بَينَ قُلوبِكُم فَاصبَحتُم بِنِعمَتِهِ اخونًا وكُنتُم عَلى‌ شَفا حُفرَةٍ مِنَ النّارِ فَانقَذَكُم مِنها .... [1]

آل‌عمران (3) 103

ارث در جاهليّت‌

2) محروم كردن زنان و يتيمان از ارث، در جاهليّت:

كَلّا بَل لا تُكرِمونَ اليَتيم‌* وتَأكُلونَ التُّراثَ اكلًا لَمّا. [2]

فجر (89) 17 و 19

3) ارثيّه به شمار رفتن همسر، در جاهليّت:

يايُّها الَّذينَ ءامَنوا لا يَحِلُّ لَكُم ان تَرِثوا النّساءَ كَرهًا ولا تَعضُلوهُنَّ لِتَذهَبوا بِبَعضِ ما ءاتَيتُموهُنَّ الّا ان يَأتينَ بِفحِشَةٍ مُبَيّنَةٍ وعاشِروهُنَّ بِالمَعروفِ فَان كَرِهتُموهُنَّ فَعَسى‌ ان تَكرَهوا شيًا ويَجعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيرًا كَثيرا. [3]

نساء (4) 19

4) نگهدارى همسر با وجود ناخشنودى از وى، به منظور ارث بردن، از رسوم جاهليّت:

يايُّها الَّذينَ ءامَنوا لا يَحِلُّ لَكُم ان تَرِثوا النّساءَ كَرهًا ولا تَعضُلوهُنَّ لِتَذهَبوا بِبَعضِ ما ءاتَيتُموهُنَّ الّا ان يَأتينَ بِفحِشَةٍ مُبَيّنَةٍ وعاشِروهُنَّ بِالمَعروفِ فَان كَرِهتُموهُنَّ فَعَسى‌ ان تَكرَهوا شيًا ويَجعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيرًا كَثيرا. [4]

نساء (4) 19

5) لغو سنّت جاهلى، در محروم كردن زنان از ارث:

لِلرّجالِ نَصيبٌ مِمّا تَرَكَ الولِدانِ والاقرَبونَ ولِلنّساءِ نَصيبٌ مِمّا تَرَكَ الولِدانِ والاقرَبونَ مِمّا قَلَّ مِنهُ او كَثُرَ نَصيبًا مَفروضا. [5]

نساء (4) 7

كَلّا بَل لا تُكرِمونَ اليَتيم‌* وتَأكُلونَ التُّراثَ اكلًا لَمّا. [6]

فجر (89) 17 و 19

ازدواج در جاهليّت---) ازدواج، ازدواج در جاهليّت‌

ازلام در جاهليّت---) همين مدخل، رسوم جاهليّت، تفأل و تقسيم گوشت با قمار

استثمار در جاهليّت‌

6) بهره‌كشى و سودجويى از كنيزان، با واداشتن آنان به فحشا در دوره جاهليّت:

وليَستَعفِفِ الَّذينَ لايَجِدونَ نِكاحًا حَتّى‌ يُغنِيَهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ والَّذينَ يَبتَغونَ الكِتبَ مِمّا مَلَكَت ايمنُكُم فَكاتِبوهُم ان عَلِمتُم فيهِم خَيرًا وءاتوهُم مِن مالِ اللَّهِ الَّذى ءاتكُم ولا تُكرِهوا فَتَيتِكُم عَلَى البِغاءِ ان ارَدنَ تَحَصُّنًا

[1] آيه ياد شده، به نزاعها و جنگهاى 120 ساله قبيله اوس و خزرج در زمان جاهليّت اشاره دارد كه در پرتو ايمان به خدا متّحد شدند. (مجمع‌البيان، ج 1- 2، ص 805)

[2] در تفسير جمله «و تأكلون التراث» نقل شده كه در دوران جاهليّت، زنان و اطفال يتيم را از ارث محروم مى‌كردند. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 740)

[3] برداشت با توجّه به شأن نزول آيه و روايت منقول از امام باقر (ع) است. (مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 39)

[4] احتمالاتى در تفسير آيه مطرح شده، از جمله اينكه برخى از افراد با اينكه علاقه‌اى به همسران خود نداشتند به طمع ارث بردن از آنان پس از مرگ آنها ايشان را نگه مى‌داشتند. (مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 39- 40)

[5] برداشت با توجّه به شأن نزول آيه است. (مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 18)

[6] در تفسير جمله «و تأكلون التّراث» نقل شده كه در دوران جاهليّت زنان و يتيمان را از ارث محروم مى‌كردند. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 740)