صافّات (37) درباره پندار باطل بنى‌سلمه و برخى قبايل ديگر- كه ملائكه دختران خدايند- نازل شد. [1] همچنين نزول آيه 11 حجرات (49) در ارتباط با آنها نازل شد، زيرا با القاب زشت، يكديگر را صدا مى‌زدند. [2]

بنى‌سُلَيم‌

بنى‌سليم، فرزندان سليم بن منصور از قبايل عدنانى ساكن در حجاز بودند. [3] براساس روايتى، مقصود از مرتدان در آيه 54 مائده (5) قبايلى چند، از جمله بنى‌سليم دانسته شده است. [4] برخى مفسّران، نزول آيه 25 توبه (9) را درباره بنى‌سليم و ديگر قبايلى دانستند كه در غزوه حنين پس از هجوم دشمن از ميدان نبرد فرار كردند. [5] بنا به نقل ابن‌عباس، آيه 158 صافّات (37) درباره پندار باطل قبايلى چون بنى‌سليم نازل شده كه بين خداوند و جنيان پيوند خويشاوندى قائل بودند. [6]

بنى‌سهم‌

بنى‌سهم، فرزندان هُصيْص بن كعب بن لُوى و از اشراف قريش بودند. [7] مفسّران، نزول آيات 1- 2 تكاثر (102) را درباره تفاخر بنى‌سهم با بنى‌عبد مناف دانسته‌اند كه به كثرت تعداد افراد قبيله خود مى‌باليدند تا آنجا كه به گورستان آمدند و قبرهاى مردگان خود را شمردند. [8]

بنى‌ضَمْرة بن كنانه‌

بنى‌ضمرة، فرزندان بكر بن عبد منات بطنى از بنى‌كنانه و ساكن در نزديكيهاى مدينه بودند. [9] برخى مفسّران، نزول آيه 90 نساء (4) [10] و آيات 1، 4 و 7 توبه (9) را درباره آنان و آن دسته از قبايلى- از جمله بنى‌ضمره- دانسته‌اند كه به عهد خود با رسول‌خدا (ص) وفادار ماندند و از برائت خدا و رسولش استثنا شدند. [11]

[1] الجامع لأحكام القرآن، قرطبى، ج 15، ص 87؛ غررالتبيان، ص 446.

[2] جامع‌البيان، ج 13، جزء 26، ص 171؛ الجامع لأحكام القرآن، قرطبى، ج 16، ص 215.

[3] كتاب النسب، ص 253؛ جمهرة انساب‌العرب، ص 261.

[4] غررالتبيان، ص 248؛ تفسير مبهمات القرآن، ج 1، ص 404.

[5] مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 29.

[6] الدرالمنثور، ج 7، ص 133.

[7] المحبّر، ص 166؛ جمهرة انساب‌العرب، ص 464.

[8] التبيان، ج 10، ص 402؛ اسباب النزول، واحدى، ص 400؛ مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 811.

[9] ر. ك: الطبقات، خليفه، ص 70؛ جمهرة انساب العرب، ص 185؛ معجم البلدان، ج 1، ص 411.

[10] روض‌الجنان، ج 6، ص 49.

[11] مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 9 و 14؛ الجامع لأحكام القرآن، قرطبى، ج 8، ص 46؛ تفسير مبهمات القرآن، ج 1، ص 532.