نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 24
كمال را طى كردهايم و راه درازى را پيمودهايم، و اگر ادامه دهيم به مقصد مىرسيم، ولى در چنين مرحلهاى اگر در بين راه سقوط كنيم، خطر هلاكتمان قطعى است.
شيطان دشمن بزرگ انسان است. او سوگند خورده كه فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ ؛[1] سوگند به عزّت و جلالت، همه انسانها را گمراه خواهم ساخت. سعى و تلاش او بر اين است كه انسانها را از مسير حق منحرف كند. هر قدر انسان در راه صحيح پيشتر برود، شيطان بيشتر تلاش مىكند تا او را منحرف سازد. شيطان با كسانى كه از ابتدا قدم در اين راه نگذاشتهاند، كارى ندارد. آنها خودشان منحرف هستند؛ لازم نيست شيطان آنها را منحرف كند. به محض آن كه كسى يك قدم در راه صحيح برمىدارد، شيطان متوجه او مىشود و سعى مىكند تا از همان ابتدا او را منحرف نمايد. اگر دو قدم به پيش رفت، تلاش شيطان مضاعف مىشود. هر قدر در اين راه جلوتر برود، شيطان سعى بيشترى براى گمراهى او مىنمايد.
بنابراين ما كه راه حق را شناختهايم و در بين اديان و مذاهب، صحيحترين آنها را انتخاب كردهايم، شيطان دشمنى بيشترى با ما دارد و نيروهايش را صرف مىكند تا منحرفمان سازد. پس بايد توجه داشته باشيم كه دچار لغزش نشويم و در مبارزه با شيطان كاملا حواسمان را جمع كنيم. به هدايت فعلى خودمان هم نبايد مغرور باشيم؛ زيرا از عاقبت كار خود خبر نداريم. بايد نسبت به آينده بيمناك باشيم؛ چون شيطان تمام نيروهايش را براى گمراه ساختن ما صرف خواهد كرد. اين اولين نكتهاى است كه در اين حديث بر آن تكيه شده است. البته چون مخاطب امام صادق(عليه السلام) يكى از ياران خاص آن حضرت بوده، نيازى نبوده به تفصيل اين مطالب را ذكر كنند؛ فرمودهاند: يا عبداللّهِ لَقَدْ نَصَبَ ابليسُ حبائِلَهُ في دارِ الغرورِ؛ اى عبداللّه، شيطان در اين عالم فريبكارى، دامهاى خود را گسترده است. فما يَقْصُدُ فيها اِلاّ اولياءَنا؛ از اين كار هم هيچ مقصودى ندارد، جز آنكه دوستان ما را به دام بيندازد.
به عبارت ديگر، هدف اصلى شيطان به دام انداختن دوستان ما است.
الف) عظمت آخرت در آنان
سپس آن حضرت درباره دوستان خودشان توضيحاتى مىدهند تا معلوم شود آنها كه مقصود