اميرمؤمنان(عليه السلام) صداى وحى را مى‌شنيد؛ ولى او مخاطب نبود؛ چون فقط پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مخاطب وحى و نبوّت بود.

4. مقام تزكيه و تربيت

غير از مقام‌هاى رسمى پيشين، پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مقام تزكيه و تربيت جامعه را نيز بر عهده داشت كه پس از آن بزرگوار به اهل بيت(عليهم السلام) منتقل شده است:

لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِى ضَلال مُبِين.^[1]

خدا بر اهل ايمان منّت گذاشت كه رسولى از خودشان ميان آنان برانگيخت كه آيات خدا را بر آن‌ها تلاوت كند و نفوسشان را از هر نقص و آلايش پاك سازد و به آن‌ها حقايق حكمت را بياموزد؛ هرچند پيش از آن، در گمراهى آشكارى بوده اند.

افزون بر مقام‌هايى كه براى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و اهل بيتش(عليهم السلام) گفتيم، دو مقام تعليم و تربيت نيز از اهداف بعثت پيامبر(صلى الله عليه وآله) و از وظايف امامان و جانشينان حضرت و در عصر ما از وظايف امام عصر ارواحنا فداه است.

تزكيه و تربيت، دو مفهوم نزديك به هم هستند با اين تفاوت كه بار معنوى مفهوم تزكيه بيش‌تر است. تربيت، عبارت است از فراهم كردن زمينه براى اين كه استعدادهاى يك موجود شكوفا شود و رشد كند. فراهم ساختن زمينه براى رشد و شكوفايى استعدادهاى موجود، تربيت است. باغبانى كه بوته گلى را پرورش مى‌دهد، در واقع موقعيّتى را فراهم مى‌كند كه اين بوته، گل‌هاى خوشبويى را به بار آورد. آب كافى و نور و حرارت لازم براى بوته گل فراهم مى‌سازد تا استعداد نهفته در آن به شكوفايى برسد. اين امور را تربيت بوته گل مى‌گويند؛ ولى گاهى مربّى، غير از اين كه زمينه‌هاى خارجى را فراهم مى‌كند، تصرّف‌هايى هم انجام مى‌دهد؛ براى مثال، باغبانى كه مى‌خواهد درختى