وريحان وجنّت نعيم. [1]

واقعه (56) 89

مكذّبان در برزخ‌

65) پندار مكذّبان، نسبت به مكث ساعتى از روز در عالم قبر:

ويوم يحشرهم كأن لّم يلبثوا إلّاساعة مّن النَّهار يتعارفون بينهم قد خسر الَّذين كذَّبوا بلقآء اللَّه وما كانوا مهتدين.

يونس (10) 45

66) مكذّبان گمراه در برزخ، معذّب با آب داغ و جوشان:

وأمّا إن كان من المكذّبين الضّالّين‌* فنزل مّن حميم. [2]

واقعه (56) 92 و 93

منافقان در برزخ‌

67) گرفتارى منافقان به عذاب برزخى، تهديدى از جانب خداوند:

وممّن حولكم مّن الأعراب منفقون ومن أهل المدينة مردوا على النّفاق لاتعلمهم نحن نعلمهم سنعذّبهم مّرّتين ثمّ يردّون إلى‌ عذاب عظيم. [3]

توبه (9) 101

منكران معاد در برزخ‌

68) گمان منكران معاد در قيامت، نسبت به توقّف كوتاه و اندكشان در برزخ:

... فسيقولون من يعيدنا قل الّذى فطركم أوّل مرّة فسينغضون إليك رءوسهم ويقولون متى‌ هو قل عسى‌ أن يكون قريبا* يوم يدعوكم فتستجيبون بحمده وتظنّون إن لّبثتم إلّاقليلا. [4]

اسراء (17) 51 و 52

مؤمنان در برزخ‌

69) ثبات مؤمنان در پاسخگويى به سؤالات فرشتگان، از اعتقادات آنان در عالم برزخ:

يثبّت اللّه الّذين ءامنوا بالقول الثّابت فى الحيوة الدّنيا وفى الأخرة ويضلّ اللّه الظَّلمين ويفعل اللّه ما يشآء.

ابراهيم (14) 27

نيز---) همين مدخل، سؤال و جواب در برزخ، مقرّبان در برزخ‌

نفوس مطمئنه در برزخ‌

70) مؤمنان داراى نفوس مطمئن، مورد خطاب و عنايت ويژه خداوند در عالم برزخ و بهره‌مندى آنان از بهشت برزخى:

يأيّتها النّفس المطمئنّة* وادخلى جنّتى. [5]

فجر (89) 27 و 30

[1] مراد از «ريحان»، رزق و روزى است. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 344)

[2] در روايتى از امام صادق (ع) آيه «فنزل من حميم» مربوط به عالم قبر دانسته شده است. (تفسير نورالثقلين، ج 5، ص 230)

[3] طبق يك احتمال مقصود از دو عذاب در «سنعذّبهم مرّتين» قبل از قيامت بوده: يكى در دنيا و ديگرى در قبر و برزخ. (جامع‌البيان، ج 7، جزء 11، ص 18؛ مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 100)

[4] مقصود از «إن لبثتم ...» توقّف در عالم قبر (برزخ) است. (الميزان، ج 13، ص 117)

[5] برخى مفسّران «إرجعى إلى‌ ربّك ...» را مربوط به عالم برزخ دانسته‌اند. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 742؛ روح‌المعانى، ج 16، جزء 30، ص 237؛ الميزان، ج 20، ص 285)