است. به تعبير ديگر، شخص گمراه چون مرکبي است که عقل، شعور و اختيار خويش را به سوار خود يعني شيطان سپرده است و از پي فرمان او به حرکت در مي‌آيد و با خيالي موهوم مشغول کام‌جويي و لذت‌ بردن از دنيا و جلوه‌هاي آن مي‌شود؛ اما ديري نمي‌پايد که پرده‌ها کنار مي‌روند و حقايق آشکار مي‌شوند و او مي‌فهمد که در ازاي محروم شدن از رضوان خدا و نعمت‌هاي ابدي او دستاوردي جز جلب رضايت شيطان و پشيماني ابدي نداشته است. خداوند دربارة ويژگي‌ و فرجام کساني که عنان اختيار خويش را به شيطان مي‌سپرند، مي‌فرمايد:

إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ * وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ؛[1] همانا تو را بر بندگان من تسلطي نيست، مگر گمراهان که تو را پيروي کنند. همانا دوزخ وعده‌گاه همه آنهاست؛

5. وَاللّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِيلُواْ مَيْلاً عَظِيماً؛[2] و خدا مي‌خواهد که [به مهر و بخشايش خويش] بر شما باز گردد [و شما را از کارهاي ناپسند توبه دهد] و کساني که از خواستني‌ها [و آرزوهاي دل] پيروي مي‌کنند مي‌خواهند که به کج‌روي و لغزش بزرگ افتيد.

ضرورت بازشناسي دنياي نکوهيده از دنياي مطلوب

بنابر آنچه گذشت، مراد حضرت از اينکه بندگان محبوب و شايستة خدا پيراهن شهوات را از تن در آورده‌اند، اين است که دلبستگي و تعلق خاطر به لذت‌هاي دنيا به مثابة پيراهني است که شيطان بر تن انسان مي‌پوشاند و مادام که انسان تحت تأثير وسوسه‌هاي شيطاني است، اين پيراهن از تن او بيرون نمي‌آيد و توجه به دنيا و