آنها را به دست مى‌آورم. اما وقتى مى‌بيند از راه حلال ممكن نيست به سراغ مشتبهات مى‌رود و كلاه شرعى براى خودش درست مى‌كند. بعد كه مى‌بيند با آنها هم كارش به جايى نمى‌رسد، مجبور مى‌شود براى رسيدن به خواسته‌هايش صريحاً از درِ حرام وارد شود؛ مثلا، براى رسيدن به زندگى بهتر، تا مى‌تواند قرض مى‌كند، براى پرداخت آنها تا جايى كه ممكن است چك و سفته مى‌دهد، بعد براى اين‌كه آبرويش نريزد قرض ربوى مى‌كند يا خلف وعده مى‌نمايد و... در نتيجه، به حرام مسلّم آلوده مى‌گردد. اين مسيرى است كه افراد زيادى آن را پيموده‌اند؛ كسانى كه چه بسا دستشان از همه چيز خالى بوده، امادر نتيجه همين هوس‌ها به ثروت‌هاى بادآورده دست پيدا كرده‌اند.

اگر انسان بخواهد به چنين گناهانى و چنان عواقب زشتى مبتلا نگردد، بايد از ابتدا جلوى اين سرچشمه گناه را سد كند؛ به ظاهر دنيا و مكنت ديگران خيره نشود، بلكه به صورت گذرا به اين مسايل بنگرد. درست است كه اينها زيور و زينت زندگى دنيوى است، ولى چشم دوختن به آنها سبب محروم ماندن از زندگى بهتر و پايدار اخروى مى‌گردد.

حكمت نابرابرى انسان‌ها در برخوردارى از ظواهر دنيا

خداوند در آيه مزبور، خطاب به پيامبرش(صلى الله عليه وآله) درباره اين‌كه چرا به برخى از مردم نعمت‌هاى بيش‌ترى داده دو نكته بيان مى‌فرمايد:

اول آن‌كه، افزونى نعمت برخى از مردم نشانه دوستى بيش‌تر خدا با آنها نيست، بلكه نشانه آزمايش خداوند از آنها است. خداوند در آيه ديگرى، در اشاره به اين موضوع مى‌فرمايد: أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَة؛[1] اموال و فرزندان شما فقط مايه آزمايش شمايند. در جاى ديگرى مى‌فرمايد: وَ نَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَيْرِ فِتْنَة؛[2] و شما را به بدى و خوبى مى‌آزماييم. «فتنه» در اصل به معناى آزمايش است. اموالى هم كه خدا به ما عنايت كرده به همين دليل «فتنه» خوانده شده است تا معلوم شود كه آيا در به دست آوردن و مصرف آن، احكام شرعى را رعايت مى‌كنيم يا نه. بنابراين آنچه وسيله آزمايش است ارزش چشم دوختن و خيره شدن ندارد. بله، اگر چيزى بود كه اصالت داشت و ذاتاً مطلوب بود، جا داشت فكرمان را روى آن متمركز كنيم، اما چون