داد. صلاح چيست؟ چيز شايسته اى است كه بايد در پى آن بود. فساد چيست؟ چيزى كه بايد جلوى آن را گرفت يا نبايد آن را انجام داد. صلاح و فساد دو مفهوم ارزشى هستند؛ يعنى وقتى آن ها را تحليل كنيم، در آن ها بايد و نبايد وجود دارد. اين مفاهيم ارزشى گاه محدود است و در مورد خاصى به كار مى‌رود و گاه بسيار وسيع است و همه كارهاى خوب يا همه كارهاى بد را در بر مى‌گيرد. به مفاهيمى كه همه كارهاى خوب يا همه كارهاى بد را در بر مى‌گيرند، مفاهيم ارزشى عام گويند. در قرآن چند مفهوم ارزشى عام وجود دارد كه از جمله آن ها «صلاح» و «فساد» است. از ديگر مفاهيم ارزشى عام كه در قرآن به كار رفته است، مفهوم «معروف» و «منكر» است. معروف يعنى هر كار خوب، و منكر يعنى هر كار بد. «خير» و «شر» نيز از مفاهيم عام ارزشى هستند كه در قرآن كريم به كار رفته اند.

يكى از خواص مفاهيم ارزشى اين است كه معيارهاى تجربى عينى ندارند. وقتى شما مى‌گوييد «هوا گرم است» يا «اين جا روشن است»، مى‌توانيد آن را با تجربه عينى نشان دهيد. مثلاً اگر هوا به گونه اى است كه شما عرق مى‌كنيد و ناراحت مى‌شويد، هوا گرم است؛ اما اگر مى‌لرزيد، هوا سرد است. به همين ترتيب مى‌توانيد اين چراغ را نشان دهيد كه روشن است و اگر كليد آن را بزنيم خاموش مى‌شود. صحيح بودن يا غلط بودن اين موارد را مى‌توان با تجربه حسى و عينى نشان داد و معلوم نمود كه جمله هاى «اين جا روشن است» و «هوا گرم است» يا «هوا گرم نيست» صحيح است يا غلط. اما مفاهيم ارزشى اين گونه نيستند. با كدام حس مى‌توان خوبى يا بدى كارى را تجربه كرد؟ مى‌گويند «خوب و بد»، «صلاح و فساد» و «معروف و منكر»، تابع دستگاه و نظام ارزشى هستند. افراد، گروه ها و جوامع براى خود، يك نظام ارزشى دارند، يعنى مجموعه اى از كارها را خوب و با ارزش مى‌دانند و مجموعه اى را بد و ناروا مى‌دانند. ممكن است كارى در يك نظام ارزشى، خوب و همان كار در نظام ارزشى ديگر، بد باشد. مثلاً در يك جامعه احترام نمودن به ديگران به شكل خاصى انجام مى‌شود و آن را خوب مى‌دانند؛ در حالى كه همان كار را در جامعه ديگر بد و زشت مى‌دانند. بنابراين «صلاح» و «فساد» متناسب با نظام هاى ارزشى تفاوت دارند و اين گونه نيست كه همه مردم يك چيز را خوب و يك چيز را بد بدانند.

با توجه به اين كه «صلاح و فساد» و «اصلاح و افساد» از مفاهيم ارزشى هستند، اگر در موردى به كار بروند، جاى اين سؤال باقى است كه بپرسيم «اصلاح» طبق كدام نظام ارزشى؟ آيا منظور اصلاح آمريكايى است يا اصلاح اسلامى؟ چرا مقام معظم رهبرى فرمودند در