نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 270
استقبال مىكند. بنابراين زمينه خودنمايى و ريا در پول خرج كردن بيشتر است تا در نماز خواندن. كمتر كسى است كه براى نماز خواندن به شخصى رأى بدهد، اما اگر كسى پول خرج كند، احتمال اينكه افراد بيشترى به او رأى بدهند وجود دارد. از اينرو، انگيزه افراد در عبادات فردى با عبادتهايى كه نفعى براى مردم دارد، متفاوت است.
ريا آفت انفاق
«انفاق» از جمله عبادتهايى است كه احتمال خودنمايى و ريا در آن بسيار است. در مسأله انفاق، انسان علاوه بر اينكه بايد ثواب عمل را در نظر داشته باشد، بايد به گونهاى عمل كند كه به آبروى شخصى كه قرار است به او انفاق شود لطمهاى وارد نگردد. انسانهاى داراى عزت نفس، از اينكه در جلوى چشم ديگران به آنها انفاق شود، ناراحت مىشوند. اگر انسان بتواند به گونهاى انفاق كند كه فرد نيازمند حتىالامكان او را نشناسد بسيار بهتر است. هر قدر انسان در اين كار مراقب حفظ آبروى افراد باشد، اجرش به مراتب بيشتر خواهد بود. گاهى يك عبادت بسيار كوچك، آنقدر ثواب پيدا مىكند كه انس و جن از شمردن آن عاجز مىمانند. اين به دليل رعايت آداب و جهات حُسن عبادت و نيز اخلاصى است كه در آن به كار رفته است. يك عمل فيزيكى و يا حركت مادى به خودى خود نمىتواند ارزش بيافريند، بلكه غير از حُسن فعلى، حسن فاعلى هم بايد در كار باشد؛ يعنى نه تنها خودِ كار بايد خوب باشد، بلكه فاعل و كننده كار نيز بايد نيّت خوبى براى انجام آن داشته باشد. قرآن كريم در اينباره مىفرمايد:
مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّة أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَة مِائَةُ حَبَّة؛[1] مَثَل آنان كه مالشان را در راه خدا انفاق مىكنند، به مانند دانهاى است كه از يك دانه هفت خوشه برويد، در هر خوشه صد دانه باشد ـ كه يك دانه هفت صد شود.
البته، اين ارزش و ثواب به شرطى است كه انقاق فقط براى خدا، و به تعبير قرآن «يُرِيدُونَ وَجْهَ اللّهِ»[2] و «ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ»[3]باشد.