رابطه دنيا به ويژه مسايل سياسى، با آخرت

پرسش:

رابطه دنيا و آخرت، يا به عبارت ديگر: رابطه رفتارهاى فردى و اجتماعى انسان در دنيا با زندگى اخروى او چگونه است؟ و جايگاه مسائل سياسى و اجتماعى در دين و تأثير آنها در سعادت يا شقاوت اخروى انسان كدام است؟

پاسخ: حقيقت اين است كه هيچ رفتارى نيست كه در سعادت و يا شقاوت ما تأثير نداشته باشد، هر كارى كه ما در دنيا انجام مى‌دهيم، محصول و ثمره آن را در آخرت برداشت خواهيم كرد و چنان نيست كه زندگى دنيايى ما با زندگى اخروى ما بيگانه باشد و بخشى از كارهاى ما مربوط به زندگى دنيا و بخشى از آنها مربوط به آخرت باشد. ما دو قلمرو جداگانه براى دنيا و آخرت نداريم و اساساً بينش دينى و اسلامى اين است كه زندگى آخرت در همين دنيا سامان مى‌يابد:

«اَلْيَومُ عَمَلٌ وَ لا حِسابَ وَ غَدَاً حِسابٌ وَ لا عَمَلَ»[1] و «الدُّنيا مَزْرَعَةُ الاْخِرِة»[2]

ارتباط تنگاتنگ دنيا و آخرت

گرچه زندگى و حيات ما به دو بخش دنيوى و اخروى تقسيم مى‌شود اما اين تقسيم‌بندى حيات و زندگى مستلزم آن نيست كه كنش و رفتارهاى ما در دنيا به دو بخش تقسيم گردد. به هر جهت در اين دنيا، رفتارهايى از ما سر مى‌زند و دين آمده است كه به همين رفتارهاى دنيوى ما سامان بخشد‌؛ نه اين كه دستورات دين فقط براى پس از مرگ است، و چنان نيست كه بخشى از عمر ما مربوط به آخرت باشد و بخشى از آن مربوط به دنيا. بلكه در دنيا چيزى كه مربوط به آخرت نباشد نداريم و همه رفتارهاى ما در دنيا