قرائت‌هاى مختلف از دين

پرسش:

قرائت‌هاى مختلف از اسلام يعنى چه؟ و آيا مى‌توانيم به هر قرائتى كه خود پسنديديم عمل كنيم؟

پاسخ: داشتن قرائت‌هاى مختلف از دين و اعتبار آن قرائت‌ها، مبتنى بر اين است كه ما اساساً هيچ گزاره ثابت و مطلقى در دين نداريم و همه آنچه به دين نسبت داده مى‌شود و به عنوان «اسلام» تلقى مى‌گردد گزاره‌ها و امورى نسبى‌اند.[1] البته برخى از كسانى كه چنين ادّعايى را مطرح مى‌كنند مى‌گويند ما نيز قبول داريم كه دين ثابت و مطلق است و ارزش‌هاى دينى ـ يعنى بايدها و نبايدها و خوب و بدهاى دينى ـ نيز تابع مصالح و مفاسد واقعى و نفس الامرى و ثابت هستند و واقعيت دين را مطلق و ثابت مى‌دانيم‌؛ اما ما به دين واقعى و مطلق دسترسى نداريم و نمى‌توانيم با آن ارتباطى داشته باشيم. چيزى كه در دسترس و در اختيار ماست معرفت و شناخت ما از دين است و آنچه را ما به عنوان دين به ديگران ارائه مى‌دهيم، در واقع شناخت و برداشتى است كه ما از دين داريم و ممكن است ديگران شناخت و برداشت ديگرى از دين داشته باشند. گر چه ما اصل دين را ثابت و مطلق مى‌دانيم، اما شناخت و معرفت خود را از دين تغييرپذير و نسبى مى‌دانيم و معتقديم كه كسى نبايد شناخت و برداشت دينى خود را مطلق بداند و فكر خود را بر ديگران تحميل كند.

از اين‌رو معتقد مى‌شوند كه مى‌توان از دين برداشت‌ها يا به اصطلاح قرائت‌هاى مخلتف داشت، و هيچ قرائتى بر قرائت ديگر برترى ندارد، زيرا هيچكدام حقيقت را و