بررسی اصل رجالی «وثاقت رجال کتاب نوادر الحکمه»

محمّد مهدی احسانی‌فر

چکیده

محمّد بن احمد بن یحیی از اساتید حدیث در قرن سوم هجری است. وی کتابی به‌نام «نوادر الحکمه» داشت که جامعی روایی محسوب می‌شد. محمّد بن حسن بن ولید، مشایخ بی‌واسطه‌ی محمّد بن احمد را که بیش از 500 نفرند، جز عدّه‌ای خاص، توثیق ضمنی کرده و بزرگانی چون ابو العباس بن نوح، شیخ صدوق، نجّاشی و شیخ طوسی هم این توثیق را پذیرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها: محمّد بن احمد بن یحیی، ابن‌عمران الاشعری، ابن‌عمران القمی، نوادر الحکمه، دبة الشبیب، توثیق عام، قواعد رجالی.

شناسایی مؤلّف و کتاب او

از آن‌جا که علم رجال برای سنجش اعتبار روایات به‌وجود آمده، دارای اهمّیّتی فراوان است. در این علم، برای سنجش اعتبار حدیث، گاهی به اسامی و عناوین خاصّ راویان نگاه می‌شود و گاه یک عنوان كلّی كه قابل تطبیق بر مصادیق روات است، توجّه می‌شود. با توجّه به این‌که مباحث رجالی به جرح یا تعدیل می‌انجامد، به گروه اوّل،