نام کتاب : پاسخ استاد به جوانان پرسشگر نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 321
نسبيت در ارزشها و معرفت دينى
پرسش:
چرا در برخى از مكاتب فلسفى غرب ارزشها و گزارههاى دينى نسبى معرفى شدهاند؟ نظر اسلام درباره اين نسبىگرايى چيست؟
پاسخ: امروزه، در غرب مكاتب متعدّد فلسفى وجود دارند كه ارزشها را مطلقاً فاقد پشتوانه عقلانى و واقعى مىدانند و معتقدند كه همه ارزشها نسبى و تابع قراردادها هستند؛ يعنى هرچه را مردم بر آن توافق عمومى و قراداد داشتند كه خوب باشد، خوب است و آنچه را توافق و قرارداد داشتند كه بد باشد، بداست، يكى از مكاتب مهم فلسفى، در فلسفه اخلاق، مكتب «پوزيتويسم»[1] است كه مبناى ارزش را پسند جامعه مىداند. بر اين اساس، پيروان آن مكتب مىگويند ارزش و ضدّ ارزش و خوب و بد تابع قرارداد است. اگر مردم امروز چيزى را خوب و داراى ارزش دانستند، خوب است و اگر فردا نظر مردم تغيير كرد، همان ارزش تبديل به ضدّ ارزش مىگردد و در نظر مردم بد جلوه مىكند.
اما ما معتقديم كه همه ارزشها نسبى نيستند و نيز همه ارزشها تابع قرارداد نيستند. درست است كه آداب و رسوم، قراردادى و تابع شرايط زمانى و مكانى و تغييرپذير هستند، امّا ما يك سلسله ارزشهايى داريم كه ريشه در فطرت انسانى دارند، فطرتى كه ثابت و تغييرناپذير است: