نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 149
آنچنان همّى در انسان به وجود مىآورد كه اصلا نمىتواند درباره چيز ديگرى فكر كند. متقابلا افرادى هم هستند كه اصلا نگران حساب و كتاب فردا و نيز به فكر آمرزيده شدن گناهان خود نيستند.
همه انسانها به جز معصومان(عليهم السلام) كم و بيش آلودگىها و گناهانى دارند و از اين روى، بايد به فكر عذابهايى كه آنها را تهديد مىكند، باشند. مادامى كه ما درگير امور زندگى خود هستيم وتوجهى به سرنوشت خطرناكى كه سر راهمان وجود دارد نداريم، به اين مسايل فكر نمىكنيم. اما اگر با شنيدن آيهاى از قرآن يا خواندن حديثى و يا گوش دادن به سخن گويندهاى، توجه پيدا كرديم كه چنين خطرى هم وجود دارد و آنگاه درصدد رفع آن برآمديم و مسايل زندگى ما را به خود مشغول نكرد، اين همّ در ما ايجاد شده است. انسانهايى كه داراى مراتب عالى يقين هستند، هيچ وقت غافل نمىشوند و هميشه به اين مسايل توجه دارند، اگر چه ممكن است گاهى به دليل انجام وظايف و تكاليف اجتماعيشان، از توجه آنها اندكى كاسته شود؛ اما ما به دليل ضعف ايمانمان ممكن است حتى در صورت توجه به اينگونه مسايل، باز هم منافع دنيا از قبيل پست، مقام، منزلت، ثروت و... را بر تأمّل پيرامون عذاب ابدى ترجيح دهيم.
بنابراين مراتب ايمان و باور انسانها متفاوت است. ما در تاريخ به كسانى برمىخوريم كه وقتى پيامبرى، امامى و يا حتى واعظى، نامى از عذاب اخروى مىبرد، اشك از چشمهايشان جارى مىشد و بدنشان به لرزه مىافتاد. ولى بسيارى از ما اينگونه نيستيم؛ يعنى ممكن است دقايقى و يا حتى ساعاتى هم كسى برايمان موعظه كند اما اثر چندانى بر ما نگذارد و حتى هنگام گوشدادن به اينگونه مواعظ نيز به فكر مسايل روزمره زندگى خود باشيم.
عقل انسان و آيندهنگرى
عقل انسان مىگويد اگر خطر جدى در كار است، بايد به فكر چاره باشيم. ما كه در امور ساده دنيا همواره نگران خطرهاى احتمالى هستيم و براى رفع آنها اقدام مىكنيم، عاقلانه نيست كه نسبت به مسايلى كه اهميتش بسيار بيشتر از امور دنيايى است، بىخيال باشيم و چارهاى نينديشيم. افرادى كه به دنبال كسب منافع و لذايذ مادى هستند، در واقع، به دنبال چيزى هستند كه ارزش چندانى در برابر خطرهايى كه پيشروى آنها است، ندارد و از امورى غافلاند كه اهميت بسيار زيادى براى آنان دارد. عبارت «فكاك رقبته» كه در اين روايت شريف به كار
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 149