تشبيه در لغت به معناى تمثيل [3] و در اصطلاح، برقرار كردن مماثلت بين دو شىء يا بيشتر به وسيله
ادات تشبيه است كه اشتراك آنها در يك صفت يا بيشتر قصد شده باشد. اركان تشبيه چهار
تاست: مشبّه، مشبّهبه، وجه شبه و ادات تشبيه.
[4] اگر وجه شبه در تشبيه، صفتى غير حقيقى باشد و از امور مختلف انتزاع
شده باشد تمثيلى خوانده مىشود؛ مانند تشبيه انسان به ماه در سرعت فنا كه از حالات
مختلف آن [هلال، بدر و محاق] انتزاع شده است و اگر وجه شبه از امور مختلف انتزاع
نشده باشد آن را غيرتمثيلى گويند؛ مانند تشبيه صورت به بدر.
[5] در اين مدخل از آياتى استفاده شده است كه در آن ادات تشبيه و يا
كلمه «مثل» به كار رفته يا مواردى كه از نظر علم بلاغت تشبيه محسوب مىشود.
اهمّ عناوين: تشبيه آسمان، تشبيه انفاق، تشبيه ايمان، تشبيه باطل،
تشبيه به آب، تشبيه به رحمت، تشبيه به سگ، تشبيه حق، تشبيه قرآن، تشبيه ممنوع،
تشبيه مؤمنان، فلسفه تشبيه.