responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 8  صفحه : 45

جلد هشتم‌

تزكيه‌

تزكيه، برگرفته از مادّه «زكو» به معناى پاكى، نموّ و رشد، صلاح و شايستگى و مدح است. [1] تزكيه نفس، تلاش براى دستيابى به سببهايى است كه به پاكى نفس مى‌انجامد و اين داراى دو قسم است: 1. با عمل شايسته كه اين طريقه پسنديده است؛ 2. با گفتار و ستايش كه اگر نسبت به خويشتن باشد مذموم است. [2] در اين مدخل از واژه «زكا»، «طهارت» و مشتقّات آن استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار تزكيه، ادّعاى تزكيه، زمينه‌هاى تزكيه.

آثار تزكيه‌

1) بازگشت آثار و فوايد تزكيه به خود انسان:

... ومَن تَزَكّى‌ فَانَّما يَتَزَكّى‌ لِنفسِهِ والَى اللَّهِ المَصير

فاطر (35) 18

1. رستگارى‌

2) تزكيه و پاك كردن نفس از آلودگى، مايه رستگارى:

قَد افلَحَ مَن تَزَكّى‌

اعلى (87) 14

ونَفسٍ وما سَوّها* قَد افلَحَ مَن زَكّها.

شمس (91) 7 و 9

2. رضايت‌

3) انفاق به انگيزه تزكيه نفس، مايه رضايت خاطر از پاداش الهى:

الَّذى يُؤتى مالَهُ يَتَزَكّى‌* ولَسَوفَ يَرضى‌.

ليل (92) 18 و 21

3. فهم حقايق قرآن‌

4) پاكى و منزّه بودن نفس از گناه، زمينه‌هاى لازم براى درك حقايق قرآن:

انَّهُ لَقُرءانٌ كَريم‌* لا يَمَسُّهُ الَّاالمُطَهَّرون.

واقعه (56) 77 و 79

4. محبّت خدا

5) علاقه انسان به پاكسازى خود از گناهان، زمينه جلب محبّت خداوند:

... انَّ اللَّه يُحِبُّ التَّوّ بين ويُحِبُّ المُتطهّرين.

بقره (2) 222

لا تَقُم فيهِ ابَدًا لَمَسجِدٌ اسّسَ عَلَى التَّقوى‌ مِن اوَّلِ يَومٍ احَقُّ ان تَقومَ فيهِ فيهِ رِجالٌ يُحِبّونَ ان يَتَطَهَّروا واللَّهُ يُحِبُّ المُطَّهّرين.

توبه (9) 108

5. مقام تسليم‌

6) پاكيزگى از آلودگيها، مايه رسيدن امّتها به مقام تسليم در برابر خداوند:

رَبَّنا واجعَلنا مُسلِمينِ لَكَ ومِن ذُرّيَّتِنا امَّةً مُسلِمةً لَكَ وارِنا مناسِكنا وتُب علينا انَّك انتَ التَّوّابُ الرَّحيم‌* ربَّنا وابعث فيهِم رسولًا مِنهُم يتلوا عليهِم ءايتِك ويُعلّمُهُمُ الكِتب والحِكمة ويُزكّيهِم انَّك انتَ العزيزُ الحكيم. [3]

بقره (2) 128 و 129


[1] لسان‌العرب، ج 6، ص 64- 65، «زكا».

[2] مفردات، ص 380، «زكا».

[3] . به نظر مى‌رسد درخواست ابراهيم و اسماعيل (ع) براى بعثت پيامبرى از ميان ذريه آنها در پى درخواست تشكيل «امّت مسلمه» بدين جهت باشد كه بعثت و هدفهاى آن (كه تزكيه، از آن جمله است) از ضروريات بنيادى براى تشكيل «امّت مسلمه» است.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 8  صفحه : 45
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست