وحِدٌ فَايىَ فَارهَبون‌* لِيَكفُروا بِما ءاتَينهُم فَتَمَتَّعوا فَسَوفَ تَعلَمون.

نحل (16) 51 و 55

ثنويّت در عصر بعثت‌

3) رواج پندار ثنويّت، در عصر بعثت:

وقالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذوا الهَينِ اثنَينِ ....

نحل (16) 51

وهُوَ الَّذى فِى السَّماءِ الهٌ وفِى الارضِ الهٌ وهُوَ الحَكيمُ العَليم. [1]

زخرف (43) 84

نهى از ثنويّت‌

4) نهى خداوند، از برگزيدن دو معبود و اعتقاد به ثنويّت:

وقالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذوا الهَينِ اثنَينِ ....

نحل (16) 51

نيز---) شرك و مجوس‌

ثواب---) پاداش‌

ثوبان (مولى رسول اللَّه)

ثوبان بن بُجدُد (ابوعبداللّه) غلام رسول‌خدا (ص) و از ملازمان هميشگى او بود. [2] به روايت مفسّران، نزول آيه 69 نساء (4) درباره وى دانسته شده است كه به دليل علاقه شديد به پيامبر (ص)، نگران جدايى از آن حضرت در قيامت بود. [3]

جابر بن عبداللّه‌انصارى‌

جابر بن عبداللّه انصارى از قبيله خزرج، حاضر در بيعت عقبه دوم، راوى حديث پيامبر (ص) [4]، از اصحاب پنج امام نخستين (ع) [5] و آخرين صحابى وفات يافته در مدينه بود. [6] بنا بر قولى، آيه 232 بقره (2) درباره جلوگيرى جابر از ازدواج دوباره دختر عموى مطلّقه‌اش با شوهر پيشين خويش نازل شد و خداوند جابر را از چنين كارى بازداشت. [7] آيه 11 نساء (4) در پى پرسش جابر از پيامبر (ص) درباره چگونگى وصيّت اموالش نازل شد. [8] آيه 127 نساء (4) نيز پس از آن نازل گرديد كه جابر از رسول‌خدا (ص) درباره حكم ارث زنان پرسيد، [9] و همچنين از خود جابر نقل شده كه آيه ميراث (176 نساء) درباره پرسش او از

[1] آيه در صدد بيان الوهيّت مطلق و يگانه خدا و ردّ پندار دو خدايى در آسمان و زمين است. (الميزان، ج 18، ص 126)

[2] الاستيعاب، ج 1، ص 290- 291.

[3] معالم‌التّنزيل، بغوى، ج 1، ص 358؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 136؛ مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 110.

[4] الطبقات، ص 172؛ كتاب الثّقات، ج 3، ص 51؛ الاصابه، ج 1، ص 212.

[5] رجال الطوسى، ص 59 به بعد.

[6] البدء و التّاريخ، ج 5، ص 116.

[7] جامع‌البيان، ج 1، جزء 2، ص 659؛ مجمع‌البيان، ج 1- 2، ص 583.

[8] جامع‌البيان، ج 3، جزء 4، ص 367؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 121.

[9] جامع‌البيان، ج 3، جزء 4، ص 367؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 121.