رسيدن به اين هدف، در هر زمان و مکاني، و تحت شرايط مختلف، راه‌هاي عمل به اين فريضه هم تغيير مي‌کند. بايد با دقت در رهنمودهاي کتاب و سنت و نيز سخن بزرگان، علما و مراجع، وظيفه خود را با توجه به موقعيت خاص دریابیم. اگر آنچه وظيفه‏مان بود، انجام داديم و براي انجامش حاضر بوديم تا سرحد شهادت پيش رويم، حسيني خواهيم بود؛ و‌الاّ از اين نمد، کلاهي جز اسم و ادعاي تهي نخواهيم داشت.

مطالعه سير تاريخ صدر اسلام و سيره امير مؤمنان(عليه السلام) و دیگر ائمه اطهار(عليهم السلام) نشان مي‌دهد که به‌قدري اختلاف روش‌ها و رفتارها دراين‌زمينه وجود دارد که آدمي تصور مي‌کند بين رفتار اين بزرگواران تناقض وجود داشته است. البته همه ما معتقديم که آنها حلقه‏ هاي يک زنجير به‌هم‌پيوسته‌اند؛ ولي چون شرايط زماني هريک از آنها متفاوت بود، روش‌هايشان نيز متفاوت به نظر مي­رسيد. همه آنان، در پی احياي دين بودند؛ منتها بر اساس مقتضيات و شرايط زماني و مکاني خاص خود. بدون ترديد، اين تشخيص وظيفه، خود مهم است و کوشش براي تشخيص هم، خود نوعي عبادت به‌شمار مي­رود. اينکه کسي مدتي فکر، و با ديگران مشورت کند و تحقيقات لازم را دنبال کند تا وظيفه خود را تشخيص دهد، در ثمربخشي امر به معروف و نهي از منکر کاملاً مفيد خواهد بود.

در اهميت و ضرورت تشخيص وظيفه، به تناسب شرايط زماني و مکاني خاص، مي‌توان نمونه‌هاي فراواني را در صدر اسلام جست‌وجو کرد. ابوذر(عليه السلام) يکي از بزرگ‌ترين صحابه پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله) به‌قدري به فريضه امر به معروف و نهي از منکر عنايت داشت و بدان عمل مي‌کرد که