5) منوط نبودن صحّت جعاله، به محدوده زمانى در اجراى كار:

... ولِمَن جاءَ بِهِ حِملُ بَعيرٍ .... [1]

يوسف (12) 72

6) جواز ضمانت در پرداخت عوض يا اجرت، در جعاله:

قالوا نَفقِدُ صواعَ المَلِكِ ولِمَن جاءَ بِهِ حِملُ بَعيرٍ وانا بِهِ زَعيم.

يوسف (12) 72

جعاله در زمان يوسف (ع)

7) جعاله، رايج در زمان يوسف (ع):

... ولِمَن جاءَ بِهِ حِملُ بَعيرٍ وانا بِهِ زَعيم. [2]

يوسف (12) 72

8) ضمانت يوسف (ع) در پرداخت يك بار شتر، به صورت عوض براى يابنده جام شاهى:

... ولِمَن جاءَ بِهِ حِملُ بَعيرٍ وانا بِهِ زَعيم.

يوسف (12) 72

جعفر بن ابى‌طالب‌

جعفر بن ابى‌طالب ملقّب به ذوالجناحين و طيّار [3] امير مهاجران به حبشه و فرمانده شهيد سپاه اسلام در غزوه موته بود. [4] برخى مفسّران، مقصود از «رجال» در آيه 46 اعراف (7) را جعفر و ديگر مردانى دانسته‌اند كه در قيامت بر اعراف، نظاره‌گر بهشتيان و دوزخيان‌اند. [5] همچنين نزول آيه 23 احزاب (33) را درباره وى و ديگر همرزمانش دانسته‌اند كه در جنگ موته شهيد شدند. [6] از وى و ديگر مهاجران به حبشه در ذيل آيات ديگرى از جمله آيه 10 زمر (39) ياد شده است. [7]

جُلاس بن سُويد

جُلاس بن سُويد بن صامت انصارى، از تيره اوس و از جمله منافقان و متخلّفان غزوه تبوك بود. [8] برخى مفسّران، نزول آيات 61 و 62 توبه (9) را درباره وى دانسته‌اند كه ضمن آزار و اذيّت پيامبر (ص)، وى را به ساده‌لوحى متّهم و سپس با سوگند دروغ آن را انكار مى‌كرد. [9] همچنين مقصود از «و لقد قالوا كلمة الكفر» در آيه 74 توبه (9) را وى دانسته‌اند كه ضمن تخلّف از غزوه تبوك، سخنان كفرآميزى بر زبان جارى ساخت‌ [10] و نيز مقصود از «و من أهل المدينة مردوا

[1] برداشت مبتنى بر آن است كه كارگزاران يوسف در قرارداد جُعاله معين نكردند كه يافتن جام شاهى در چه محدوده خاصّ زمانى انجام گيرد.

[2] ممكن است گوينده «و لمن جاء ... زعيم» يوسف (ع) باشد كه در اين صورت جعاله است. (الميزان، ج 11، ص 223)

[3] الطبقات، ج 4، ص 25- 35.

[4] السيرة النبويه، ابن‌هشام، ج 4، ص 380.

[5] روض‌الجنان، ج 8، ص 209؛ الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 7، ص 136.

[6] مجمع‌البيان، ج 5، ص 122؛ روض‌الجنان، ج 21، ص 393.

[7] الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 15، ص 156.

[8] المغازى، ج 3، ص 1003- 1005؛ السّيرة النبويّه، ابن‌هشام، ج 2، ص 519؛ الاستيعاب، ج 1، ص 330؛ الاصابه، ج 1، ص 599.

[9] اسباب‌النزول، واحدى، ص 249؛ الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 8، ص 123؛ معالم التنزيل، بغوى، ج 2، ص 258؛ روح‌المعانى، ج 6، جزء 10، ص 182.

[10] جامع‌البيان، ج 6، جزء 10، ص 421؛ مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 78؛ روح‌المعانى، ج 6، جزء 10، ص 201.