اقسام معارف قرآن

قرآن اقيانوسى بى‌كران از معارف گوناگون است. بخشى از اين معارف مربوط به كشف حقايقى است كه براى انسان‌هاى عادى و از راه‌هاى متعارف نيل به آنها ميسّر نيست. حقايق مربوط به ماوراى اين عالم و امور غيبى، از صفات ذات اقدس حق گرفته تا عوالم ملكوت و وحى و نبوت و مقاماتى كه اولياى خدا دارند و تا برسد به عالم پس از مرگ و برزخ و عوالم و مواقفى كه در قيامت وجود دارد، از جمله اين معارف هستند. قرآن كريم در مورد اين سنخ از معارف تعبير «عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَم» را به كار مى‌برد:

وَأَنْزَلَ اللهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ؛[1] و خداوند كتاب و حكمت بر تو نازل كرد و آن چه را نمى دانستى به تو آموخت.

شبيه همين تعبير در جايى ديگر اين‌گونه آمده است:

كَما أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِنا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ؛[2]همان‌طور كه در ميان شما فرستاده‌اى از خودتان روانه كرديم، [كه] آيات ما را بر شما مى‌خوانَد، و شما را پاك مى‌گردانَد، و به شما كتاب و حكمت مى‌آموزد، و آن‌چه را نمى‌دانستيد به شما ياد مى‌دهد.

بخشى ديگر از معارف قرآن مطالبى است كه در واقع مى‌توان گفت