اسلامي ما به‌منزله تکليف واجب و گاهي بزرگ‌ترين واجبات ناميده مي‏شود، در فرهنگ غربي نه‌تنها واجب نيست، بلکه مذمت هم مي‌شود؛ زیرا این کار، از نگاه آنان، دخالت در امور ديگران است.

در جامعه اسلامي، مسلمانان موظف‌اند در برابر يک حرکت ناهنجار اجتماعي از ديدگاه ارزش‌هاي اسلامي، به نام منکر، حساس باشند و تکليف خود را دراين‌زمينه انجام دهند. بر اساس آيين اسلام، امر به معروف و نهي از منکر، در کنار فرايضي همچون روزه، حج، نماز و جهاد، از فروع دين شمرده می‌شود؛ بنابراين امر به معروف و نهي از منکر جزء ضروريات دين اسلام است. اما اين در فرهنگ غربي هيچ معنا ندارد و حتي داراي ارزش منفي است. در جامعه غربي، اگر کسي مشروبات بنوشد و مست کرده، عربده بکشد، کسي حق ندارد او را از این کار نهی کند. اگر هم کسي تذکر دهد، فرد مقابل، او را از دخالت در امور خودش بر حذر مي‌دارد و اين امرونهي را منافات با آزادي خويش مي‌پندارد. البته اگر کار بدانجا بکشد که آزاد گذاشتن فرد منجر به هرج‌ومرج و به مخاطره افتادن زندگي ديگران شود، مقرراتي براي کنترل چنين افرادي وضع مي‏کنند.

اسلام، درست، نقطه مقابل ديدگاه مرسوم در غرب را پی می‌گیرد و بر آن است هر فردي در برابر فرد ديگر، و نيز هر جامعه‌ای در برابر فرد، يا جامعه ديگر هر رهبر و پيشوایی در برابر افراد، و همچنين افراد در برابر رهبر و پيشواي خود مسئول‌اند. اين مسئوليتی يکپارچه، همگاني و متقابل است. درواقع، همچون رابطه ارگانيک اندام‌هاي بدن، در ميان

اجزاي جامعه نيز پيوستگي وجود دارد. همان‌گونه که تمام قسمت‌هاي بدن، در زمان گرفتاري، سهيم‌اند و از سهم خون خود کم مي‏گذارند تا عضو آسيب‏‌ديده ترميم شود، در جامعه اسلامي نيز چنين رابطه‌اي وجود دارد و مهم اين است که اين ارتباط و همياري تنها درزمينة امور مادي نيست، بلکه، مهم‌تر از آن، درزمينة امور معنوي است.

پس در اسلام فرد در برابر رفيق، همسايه و جامعه، هم در امور مادي و هم در امور معنوي، مسئول است؛ بنابراين اگر کسي همسايه‌اش گرسنه و خودش سير باشد، مسئول است و شرعاً وظيفه دارد غذاي خود را با او تقسيم کند. بر اساس بينش و تربيت اسلامي، ارتباط و مسئوليت افراد در مسائل مادي حائز اهميت است. در مسائل اجتماعي نيز اگر کسي شاهد بی‌سبب ريخته شدن آبروي مؤمني باشد، بايد از او در برابر اتهامات دفاع کند. بالاتر از همه اينها، مسئله ارزش‌هاي ديني و مذهبي است. اگر کسي در جامعه اسلامي دچار ناهنجاري مي‌شود و خود را به گناه آلوده مي‏سازد، بايد دست او را گرفت و اجازه نداد که گناه دامان او را به‌کلي بگيرد.

برخي با ناديده گرفتن ماهيت واقعي امر به معروف و نهي از منکر، تحت تأثير فرهنگ الحادي غرب، اين فريضه را دخالت در امور شخصي ديگران تصور کرده‌اند و می‌کوشند مفاهيمي را به‌منزله ارزش در جامعه مطرح سازند تا ديگر جايي براي توجيه امر به معروف و نهي از منکر باقي نماند. آنان آنچنان در رسانه‌هاي مختلف و با تدوين مقالات در روزنامه‌‏ها و نشريات يا ايراد سخنراني، تبليغات به راه مي‌اندازند تا به مردم القا کنند که دخالت کردن در امور اعتقادي، ارزشي و اخلاقيِ