كرد. نبايد اين‌گونه باشد كه به واسطه گناهى كوچك كه از كسى سر زده، نهى از منكر ما موجب شود آبرويش را ببريم و او را در جامعه و چشم مردم ساقط كنيم. بايد توجه داشته باشيم كه توهين و فحش ممنوع است و نهى از منكر مجوز ناسزاگويى و توهين به افراد نيست. بايستى مراقب باشيم كه نهى از منكر ما موجب بدبينى فرد نسبت به اسلام و جدا شدن او از همان مقدار تدينى هم كه دارد، نشود.

از سوى ديگر نيز تحت تأثير فرهنگ غربى نبايد تصور كنيم كه امر به معروف و نهى از منكر فضولى و دخالت در كار مردم است و اصولا هيچ‌كس حق ندارد درباره زندگى و رفتار ديگران اظهار نظر كند و بر آنها خرده بگيرد. همان‌گونه كه توضيح داديم، اين منطق از نظر اسلام مردود است و فرهنگ اسلامى اقتضا مى‌كند كه ما نسبت به ترك معروف و انجام منكر از ناحيه ديگران حساس باشيم و به اقتضاى شرايط، واكنش مناسب نشان دهيم.

گناه، سوراخى در كشتى جامعه

شعر معروفى است از سعدى شيراز كه: بنى‌آدم اعضاى يكديگرند؛ يكى از موارد استفاده و تطبيق اين شعر مى‌تواند همين بحث امر به معروف و نهى از منكر باشد. تعجب است از كسانى كه همه جا اين شعر را زمزمه مى‌كنند و شاهد مى‌آورند اما به اين‌گونه موارد كه مى‌رسد فراموش مى‌كنند كه بنى‌آدم اعضاى يكديگرند! اگر عضوى از بدن دچار ناراحتى شود، آيا عضو ديگر در صورت توان، واكنش نشان نمى‌دهد و به كمك آن عضو نمى‌آيد؟ اگر خاشاكى در چشم برود آيا دست كمك نمى‌كند تا