گناه فرد دارد و ممكن است كسى هزاران سال در عالم برزخ معذب باشد تا آمرزيده شود و ممكن هم هست كسى با تحمل همان عذاب جان دادن و سكرات موت مورد رحمت قرار گيرد. حتى در مواردى ممكن است چنين كسى در اثر علل و عواملى، بىتحمل هيچ عذاب و عقوبتى مشمول عفو و رحمت الهى واقع شود.
و اما آيهاى از قرآن كه بر بخشش گناهان صغيره بدون توبه دلالت مىكند اين آيه است كه مىفرمايد:
وَللهِِ ما فِي السَّماواتِ وَما فِي الأَْرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَساؤُا بِما عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى * الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الإِْثْمِ وَالْفَواحِشَ إِلاَّ اللَّمَم؛[1] و هرچه در آسمان ها و هرچه در زمين است از آنِ خدا است، تا كسانى را كه بد كرده اند به [سزاى]آنچه انجام دادهاند كيفر دهد و آنان را كه نيكى كردهاند پاداش دهد. آنان كه از گناهان بزرگ و زشتكارىها ـ جز گناهان كوچك ـ خوددارى مىورزند، پروردگارت [نسبت به آنها] فراخ آمرزش است.
مراد از «لمم» در اين آيه همان گناهان صغيره است و از اين آيه استفاده مىشود كه اين گناهان ـ در صورت عدم تكرار و اصرار ـ آمرزيده مىشوند.
شفاعت گناهكاران و مرتكبين گناهان كبيره نيز در روايات متعددى وارد شده و اصل مسأله شفاعت در قرآن نيز آمده و در آن ترديدى نيست. از جمله اين روايات، روايتى است كه فريقين (شيعه و سنى) آن را از پيامبر(صلى الله عليه وآله) نقل كردهاند كه آن حضرت فرمود:
اِدَّخَرْتُ شَفاَعتي ِلاَهْلِ اْلكَبائِرِ مِنْ اُمَّتي؛[2] من شفاعتم را براى مرتكبان گناهان كبيره از امتم ذخيره كردهام.
البته شفاعت شرايطى دارد و هر اهل معصيتى را شامل نمىشود، اما به هر حال در اصل اينكه عدهاى از مرتكبين گناهان كبيره از شفاعت برخوردار مىشوند و نجات مىيابند ترديدى وجود ندارد. عمده اين شرايط هم اين است كه شخص، با ايمان و با ولايت اهلبيت(عليهم السلام) از دنيا برود. چنين كسى در روز قيامت حتماً از شفاعت بهرهمند خواهد
[1] نجم (53)، 31 و 32. [2] بحارالانوار، ج 8، ص 30، روايت 33، باب 21.