نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 36
موقتى و در مقايسه با آخرت، نظير زندگى جنينى نسبت به زندگى دنيوى است. همانگونه كه جنين فقط چند ماهى را در شكم مادر مىگذراند، آن هم براى اين كه آماده زندگى اين جهانى شود، ما هم در اين برهه كوتاه زندگى دنيايى، براى زندگى ابدى آماده مىشويم، با اين تفاوت كه رشد جنينى قهرى بود، ولى رشد اين جهانى اختيارى است. علاوه بر آن، زندگى جنينى با زندگى دنيوى از حيث مدت قابل مقايسه است، ولى جهان آخرت به دليل ابدى بودنش، به هيچ وجه، با زندگى محدود اين جهانى قابل مقايسه نيست.
به هر صورت، آنگونه كه دين معرفى مىكند، اين دنيا محل ابتلا و خودسازى است. بايد خود را براى عالم ديگر مهيّا كنيم. اگر با اين نگرش نگاه كنيم، مىبينيم در مقابل سرمايهاى كه از كف مىدهيم، چيزى به دست مىآوريم كه براى زندگى ابديمان بسيار سودمند است و بايد خدا را شكر كنيم؛ إنْ رَأى حَسَنَةً اسْتَزادَ مِنْها. اما اگر نگرشى غير از اين داشته باشيم يا دچار غفلت شويم، در مقابل صَرف سرمايه گرانمايه، بدبختى اخروى براى خويش مهيّا ساختهايم. پس بايد به فكر جبران آن برآييم؛ إنْ رأى سَيِّئَةً استَغْفَرَ منها لِئَلاّ يُخْزى يَوْمَ القيمةِ. چقدر فرق است بين اينكه كسى معاملهاى بكند، و مشكلش فقط اين باشد كه از آن سودى نبرد، اما در هر صورت سرمايهاش بر جاى باقى بماند، و اينكه كسى در معامله سود كه نمىبرد، ضرر هم مىكند و اصل سرمايه را از كف مىدهد. گناه كردن از همين سنخ معامله دوم است؛ يعنى از دست دادن سرمايه و خريدن زيان؛ از كف دادن عمر و سعادت اخروى و دچار عذاب ابدى گرديدن.
ب) توجه به كمّيت گناهان انجام شده
نكته دوم در مورد محاسبه نفس اين است كه وقتى فهميديم گناه بسيار زشت است، بايد ببينيم چقدر گناه كردهايم و در صدد جبران آن برآييم. انسان بايد به گناهان خود نزد خداوند اعتراف داشته باشد، نه آن كه آنها را انكار كند يا به فراموشى بسپارد. البته انسان نمىتواند مشخص كند كه دقيقاً هر روز از اول صبح تا شب، چند گناه كرده است (مثلا چند غيبت كرده، چند دروغ گفته، چند تهمت زده و...) اما به هرحال بايد دقت كنيم، ببينيم چقدر وقت ما صرف گناه شده است. اين مسأله مهمى است كه بتوانيم به كمّيت گناهانمان بينديشيم. اين چنين است كه محاسبه در تكامل انسان اثر مىگذارد و موجب مىگردد هر روز زندگى او نسبت به گذشته بهتر شود.
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 36