دايره نفوذ آن را گستردند. بدين ترتيب مدارس و حوزه‌هاى علوم اسلامى رو به رشد رفت. در اين مدارس چه سنى چه شيعى از كتاب‌هاى رياضى و هيئت و منطق و كلام و فلسفه ايرانيان استفاده مى‌شد. به عنوان مثال در رياضى و هيئت، كتاب‌هاى خلاصة‌الحساب شيخ بهايى، تحرير اقليدس خواجه نصيرالدين طوسى و تشريح‌الافلاك شيخ بهايى. در علم منطق، تهذيب‌المنطق سعدالدين تفتازانى و حاشيه ملاعبدالله يزدى. در علم كلام، شرح تفتازانى بر عقايد نسفى و شرح دوانى بر عقايد ايجى. در فلسفه، شرح ميبدى يزدى بر هداية‌الحكمة و شرح ملاصدرا بر هداية‌الحكمة ابهرى از مهم‌ترين كتب مورد تدريس بود.

از حوزه‌هاى مشهور اهل‌سنت مى‌توان به حوزه فرنگى‌محل و دارالعلوم ديوبند اشاره كرد، و از حوزه‌هاى شيعيان به حوزه سلطان‌المدارس. تدريس علوم عقلى و نقلى و كلام و حديث در مدارس شيعيان نقش بسيار مؤثرى در اشاعه فرهنگ تشيع داشته است. اين حوزه‌ها بستر رشد و پرورش انديشمندان بزرگى بوده‌اند كه برخى تأثيراتى شگرف در حوزه مباحث فكرى و اعتقادى جهان اسلام داشته‌اند. تأليفات گران‌سنگ اين عالمان نيز بسيار ژرف و گسترده بوده است. برخى از اين فرزانگان عبارتند از: سيد دلدارعلى غفران مآب، سيدمحمد (سلطان‌العلماء)، سيدحسين (سيد‌العلماء)، پسر سيدحسين، سيد محمدتقى (ممتاز‌العلماء)، ميرحامدحسين و پسرش ناصر حسين (ناصر‌الملة). متأسفانه