نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 212
اگر همه عمر دنيا را از ابتدا تا انتها، اعم از آنچه در كره زمين و كرات ديگر منظومه شمسى و نيز ساير كهكشانها است ـ كهكشانهايى كه گاهى ميلياردها سال نورى با ما فاصله دارند ـ با زندگى آخرت مقايسه كنيم هيچ نسبتى بين آنها نمىيابيم؛ چراكه در هر حال مقايسه محدود با نامحدود است. اگر وضع عمر همه دنيا در مقايسه با آخرت اينگونه است، وضعيت عمر محدود صد ساله انسان معلوم است كه چيست! اين بينشى است كه اديان الهى و پيامبران خدا به انسان ارائه مىدهند.
آنچه درباره ناچيز بودن دنيا ذكر شد، مبتنى بر يك بينش عميق علمى، فلسفى و اعتقادى است و چنين اقتضايى دارد كه انسان نسبت به دنيا و زخارف آن سر سوزنى دلبستگى پيدا نكند.
استفاده مطلوب از عمر
مسأله ديگر اين كه، درست است زندگى دنيا محدود و از يك چشم بر هم زدن هم كمتر است، اما بايد توجه داشت كه همين زندگى محدود است كه سرنوشت زندگى نامتناهى را مشخص مىسازد. خوشبختى و بدبختى ما در زندگى نامتناهى ابدى، در گرو كارهايى است كه در زندگى دنيا انجام مىدهيم. بنابراين، از يك جهت زندگى دنيا ارزشى ندارد و نسبت به زندگى آخرت چيزى به حساب نمىآيد، اما از جهت ديگر به لحاظ تأثيرى كه در زندگى آخرت دارد، همپاى زندگى آخرت با ارزش است و از اين نظر، ارزش عمر دنيا بىنهايت مىباشد؛ زيرا نتيجه آن بىنهايت است: يا بىنهايت نعمت و ثواب، يا بىنهايت عذاب و عِقاب. پس براى لذتهاى دنيا نبايد حسابى باز كنيم، اما براى عمرى كه در اين دنيا داريم، قطعاً بايد حساب باز كنيم و هر چشم بر هم زدنش را بيهوده از دست ندهيم. طبيعى است كه اداره كردن زندگى فردى و خانوادگى بدون فعاليت و تلاش امكانپذير نيست. اين سنت الهى است كه انسان در دنيا زحمت بكشد تا هم نيازهاى فردى خود و خانوادهاش را تأمين كند و هم بخشى از نياز جامعه را برطرف نمايد. تا اينها نباشد، زمينه امتحان فراهم نمىشود، زمينه امتحان كه نبود، انتخاب نيست، زمينه انتخاب كه نبود، رشد انسانى محقق نمىشود، رشد انسانى كه نبود، ثوابهاى اخروى نخواهد بود. آن ثوابها براى انتخاب آگاهانه انسانى است نه فعاليتهاى جبرى.
ممكن است سؤال شود كه چه نسبتى بين زحمتى كه انسان براى كسب روزى مىكشد با
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 212