نام کتاب : تماشاي فرزانگی و فروزندگی نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 122
به بحثى تفصيلى دارد كه در اين فرصت كوتاه نمىتوان بدان پرداخت ولى اجمالا بايد گفت كه:
فلسفه يك اصطلاح قديم دارد كه شامل طبيعيات، رياضيات و حتى علوم عملى مثل علم اخلاق، تدبير منزل و سياست مىشده است و همه اين علوم را مجموعاً فلسفه مىگفتند و در واقع تمام دانشهاى برهانى را اعم از اينكه با شيوه تجربى يا تعقلى محض اثبات گردد فلسفه مىگفتند ولى امروزه فلسفه در برابر علوم تجربى به كار مىرود و ديگر فيزيك، شيمى، روانشناسى، اخلاق و نظاير آنها را در زمره فلسفه به حساب نمىآورند.
پس بايد اوّل روشن شود كه وقتى مىگوييم فلسفه آيا طبيعيات را جزء آن بدانيم يا حكمت را در مقابل علوم محض (تجربى و عملى) به كار ببريم.
وقتى گفته مىشود فلسفه از علوم بهره مىبرد معنايش اين است كه اين اصطلاح را در مقابل علوم به كار بردهايم و آنگاه رابطه بين علم و فلسفه را مطرح كردهايم، پس وقتى فلسفه مىگوييم شامل علوم طبيعى و رياضى نمىشود و توجه به اين نكته از خلط مباحث مىكاهد.
فلسفه يك سلسله مباحث ماوراء الطبيعية يعنى چيزهايى است كه امور عامه، ناميده مىشود يعنى همان فلسفه اُولى و يا علم اعلى، فلسفهاى كه امروز مىگوييم، اين مباحث است كه علامه در دو كتاب «بداية الحكمة» و «نهاية الحكمة» آورده است.
اين فلسفه در واقع يك سلسله مباحث قبل العلم بوده كه هيچ ارتباطى با مسايل علوم ندارد يعنى بودن يا نبودن علوم تجربى هيچ تأثيرى در اين
نام کتاب : تماشاي فرزانگی و فروزندگی نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 122