نام کتاب : پاسخ استاد به جوانان پرسشگر نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 334
كرد. جالب اين كه خداوند در مقام بيان اين داستان مىفرمايد: «وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ...»[1] يعنى حقيقت آن رخداد واقعى را براى مردم بگوييد؛ گويا خداوند تلويحاً خبر از آن مىدهد كه روزى تفسير غير واقعى و غلطى از آن جريان و رخداد مىشود و تأكيد دارد كه دخل و تصرفى در آن داستان صورت نگيرد و حقيقت آن براى مردم بازگو شود.
آرى، در طى دهههاى اخير غربزدگان به تفسير غير واقعى و سمبليك قرآن پرداختند و بخصوص امروزه برداشتهاى سمبليك و نمادين و اسطورهاى از قرآن فزونى گرفته و از آن ترويج مىشود، تا آن جا كه برخى از ايشان ادعا مىكنند كه زبان قرآن واقعنما نيست و چنان نيست كه آيات قرآن حقايق و واقعيتهاى عينى و تغييرناپذيرى را براى ما نمايان سازند و ما براى تفسير آيات قرآن، از مبانى قطعى و برهانى و چارچوبهاى ثابت و معيارهاى تخلّفناپذير و علمى برخوردار نيستيم، تا بتوانيم بر اساس آنها ادّعا كنيم كه از فلان آيه تنها يك تفسير و برداشت مىتوان داشت و برداشتهاى ديگر باطل است. بلكه هر كسى بر اساس پندارها و پيش داورىها و ذهنيّات خود مىتواند تفسيرى نمادين و سمبليك از آيات قرآن داشته باشد، گرچه تفسير او كاملا متضاد و مغاير با ساير تفسيرها باشد[2]!
واقع نما نبودن زبان دين يا ارائه تصويرى مبهم از دين
براى آشنايى بيشتر با تئورى نمادين بودن گزارههاى دينى، و از جمله گزارههاى قرآن، و جهت تقريب به ذهن مىگوييم: در موزههاى هنرهاى مدرن، تابلوهايى از اشكال هندسى و مبهمى نصب شده كه بطور مشخص تصوير اشياء خاصى را نشان نمىدهند و احتمالات فراوانى درباره آنها مىتوان داد و هر كسى بر اساس ذوق خود برداشت و تفسيرى از آنها دارد و آنها را سمبل و نماد شىء خاصى معرفى مىكند. شايد طراح آن تابلوها توجهى به برداشتها و تفسيرهاى ديگران از تابلوى خود نداشته، و در پى ارائه طرح مشخص و هدفمندى نبوده است. او تنها شكلهاى مبهمى را پديد آورده كه هر كسى بر اساس ذهنيات خويش تفسير خاصى از آن ارائه دهد.
[1] مائده / 27. [2] ما ضمن پاسخ پرسشهاى آينده به جواب اين سخنان نيز خواهيم پرداخت.
نام کتاب : پاسخ استاد به جوانان پرسشگر نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 334