جبّار از «جَبْر» در اصل به معناى اصلاحگر احوال بندگان و
جبرانكننده براى آنها و رهاننده آنان از سختيها و ضررها به خوشيها و منفعتهاست. [2] در اين مدخل از واژه «جبّار» كه در
وصف خدا آمده، استفاده شده است.
هُوَ اللَّهُ الَّذى لا الهَ الّا هُوَ ... الجَبّارُ ....
حشر (59) 23
جبّار بن صخر
ابوعبداللّه جبّار بن صخر، از انصار، قبيله خزرج، تيره بنىسلمه و از
حاضران در بيعت عقبه دوم بود. [3] برخى مفسّران، نزول آيه 100 آلعمران (3) را درباره او و فرد ديگرى
از قبيله اوس دانستهاند كه با اقدام ناشايست خود، دو قبيله ياد شده را تا آستانه
نبرد پيش بردند. [4]
جبت
جبت، به بت [5] و به هر معبودى غير خدا گفته مىشود.
[6] در اين مدخل تنها از واژه «جبت» استفاده شده است.
[1] مقصود از ضمير فاعلى در «يبغون» يهود است، زيرا يهوديان اگر
حكمى بر ضدّ ضعيفانشان بود آنان را به اجراى حكم وادار مىكردند و اگر بر ضدّ
اقويا و اشرافشان بود آنان را مؤاخذه نمىكردند. (مجمعالبيان، ج 3- 4، ص 316)