توصيه به تبتّل‌

3) توجّه كامل به پروردگار و انقطاع از غير او، توصيه خداوند به پيامبر (ص):

واذكر اسم ربّك وتبتّل إليه تبتيلا.

مزمل (73) 8

تبذير---) اسراف‌

تبرئه‌

تبرئه به معناى پاك گردانيدن كسى را از چيزى، رفع شبهه كردن از كسى و درست داشتن برائت اوست. [1] در اين مدخل از واژه «برّأ» و از مواردى كه شخصى اتّهامى را از خود دور مى‌كند يا ديگران و نيز خداوند، كسى را از آنها مبرّا مى‌كند، برداشت شده است.

تبرئه ابراهيم (ع)

1) اعتراف بت‌پرستان قوم ابراهيم، به تبرئه او از ظلم:

فقالوا إنّكم أنتم الظَّلمون. [2]

انبياء (21) 64

تبرئه از دزدى---) همين مدخل، تبرئه برادران يوسف‌

تبرئه از فسادگرى---) همين مدخل، تبرئه برادران يوسف‌

تبرئه برادران يوسف‌

2) سوگند برادران يوسف در حضور كارگزاران، براى تبرئه خويش از فسادگرى و دزدى:

فلمّا جهّزهم بجهازهم جعل السّقاية فى رحل أخيه ثمّ أذّن مؤذّن أيّتها العير إنّكم لسرقون‌* قالوا وأقبلوا عليهم مّاذا تفقدون‌* قالوا نفقد صواع الملك ولمن جآء به حمل بعير وأنا به زعيم‌* قالوا تاللّه لقد علمتم مّا جئنا لنفسد فى الأرض وما كنّا سرقين‌* قالوا فما جزؤه إن كنتم كذبين‌* قالوا جزؤه من وجد فى رحله فهو جزؤه كذلك نجزى الظَّلمين‌* فبدأ بأوعيتهم قبل وعآء أخيه ثمّ استخرجها من وعآء أخيه كذلك كدنا ليوسف ما كان ليأخذ أخاه فى دين الملك إلّاأن يشآء اللَّه نرفع درجت مَّن نَّشآء وفوق كلّ ذى علم عليم.

يوسف (12) 70- 76

تبرئه سليمان (ع)

3) خداوند، تبرئه‌كننده سليمان (ع) از اتّهام كفر و جادوگرى:

واتّبعوا ما تتلوا الشّيطين على‌ ملك سليمن وما كفر سليمن ولكنّ الشّيطين كفروا يعلّمون النّاس السّحر وما أنزل على الملكين ببابل هروت ومروت ....

بقره (2) 102

[1] لغت‌نامه، ج 4، ص 5569، «تبرئه».

[2] جمله «إنّكم أنتم الظّالمون» دلالت بر حصر دارد و مفهوم آن اعتراف به نفى ظلم از ساحت حضرت ابراهيم (ع) مى‌باشد.