خويش خواهند رسيد. در باره اين حكمت الهى آيات و رواياتى[1] وجود دارد كه فعلا در مقام بحث از آنها نيستيم.

حضرت ابراهيم(عليه السلام) به درگاه خداى متعال دعا نمود كه سرزمين مكه را امن و امان قرار ده، و از ميوه‌هاى آن به كسانى كه به خداوند و روز واپسين ايمان دارند روزى ده. خداى متعال فرمود كسانى كه فاسق باشند نيز بهره‌اى از نعمت‌هاى خداوند خواهند برد.[2]

به هر حال از فوايد حكومت، حتى حكومت فاسق اين است كه ماليات‌هايى براى اداره جامعه جمع‌آورى مى‌شود (يُجمَعُ بِهِ الفَىءُ)، شرّ دشمنان جامعه دفع مى‌شود و از حقوق مردم، و ارزش‌هاى آن جامعه دفاع مى‌گردد (و يُقاتَلُ بهِ العَدُوُّ). علاوه بر تأمين امنيت در برابر دشمنان خارجى، امنيت داخلى نيز فراهم شده و راه‌ها امن مى‌گردد (تَأمَنُ بهِ السُبُل). اگر حكومت نباشد اقويا هميشه بر مردم مسلط شده آنان را به بند مى‌كشند. حق ضعفا را پايمال نموده در صدد استثمار هر چه بيشتر آنان برمى‌آيند (يُؤْخَذُ بِهِ لِلِضَّعيف مِنَ القَوِىّ؛ حتّى يَستريحَ بَرٌّ، و يُستراحَ مِنْ فاجِر).

6. حاكمان، بهترين و بدترين بندگان خداوند!

امام اميرالمؤمنين(عليه السلام) در فراز ديگرى از نهج‌البلاغه مى‌فرمايد: فَاعْلَمْ أَنَّ أفْضَلَ عِبادِ اللّهِ عِندَ اللّهِ امامٌ عادلٌ هُدِىَ و هَدى، فأَقامَ سُنَّةً، معلومةً، وَ أماتَ بِدْعَةً مَجهولَةً. و إنَّ السُّنَنَ لَنَيِّرَةٌ لها أعلامٌ وَ إنَّ البِدَعَ لَظاهِرَةٌ لها أعلام[3]= پس بدان كه برترين بندگان خدا در پيشگاه او رهبر عادل است كه خود