ناراحت نشود، هر رفتار زشتى ممكن است از او سر بزند. انسان براى اين‌كه خجالت بكشد، بايد ذاتاً خواهان بى‌عيب و نقص بودن باشد. علاقه به كرامت نفس كه فرعِ حبّ ذات است، لازمه وجود انسان مى‌باشد. از اين‌رو، اگر انسان احساس نمايد كه برخى از امور با كرامت نفسش منافات دارد، درصدد رفع آنها برمى‌آيد. انسان براى اين خجالت مى‌كشد كه دوست دارد از هر جهت كامل باشد. علاقه به كرامت نفس و آبرومندى وقتى با رغبت به پوشاندن عيوب از ديگران همراه شد، حالت خجالت براى انسان پديد مى‌آيد. اگر خداوند حبّ نفس و حبّ كرامت نفس را در وجود انسان قرار نداده بود، چه بسا هيچ‌گاه انسان دنبال كسب كمالات و فضايل اخلاقى نمى‌رفت.

حياى مطلوب و مصاديق آن

نكته مهمى كه ضرورت دارد در اين‌جا به آن اشاره كنيم، اين است كه شايد در عرف، مردم چيزى را بسيار بد بدانند، در حالى كه به واقع، عيب نبوده و انسان نبايد به سبب داشتن آن خجالت بكشد، يا اگر هم عيب و نقص است، نبايد اصرارى بر پوشاندن آن داشته باشد، زيرا افراط در اين كار موجب انزوا و محروم ماندن از بركات جامعه مى‌شود. مثلا، كسى كه چشمش معيوب است و قابل اصلاح شدن هم نيست، نبايد از اين‌كه مبادا ديگران متوجه عيب او بشوند، از حضور در اجتماع خوددارى كند؛ چرا كه در اين صورت از بسيارى فضايل و كمالات محروم مى‌گردد. به طور كلى، انسان بايد از افراط و تفريط در تمام زمينه‌ها بر حذر باشد. اصرار بر پوشاندن عيوبى مانند نقص عضو، نيز نوعى افراط به حساب مى‌آيد و مذموم است.

صفات خوب معمولا بين دو صفت بد در طرف افراط و تفريط قرار مى‌گيرند. براى مثال، ارضاى غريزه جنسى از طريق اختيار نمودن همسرى مشروع و قانونى، عملى پسنديده است، ليكن شهوت‌رانى و يا تن ندادن به ازدواج، هر دو، مذموم و از مصاديق افراط و تفريط در خصوص شهوت جنسى به شمار مى‌آيند. حياى مطلوب نيز حيايى است كه از افراط و تفريط به دور باشد. يكى از مصاديق حياى افراطى اين است كه انسان به سبب داشتن نقصى در اعضاى بدنش، از حضور در اجتماع خوددارى كند تا مبادا ديگران متوجه نقص اندام وى بشوند. اين‌گونه افراط در ستر عيوب انسان را از فعاليت‌هاى اجتماعى باز مى‌دارد. از اين‌رو،