نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 272
نفس خود مسلط باشد، بركات و ثواب فراوانى دارد. وقتى انسان كار خيرى را به صورت علنى انجام مىدهد، ديگران هم انگيزه و رغبت پيدا مىكنند كه مشابه آن را انجام دهند. اگر بنا باشد كه هيچ كار خيرى در پيش چشم ديگران انجام نشود، مردم جامعه، به خصوص كودكان و نوجوانها، به اهميت كار خير پى نمىبرند. قرآن كريم مىفرمايد:
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛[1]كسانى كه مال خود را انفاق كنند در شب و روز، نهان و آشكار، آنان را پاداش نيكو نزد پروردگارشان خواهد بود، هرگز [از حادثه آينده] بيمناك و [از امور گذشته] اندوهگين نخواهند گشت.
در اين آيه و برخى آيات ديگر، هم انفاق پنهانى و هم انفاق علنى تأييد و تأكيد شده است.
اثر ديگرى كه انجام علنى اعمال نيك خواهد داشت اين است كه جلوى بسيارى از سوءظنها را مىگيرد؛ مثلا اگر كسى مخفيانه خمس و زكات بپردازد، ممكن است موجب بدگمانى مردم شود و فكر كنند كه آن شخص واجبات دينىاش را انجام نمىدهد.
تأثير بينش صحيح بر رفتار انسان
جهانبينى و نوع تلقى انسان از زندگى و هستى، به زندگى انسان جهت مىدهد و موجب مىشود انسان نوع خاصى از رفتار فردى و اجتماعى را برگزيند. اگر جهانبينى بر پايه بينشى صحيح استوار باشد، رفتارهاى انسان شكل و جهتى درست به خود مىگيرد. اما اگر انسان تلقى درستى از عالم هستى نداشته باشد و با شك و ترديد به آن و آغاز و انجامش بنگرد، خواه ناخواه، بر اعمال و رفتارش تأثيرى نامطلوب خواهد گذاشت، كه حداقل اثر آن، سستى در انجام وظايف و تكاليف است. انسان براى فهم يك سلسله مفاهيم و حل مسايلى كه براى او سؤال برانگيز است دستكم بايد جهان هستى را درست بشناسد و نسبت به موقعيت خود در آن، و اينكه نهايتاً به كجا خواهد رفت، بينش صحيح داشته باشد. اگر انسان نتواند اين مسايل را براى خود حل كند، تلاش وى براى انتخاب يك نظام ارزشى و اخلاقى صحيح بىفايده خواهد بود؛ زيرا اخلاق منهاى دين، و نظام ارزشى منهاى جهانبينى صحيح ره به جايى نمىبرد.