در جهان تشيع، پژوهشگران حوزوى در علوم فلسفى و كلامى، تفسيرى و حديثى، فقهى و اصولى و نظاير آن كارنامه درخشانى دارند، و تأملات ايشان بر تارك پژوهش‌هاى اسلامى مى‌درخشد. در زمينه علوم طبيعى و تجربى و فناورى‌هاى جديد نيز پژوهشگران ما تلاش‌هايى چشمگير كرده، گام‌هايى نويدبخش برداشته و به جايگاه درخور خويش در جهان نزديك شده‌اند، و مى‌روند تا با فعاليت‌هاى روزافزونشان مقام شايسته خويش را در صحنه علمى بين‌المللى بازيابند. ولى در قلمرو پژوهش‌هاى علوم اجتماعى و انسانى، تلاش‌هاى دانشمندان اين مرز و بوم آن‌گونه كه شايسته نظام اسلامى است، به‌بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظريات ديگران بسنده كرده‌اند. در اين زمينه كمتر مى‌توان ردّ پاى ابتكارات و بهويژه خلاقيت‌هاى برخاسته از مبانى اسلامى را يافت و تا رسيدن به منزلت مطلوب راهى طولانى و پرچالش در پيش است. از‌اين‌روى، افزون بر استنباط، استخراج، تفسير و تبيين آموزه‌هاى دينى و سازماندهى معارف اسلامى، كاوش درعلوم انسانى و اجتماعى از ديدگاه اسلامى و تبيين آن‌ها از مهم‌ترين اهداف و اولويت‌هاى مؤسسات علمى بهويژه مراكز پژوهشى حوزه‌هاى علميه است.

مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(رحمه الله) در پرتو تأييدات رهبر كبير انقلاب اسلامى و حمايت‌هاى بى‌دريغ خلف صالح وى، حضرت آيت‌الله خامنه‌اى «مد ظله العالى» از آغازِ تأسيس بر اساس سياست‌ها و اهداف ترسيم شده از سوى حضرت آيت‌الله محمدتقى مصباح يزدى «دامت بركاته» به امر پژوهش‌هاى علمى و دينى اهتمام داشته و در مسير برآوردن نيازهاى فكرى و دينى جامعه، به پژوهش‌هاى بنيادى، راهبردى و كاربردى پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براى تحقق اين مهم، افزون بر برنامه‌ريزى و هدايت دانش‌پژوهان و پژوهشگران، در زمينه نشر آثار محققان نيز كوشيده و بحمدالله تاكنون آثار ارزنده‌اى را در حد توان خود به جامعه اسلامى تقديم كرده است.

كتابِ حاضر، عمده مباحثى است كه استاد فرزانه، حضرت آيت‌الله محمدتقى