص‌191 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيات در ايران، ج‌5، ص‌1471 ؛ درگاهى، حسين و على‌اكبر تلافى داريانى، كتاب‌شناسى مجلسى، ص 64. [274] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، صص‌14، 294. [275] منزوى، احمد، فهرست مشترك نسخه‌هاى خطّى فارسى پاكستان، ج‌4، ص‌2204. [276] فهرست، ج‌3، صص‌867 - 868 . [277] فهرست، ج‌17، ص‌242. [278] فهرست، ج‌2، ص 260. [279] فهرست، ج‌8 ، ص‌225. [280] فهرست، ج‌14، ص‌126. [281] فهرست، ج‌4، ص‌429. [282] فهرست، ص‌234. [283] فهرست، ج‌2، ص‌877 . [284] فهرست، ص‌811 . [285] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌15 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌101 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌5، صص‌191 - 198 ؛ صفا، ذبيح اللَّه، تاريخ ادبيات در ايران، ج‌5، ص‌1471 ؛ درگاهى، حسين و على‌اكبر تلافى داريانى، كتاب‌شناسى مجلسى، صص‌304 - 306. [286] فهرست، ج‌6، ص‌199. [287] فهرست، ج‌1، ص‌1770. [288] فهرست، ج‌1، ص‌14. [289] فهرست، ج‌3، ص‌14. [290] فهرست، ج‌2، ص‌63. [291] فهرست، ج‌2، ص‌206. [292] فهرست، ج‌4، ص‌316. [293] فهرست، ج‌1، ص‌217. [294] فهرست مرعشى، ج‌1، ص‌216. [295] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه‌ج‌7، ص‌83 ، ش‌683. [296] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌508. [297] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌20، ص‌176 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌2، ص 1279. [298] استادى، رضا، آشنايى با چند نسخه‌ى خطّى، ص‌233. [299] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌15، ص‌370 ؛ ج‌21، ص‌54 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌12، صص‌95، 119 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1967 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌5، صص‌191 - 198. [300] مشار، خان‌بابا، فهرست كتب چاپى فارسى، ج‌3، صص‌3601 - 3602. [301] درگاهى، حسين و على‌اكبر تلافى داريانى، كتاب‌شناسى مجلسى، ص 271. [302] فهرست، ص‌2. [303] فهرست، ج‌2، صص‌132 - 133. [304] فهرست، ج‌2، ص‌82 . [305] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌120. [306] تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌101 ؛ همو، ذريعه، ج‌25، ص‌107 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966. [307] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966 ؛ تهرانى، آقابزرگ، *، ج‌11، ص‌101. [308] فهرست، ص‌222. [309] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌13، ص‌226 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌101 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1966. [310] فهرست، ج‌25، ص‌106. [311] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌804 ؛ تهرانى، آقابزرگ، طبقات اعلام الشيعه، ج‌11، ص‌67 ؛ همو، ذريعه، ج‌1، ص‌407 ؛ قمى، شيخ عبّاس، فوايد الرضويه، صص‌419، 422 ؛ مدرّس قاموسى (تبريزى)، محمّدعلى، ريحانة الادب، ج‌6، صص‌56 - 62. [312] فهرست، ج‌6، ص‌209. [313] فهرست، ج‌7، ص‌280. [314] فهرست، ج‌35، ص‌319. [315] فهرست، ج‌2، ص‌22. [316] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌5، ص‌58 ؛ ج‌13، ص‌172 ؛ ج‌21، ص‌229 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌13، ص‌116 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌1، ص‌141. [317] فهرست، ص‌373. [318] فهرست، ج‌11، ص‌2143. [319] فهرست، ج‌3، ص‌224. [320] استادى، رضا، آشنايى با چند نسخه‌ى خطّى، ص‌63. [321] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌1، ص‌517. [322] فهرست، ص‌501. [323] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌447 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [324] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌4، ص‌74 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [325] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌5، ص‌259 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [326] فهرست، ج‌12، ص‌198. [327] زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [328] فهرست، ج‌2، ص‌72. [329] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌20، صص‌115، 155 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [330] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌25، صص‌186 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌3، ص‌1890. [331] فهرست، ج‌12، ص‌196. [332] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌10، ص‌19. [333] تهرانى، آقابزرگ، ذريعه، ج‌16، ص‌300 ؛ همو، طبقات اعلام الشيعه، ج‌14، ص‌393 ؛ زركلى، خير الدّين، اعلام، ج‌14، ص‌393.