8. مسيحيان‌

104) خدا، دعوت‌كننده مسيحيان به توبه از كفر و اعتقاد به تثليث:

لَقَد كَفَرَ الَّذينَ قالوا انَّ اللَّهَ هُوَ المَسيحُ ابنُ مَريَمَ وقالَ المَسيحُ يبَنى اسرءيلَ اعبُدوا اللَّهَ رَبّى ورَبَّكُم انَّهُ مَن يُشرِك بِاللَّهِ فَقَد حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيهِ الجَنَّةَ ومَأوهُ النّارُ وما لِلظلِمينَ مِن انصار* لَقَد كَفَرَ الَّذينَ قالوا انَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلثَةٍ وما مِن الهٍ الّا الهٌ وحِدٌ وان لَم يَنتَهوا عَمّا يَقولونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذينَ كَفَروا مِنهُم عَذابٌ اليم‌* افَلا يَتوبونَ الَى اللَّهِ ويَستَغفِرونَهُ واللَّهُ غَفورٌ رَحيم.

مائده (5) 72- 74

9. منافقان‌

105) فراخوانى منافقان به توبه، از سوى خدا:

يَحلِفونَ بِاللَّهِ ما قالوا ولَقَد قالوا كَلِمَةَ الكُفرِ وكَفَروا بَعدَ اسلمِهِم وهَمّوا بِما لَم يَنالوا وما نَقَموا الّا ان اغنَهُمُ اللَّهُ ورَسولُهُ مِن فَضلِهِ فَان يَتوبوا يَكُ خَيرًا لَهُم وان يَتَوَلَّوا يُعَذّبهُمُ اللَّهُ عَذابًا اليمًا فِى الدُّنيا والأخِرَةِ وما لَهُم فِى الارضِ مِن ولِىّ ولا نَصير.

توبه (9) 74

10. مؤمنان‌

106) فراخوان خداوند، از تمامى مؤمنان و مسلمانان، به توبه و بازگشت به درگاه خويش:

... ثُمَّ تابَ عَلَيهِم لِيَتوبوا .... [1]

توبه (9) 118

... وتوبوا الَى اللَّهِ جَميعًا ايُّهَ المُؤمِنونَ لَعَلَّكُم تُفلِحون.

نور (24) 31

يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا توبوا الَى اللَّهِ ....

تحريم (66) 8

11. همسران محمّد

107) دعوت شدن همسران پيامبر به توبه، از سوى خدا:

ان تَتوبا الَى اللَّهِ فَقَد صَغَت قُلوبُكُما وان تَظهَرا عَلَيهِ فَانَّ اللَّهَ هُوَ مَولهُ وجِبريلُ وصلِحُ المُؤمِنينَ والمَلكَةُ بَعدَ ذلِكَ ظَهير. [2]

تحريم (66) 4

دعوت‌كنندگان به توبه‌

1. خدا---) همين مدخل، دعوت‌شدگان به توبه، انسانها، مسيحيان، منافقان، مؤمنان و همسران محمّد

2. شعيب (ع)---) همين مدخل، دعوت‌شدگان به توبه، اهل مدين‌

3. صالح (ع)---) همين مدخل، دعوت‌شدگان به توبه، قوم ثمود

4. هود (ع)---) همين مدخل، دعوت‌شدگان به توبه، قوم عاد

5. محمّد (ص)---) همين مدخل، دعوت‌شدگان به توبه، بندگان‌

زمينه‌هاى توبه‌

1. استعاذه‌

108) التجا به خداوند و پناه بردن به درگاه او، زمينه توفيق براى توبه:

... وظَنّوا ان لا مَلجَا مِنَ اللَّهِ الّا الَيهِ ثُمَّ تابَ عَلَيهِم لِيَتوبوا ....

توبه (9) 118

[1] بنا بر قولى، مقصود اين است كه خداوند، توبه متخلّفان تبوك را قبول كرد تا مؤمنان نيز توبه كنند. (مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 121)

[2] «إن تتوبا» بنا بر قولى شرط به معناى امر است. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 474)