نام کتاب : در جستجوي عرفان اسلامي نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 330
تفكيك شريعت از طريقت معتقدند شريعت مقدمه و دروازهاى است براى ورود به طريقت و انسان با عمل به احكام شرعى آمادگى و استعداد ورود به طريقت را پيدا مىكند؛ ولى پس از پشت سر گذاشتن شريعت و ورود به مرحله طريقت، ديگر رعايت احكام شرعى لزومى ندارد. به عبارت ديگر، مقصود خداوند از حلال و حرام و واجب و مستحب و نظاير آنها اين است كه افراد با عمل به آنها شايستگى دريافت انوار معنوى و تجليات ربوبى را پيدا كنند؛ از همين رو پس از آنكه اين ظرفيت و شايستگى ايجاد شد مقصود حاصل است و نيازى به ادامه رعايت احكام شرعى و عمل به آنها نيست![1] اين گروه حتى احكام و اعمال عبادى را نيز از اين امر مستثنا نمىكنند و از جمله معتقدند براى كسى كه از پوسته دين عبور كرده و پاى به مرحله طريقت گذارده، خواندن نماز ضرورتى ندارد! آنان در اين باره ضمن بيان مطالبى از اين قبيل، به برخى آيات و روايات نيز تمسك مىكنند. براى مثال، يكى از آياتى كه در اين زمينه به آن استناد مىشود اين آيه شريفه است:
وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتّى يَأْتِيَكَ الْيَقِين؛[2] و پروردگارت را عبادت كن تا يقين [=مرگ] تو فرا رسد.
اين گروه از متصوفه اين آيه را اينگونه معنا كردهاند كه خداوند به پيامبر(صلى الله عليه وآله)مىفرمايد: پروردگارت را عبادت كن تا به مقام يقين برسى؛ مفهوم اين سخن اين است كه
[1] امام خمينى(رحمه الله) در اين زمينه مىفرمايد: بدان كه هيچ راهى در معارف الهيه پيموده نمىشود مگر آنكه ابتدا كند انسان از ظاهر شريعت، و تا انسان متأدب به آداب شريعت حقه نشود، هيچ يك از اخلاق حسنه از براى او به حقيقت پيدا نشود، و ممكن نيست كه نور معرفت الهى در قلب او جلوه كند، و علم باطن و اسرار شريعت از براى او منكشف شود، و پس از انكشاف حقيقت، و بروز انوار معارف در قلب نيز متأدب به آداب ظاهره خواهد بود، و از اين جهت دعوى بعضى باطل است كه «به ترك ظاهر، علم باطن پيدا شود» يا «پس از پيدايش آن به آداب ظاهره احتياج نباشد» و اين از جهل گوينده است به مقامات عبادت و مدارج انسانيت. (چهل حديث، ص 8). [2] حجر (15)، 99.
نام کتاب : در جستجوي عرفان اسلامي نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 330