خداوند است زيرا توحيد داراى اقسام و مراتبى است و انكار هر قسم و مرتبه از توحيد ابتلا به نوعى شرك مى‌باشد.

مراتب و اقسام توحيد و شرك

1. توحيد در خالقيت‌؛ يعنى، اعتقاد به يگانگى و يكتايى آفريدگار عالم. 2. توحيد در الوهيّت و عبوديت‌؛ يعنى اعتقاد به اين كه هيچ كس جز خدايى كه ربّ و قانونگذار مطلق است، سزاوار پرستش نيست. 3. توحيد ربوبى كه بر دو بخش تقسيم مى‌شود: يكى ربوبيت تكوينى و ديگرى ربوبيت تشريعى.

«توحيد در ربوبيت تكوينى» يعنى تدبير و اداره جهان هستى را به دست خداوند متعال بدانيم و معتقد باشيم كه گردش ماه و خورشيد و پديد آمدن روز و شب و حيات و مرگ انسان و جانداران و نگهدارى مخلوقات و جهان از تصادمات و برخوردهاى ويرانگر با خداست و اوست كه آسمانها و زمين را نگهدارى مى‌كند و هيچ پديده‌اى از حوزه ربوبيت خداى متعال خارج نيست.

«ربوبيت تشريعى» تنها به تدبير اختيارى انسانها مربوط مى‌شود كه برخلاف ساير مخلوقات، حركات و آثار و تكاملشان در گرو افعال اختيارى خودشان است و عبارت است از اين كه خداوند راه مستقيم و صحيح را به انسان معرفى مى‌كند و خوب و بد را به او مى‌شناساند و اوست كه براى زندگى فردى و اجتماعى انسان دستور و قانون صادر و وضع مى‌كند. حال اگر كسى توحيد در خالقيت، عبوديت و حتى توحيد در ربوبيت تكوينى را بپذيرد، اما ربوبيت تشريعى خداوند را نپذيرد مشرك است، چنانكه شيطان مبتلا به چنين شركى بود. او خداوند را به عنوان خالق يكتا و يگانه مى‌شناخت و همچنين معتقد به ربوبيت تكوينى خداوند متعال بود و از اين جهت گفت:

«قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لاَُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الاَْرْضِ وَ لاَُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ»[1]

(شيطان) گفت: پروردگارا، چون مرا گمراه ساختى من (نعمت‌هاى مادى را) در زمين در نظر آنها زينت مى‌دهم و همگى را گمراه خواهم ساخت.

پس شيطان به ربوبيت تكوينى اعتقاد داشت و خداوند را پروردگار خود مى‌دانست،