16) تشنگى شديد جهنّميان، بر اثر گرماى جهنّم:

... انّا اعتَدنا لِلظلِمينَ نارًا احاطَ بِهِم سُرادِقُها وان يَستَغيثوا يُغاثوا بِماءٍ كالمُهلِ يَشوِى الوُجوهَ بِئسَ الشَّرابُ وساءَت مُرتَفَقا. [1]

كهف (18) 29

تشنگى در بهشت آدم (ع)

17) در امان بودن آدم (ع) از تشنگى، در بهشت خويش:

وانَّكَ لا تَظمَؤُا فيها ولا تَضحى‌.

طه (20) 119

تشنگى در بيابان---) همين مدخل، آثار تشنگى‌

تشنگى در حال احتضار

18) تشنگى ستم‌گران، به هنگام جان دادن:

ومَن اظلَمُ مِمَّنِ افتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ... ولَو تَرَى‌ اذِ الظلِمونَ فى غَمَرتِ المَوتِ والمَلكَةُ باسِطوا ايديهِم اخرِجوا انفُسَكُمُ اليَومَ تُجزَونَ عَذابَ الهونِ .... [2]

انعام (6) 93

تشنگى در قيامت---) همين مدخل، تشنگى مجرمان‌

تشنگى سپاهيان طالوت---) همين مدخل، امتحان با تشنگى‌

تشنگى مجاهدان‌

19) تحمّل تشنگى در راه خدا از جانب رزمندگان، عملى صالح و داراى اجر:

ما كانَ لِاهلِ المَدينَةِ ومَن حَولَهُم مِنَ الاعرابِ ان يَتَخَلَّفوا عَن رَسولِ اللَّهِ ولا يَرغَبوا بِانفُسِهِم عَن نَفسِهِ ذلِكَ بِانَّهُم لا يُصيبُهُم ظَمَأٌ ... فى سَبيلِ اللَّهِ ... الّا كُتِبَ لَهُم بِهِ عَمَلٌ صلِحٌ انَّ اللَّهَ لا يُضيعُ اجرَ المُحسِنين.

توبه (9) 120

تشنگى مجرمان‌

20) رانده شدن مجرمان در قيامت به سوى جهنّم، در حال تشنگى:

ونَسوقُ المُجرِمينَ الى‌ جَهَنَّمَ وِردا. [3]

مريم (19) 86

21) سوق دادن مجرمان با لب تشنه به سوى جهنّم، نشانه ذلّت آنان:

ونَسوقُ المُجرِمينَ الى‌ جَهَنَّمَ وِردا. [4]

مريم (19) 86

تشنگى محسنان‌

22) تحمّل تشنگى در راه خدا، از اوصاف محسنان:

ما كانَ لِاهلِ المَدينَةِ ومَن حَولَهُم مِنَ الاعرابِ ان يَتَخَلَّفوا عَن رَسولِ اللَّهِ ولا يَرغَبوا بِانفُسِهِم‌

[1] «استغاثه» به سبب شدّت عطش و گرماى آتش است. (مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 719)

[2] از امام صادق (ع) درباره «أخرجوا أنفسكم اليوم تجزون عذاب الهون» روايت شده است: تشنگى است. (تفسير عيّاشى، ج 1، ص 370؛ تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 746)

[3] از جمله معانى بيان شده براى «ورد»، عطش است (لسان‌العرب، ج 15، ص 268، «ورد») «وردا» حال براى «المجرمين» است؛ يعنى مجرمان را در حالى كه تشنه‌اند، به جهنّم مى‌رانيم.

[4] كلمات «نسوق» و «وردا» در اين آيه، در مقابل «نحشر» و «وفدا» در آيه پيشين است كه از احترام و تجليل متّقين حكايت دارد؛ امّا اين آيه (به قرينه مقابله و بيان حالت تشنگى مجرمان و نيز تعبير «نسوق») از ذلّت و زبونى آنها در صحنه قيامت حكايت دارد.