شيعه مسح پا از روى كفش رابه خصوص در مواقع اضطرار و سرما جايز مى‌دانستند، در حالى كه شيعه از همان اوايل با اين فتوا، كه به «مسح على الخُفّيْن» معروف است، مخالف بود. در مورد مُسكرات هم اختلافاتى بين شيعه و اهل سنت وجود داشت. البته مسلمانانِ غيرشيعه هم خوردن شراب را حرام مى‌دانستند، ولى در موارد مشتبه، مانند فُقّاع و آب‌جو، كه مُسكرِ بَيّن به شمارنمى‌آمدند، بين شيعه و اهل تسنن اختلاف وجود داشت؛ بسيارى از اهل سنت بر خلاف شيعه، استفاده از آنها را جايز و حلال مى‌دانستند. در آن زمان، مرسوم بود كه خرما و مويز را براى مدتى خيس مى‌كردند و سپس آب آن را كه مستى ضعيفى ايجاد مى‌كرد، مى‌نوشيدند. گويا اشاره حضرت در اين روايت شريف به همين مسأله است كه موارد فوق نيز مُسكر و حرام بوده و شيعيان ما همان‌طور كه خمر را تحريم مى‌كنند و از شُرب آن اجتناب مىورزند، از ساير مُسكرات هم هرچند درجه اسكار آنها ضعيف باشد، مانند آب جو و مويز، استفاده نمى‌كنند. حضرت مى‌فرمايند: شيعتُنا لا يَأْكُلُونَ الْجِرّيَّ وَ لا يَمْسَحونَ عَلَى الخُفّيْنِ و يُحافِظونَ عَلَى الزَّوالِ و لا يَشْرَبونَ مُسْكِراً؛ شيعيان ما از خوردن مارماهى امتناع مىورزند، مسح على الخُفّين انجام نمى‌دهند، مواظب هستند كه نماز ظهر و نافله‌اش را درست انجام دهند و شرب خمر نمى‌كنند.

تعداد اندك شيعيان واقعى

پس از اين‌كه حضرت ويژگى‌هاى شيعيان واقعى را برشمردند، ابن جندب از جا و مكان اين‌گونه افراد سؤال مى‌كند. حضرت در پاسخ، با اشاره به آيه‌اى از قرآن، محل زندگى آنان را بالاى كوه‌ها و اطراف شهرها بيان مى‌كنند: قُلْتُ: جُعِلْتُ فِداكَ فَاَيْنَ اَطْلُبُهُم؟ قال(عليه السلام): عَلى رؤوسِ الجِبالِ و اطرافِ المُدُنِ و اذا دَخَلْتَ مدينَةً فَسِلْ عَمَّنْ لايُجاوِرُهُمْ و لايُجاوِرونَهُ فَذلِكَ مُؤْمِنٌ كما قال اللّهُ "وَجاءَ مِن أَقْصَى الْمَدينَةِ رَجُلٌ يَسْعى" واللّهِ لَقَدْ كان حَبيبُ النَّجَّار وَحْدَهُ.

حضرت در زمانى اين سخنان را بيان مى‌فرمايند كه حكومت نسبت به اهل بيت(عليهم السلام) و شيعيان، سخت‌گيرى‌هاى شديدى روا مى‌داشت. خصوصاً در زمان بنى‌مروان، شيعيان سخت تحت فشار قرار داشتند؛ گاهى به اتهام تشيع، افراد را زندانى مى‌كردند، شكنجه مى‌دادند و حتى به طرز فجيعى به قتل مى‌رساندند. همين امر موجب شده بود تا شيعيان غالباً از حجاز به ساير مناطق، از جمله ايران مهاجرت نمايند. يكى از دلايل وجود مقبره امام‌زاده‌ها در مناطق كوهستانى و خصوصاً در شمال ايران، همين مسأله است. زيرا آنان براى در امان ماندن از