ومِن اهلِ الكِتبِ من ان تأمنهُ بِقِنطارٍ يُؤدّهِ اليك و مِنهُم من‌ان تأمنهُ بِدينارٍ لايُؤدّهِ اليك الّا مادُمت عليهِ قامًا ذلِك بِانَّهُم قالوا لَيسَ علينا فى الامّيّين سبيلٌ ...* بلى‌ من اوفى‌ بِعهدِهِ واتَّقى‌ فانَّ اللَّه يُحِبُّ المُتَّقين.

آل‌عمران (3) 75 و 76

3. صبر

65) صبرپيشگى، بازدارنده انسان از تكبّر و خودبرتربينى:

ولن اذَقنهُ نَعماءَ بَعدَ ضَرّاءَ مَسَّتهُ لَيَقولَنَّ ذَهَبَ السَّيّاتُ عَنّى انَّهُ لَفَرِحٌ فَخور* الَّا الَّذينَ صَبَروا وعَمِلوا الصلِحتِ اولكَ لَهُم مَغفِرَةٌ واجرٌ كَبير.

هود (11) 10 و 11

4. عمل صالح‌

66) عمل صالح، مانع خودبرتربينى و غرور:

ولن اذَقنهُ نَعماءَ بَعدَ ضَرّاءَ مَسَّتهُ لَيَقولَنَّ ذَهَبَ السَّيّاتُ عَنّى انَّهُ لَفَرِحٌ فَخور* الَّا الَّذينَ صَبَروا وعَمِلوا الصلِحتِ اولكَ لَهُم مَغفِرَةٌ واجرٌ كَبير.

هود (11) 10 و 11

نيز---) استكبار و غرور

تكبير

تكبير، مصدر باب تفعيل است از مادّه «كبر» كه در لغت به معناى بزرگ دانستن يا به بزرگى ياد كردن خدا با اللّه‌اكبر گفتن و تعظيم خدا در مقام عبادت او آمده است. [1] در اين مدخل از «ذكر اللّه» و مشتقّات «تكبير» استفاده شده است.

آداب تكبير

1) بالا بردن دستها به هنگام گفتن هر تكبير در نماز:

فَصَلّ لِرَبّكَ وانحَر. [2]

كوثر (108) 2

تكبير بعد از نماز---) همين مدخل، تكبير در عيد فطر و تكبير در عيد قربان‌

تكبير در ايّام تشريق---) همين مدخل، تكبير در حج‌

تكبير در حج‌

2) لزوم گفتن تكبيرات مخصوص در ايّام تشريق، در مراسم حج:

فاذا قضيتُم منسِككُم فاذكُروا اللَّه كذِكرِكُم ءاباءكُم او اشدَّ ذِكرًا ...* واذكُروا اللَّه فى ايّامٍ معدودتٍ .... [3]

بقره (2) 200 و 203

لِيَشهَدوا مَنفِعَ لَهُم ويَذكُرُوا اسمَ اللَّهِ فى ايّامٍ مَعلومتٍ ....

حج (22) 28

لَن يَنالَ اللَّهَ لُحومُها ولا دِماؤُها ولكِن يَنالُهُ التَّقوى‌ مِنكُم كَذلِكَ سَخَّرَها لَكُم لِتُكَبّروا اللَّهَ عَلى‌ ما هَدكُم وبَشّرِ المُحسِنين.

حج (22) 37

[1] مفردات، ص 698، «كبر».

[2] برداشت براساس يك قول در آيه است كه بعضى احاديث منقول آن را تأييد مى‌كند. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 837)

[3] روايتى از امام صادق (ع) در تفسير آيه، نقل شده كه فرمود: مقصود از ذكر خدا، گفتن تكبيرات مخصوص در ايّام تشريق در حج است. (الكافى، ج 4، ص 516؛ وسائل‌الشّيعه، ج 7، ص 457 و 459)