حرمت تجسس استناد كند. نتيجه آنكه هر انسانى در محدودة زندگى خصوصى خود مسئوليت حقوقى ندارد، اما مسئوليت اخلاقى يا تكاليف شرعي دارد.

10. آزادى در چارچوب قوانين صحيح اجتماعى

اين معناى آزادى درست بر خلاف نگرش نظامهاى خودكامه[1] مانند نظامهاى كمونيستى و فاشيستى است. اين نظامها تلاش مى‌كنند تا آنجا كه مى‌توانند نظارت و حاكميت دولت را بر زندگى افراد جامعه بيشتر كنند. بدون شك هر چه دامنة نظارت و حاكميت دولت گسترش يابد قلمرو آزادى مردم محدود مي‌شود. از اين رو، در اين‌گونه نظامها روز‌به‌روز آزادي فردي محدودتر مي‌شود تا آنجا كه هر شخص فقط يك مسير بيشتر در زندگي خود نمي‌بيند، به گونه‌اي كه انحراف از اين مسير واحد نيز کيفر شديدي در پى خواهد داشت. البته نظامهاى جامع‌القوا در راه گسترش ميزان مداخلة دولت در زندگى مردم، با موانعي روبه‌رو هستند، ولي با وجود اين براي تأمين هدفشان تلاش مي‌كنند. دين مقدس اسلام و اعلامية جهانى حقوق بشر، هر دو، نسبت به اين نگرش موضع منفى دارند و در صدد آن‌اند كه ميزان دخالت دولت را به حداقل ممكن و مطلوب كاهش دهند و از آزادي‌هاي فردي حمايت كنند.

اسلام بر آزادي فردي به عنوان يكى از مبانى حقوق، تأكيد فراوان دارد و بسيارى از قوانين اجتماعى خود را بر اين اساس مبتنى كرده است. از ديدگاه اسلامى، اصل بر اين است كه انسان‌ها در زندگى خود آزاد باشند، رفتار و عملكرد‌هاي فردي، حتى تحصيل و استيفاي مصالح عمومى افراد، بايد به شكل آزادانه و داوطلبانه صورت پذيرد. فقط در صورتي كه اقدامات داوطلبانه كافى نباشد، دولت بايد مداخله كند و الزاماً از مردم بخواهد كه وظيفة خود را انجام دهند. اين همه بدين دليل است كه انسان براي تكامل